19 сакавiка 2024, aўторак, 13:25
Падтрымайце
сайт
Сім сім,
Хартыя 97!
Рубрыкі

Фатальны манеўр: Лукашэнка страціў расейскія льготы

114
Фатальны манеўр: Лукашэнка страціў расейскія льготы

Расея не будзе плаціць Беларусі кампенсацыю за падатковы манеўр у нафтавай галіне.

У расейскім МЗС заявілі, што Масква не збіраецца кампенсаваць Менску наступствы падатковага манеўру ў нафтавай галіне. Мяняць ўласную сістэму падаткаабкладання – суверэннае права краіны, і патрабаваць за гэта грошы некарэктна, упэўненыя ў дыпламатычным ведамстве. За «брудную» нафту ў «Дружбе» РФ таксама не спяшаецца плаціць. Адчайныя спробы падняць тарыфы на прапампоўку расейскага паліва таксама не мелі плёну. Чаму расейская нафтавая галіна перастае быць донарам беларускай эканомікі і на што застаецца разлічваць Менску - у матэрыяле «Газеты.Ru».

Расейскі бок даў зразумець Беларусі, што не збіраецца кампенсаваць Менску прыбыткі, што выпадаюць, ад завяршэння падатковага манеўру ў нафтавай галіне, праз які беларускія ўлады страцяць магчымасці купляць нафту на ільготных умовах.

Пазіцыю Масквы пазначыў намеснік кіраўніка МЗС РФ Рыгор Карасін. У інтэрв'ю РІА «Новости» ён заявіў, што «падатковы манеўр - гэта суверэнная права Расеі, таму наўрад ці карэктна гаварыць пра якую б там ні было «кампенсацыю». Са слоў намесніка міністра, гаворка можа ісці толькі «пра магчымае садзейнічанні Беларусі ў змякчэнні наступстваў «падатковага манеўру», які праводзіцца ў Расеі.

«Гэтае пытанне - у прапрацоўцы, яно будзе вырашана комплексна. У гэтай сувязі даваць якія-небудзь ацэнкі цяпер заўчасна», - дадаў дыпламат. Зрэшты, са сказанага і так зразумела: кампенсаваць страты Менску ў абавязковым парадку ніхто не збіраецца, калі Масква і пойдзе на якія-небудзь саступкі, то выключна ў якасці жэсту добрай волі.

Баталіі і манеўры

Падатковы манеўр ў нафтавай галіне Расеі доўгі час быў прадметам разлютаваных дыскусій на ўсіх узроўнях - вельмі шмат зацікаўленых у гэтай складанай тэмы, вельмі шмат палітычных і эканамічных ліній сыходзяцца ў адным пункце, вельмі доўга Мінфін і Мінэнэрга ішлі да збліжэння пазіцый і выбіралі аптымальны для ўсіх варыянт.

У выніку быў прыняты наступны сцэнар: на працягу шасці гадоў паэтапна будуць зніжацца экспартныя мыты нафты і нафтапрадуктаў - з 30% да нуля ад кошту нафты. Адначасова прапарцыйна будзе павышацца падатак на здабычу карысных выкапняў (ПЗКВ). Дадатковыя даходы ад ПЗКВ у выніку падатковага манеўру прынясуць бюджэту парадку 10,8 трлн рублёў, бо яны цалкам ідуць у дзяржказну. Пры гэтым будзе ўведзены шэраг механізмаў для падтрымкі і стымулявання нафтаперапрацоўкі ў краіне. На момант прыняцця профільных паправак у законы яны ацэньваліся ў 3,4 трлн руб. Гэта значыць бюджэт фактычна застанецца ў плюсе.

У выніку нафтавай рэформы экспартаваць нафту і нафтапрадукты стане больш выгадна. Страты кампаній ад павелічэння падатку на здабычу карысных выкапняў урад РФ кампенсуе ільготамі - кампраміс знойдзены. Але толькі ўнутры краіны.

Менск адчуў сябе чужым на гэтым свяце і чакана пакрыўдзіўся: раней Беларусь магла атрымліваць расейскую нафту без мытаў, а зараз замест мыты будзе павышаны ПЗКВ, то бок льготы сыдуць і цана сыравіны для рэспублікі вырасце за кошт падатковай нагрузкі.

Беларусь праз мытныя ільготы сёння набывае расейскую нафту коштам блізу 75% ад сусветнага, што стварае выгадныя ўмовы для беларускіх НПЗ, а фактычна беларускі бюджэт атрымлівае той прыбытак, які праз ільготы недаатрымлівае расейскі.

Акрамя таго, у Беларусь ідзе частка расейскіх нафтапрадуктаў, якія будуць падтрымлівацца за кошт «адмоўнага акцызу» з бюджэту РФ. У краіны магчымасці пракруціць аналагічны манеўр няма, таму ў Менску асцерагаюцца, што праз гэта расейскія нафтапрадукты будуць выцясняць беларускія з уласнага рынка.

У жніўні 2018 года намеснік міністра фінансаў Беларусі Дзмітрый Кійко заявіў, што Менск будзе патрабаваць ад Масквы кампенсацыі даходаў, што выпадаюць. З яго слоў, толькі за 2019 год гэтая сума складзе блізу $300 млн. Аляксандр Лукашэнка падлічыў, што за шэсць гадоў бюджэт рэспублікі недаатрымае $11 млрд.

У Маскве і раней скептычна ацэньвалі імавернасць кампенсацый Менску, адзначаючы, што казаць пра гэта можна толькі пры прасоўванні ў пытанні інтэграцыі эканомік дзвюх краін. Аднак інтэграцыя забуксавала, і перамовы, якія пачасціліся паміж краінамі, пакуль да адчувальных вынікаў не прывялі. У Менску неяк выказвалі апасенні з нагоды свайго суверэнітэту. Цяпер пра суверэннае права на падатковы манеўр адкрыта кажуць і ў Маскве.

Здавалася б, козыр Беларусі падкінуў лёс у выяве забруджанай хлорарганічнымі злучэннямі нафты ў трубаправодзе «Дружба». У красавіку такая нафта з Расеі трапіла на беларускія НПЗ і ў экспартную трубу. Лукашэнка заявіў пра тое, што страт яго краіна панесла на сотні мільёнаў даляраў, і заклікаў свой урад больш актыўна патрабаваць кампенсацыі з Расеі ў асобе «Транснафты».

«Не трэба крычаць, наступаць і іншае, але свае інтарэсы трэба захоўваць. Але поўзаць на каленях не трэба. Трэба садзіцца і па-дзелавому вырашаць», - заявіў Лукашэнка ў пачатку чэрвеня.

Аднак у Расеі не спяшаюцца адлічваць банкноты: у Мінэнэрга ўжо адзначалі, што «Транснафта» кампенсуе ўсім пацярпелым страты, але толькі калі яны змогуць абгрунтаваць свае прэтэнзіі. Што да недаатрыманага прыбытку, то тут наогул рана падводзіць вынікі - за час, што застаўся да канца справаздачнага перыяду, і НПЗ, і транзіцёры змогуць нагнаць аб'ёмы паставак.

Улады Беларусі паспрабавалі зрабіць ход канём: ініцыявалі павышэнне платы для Расеі за транзіт па «Дружбе» праз сваю тэрыторыю - з 1 жніўня на 21,7%. Адпаведны ліст ААТ «Гомельтранснафта Дружба» накіравала ў «Транснафту», праўда, паведаміла пра гэта пры дапамозе СМІ.

«У другім квартале 2019 года для ААТ «Гомельтранснафта Дружба» наступілі непрадбачаныя і некантралюемыя абставіны, звязаныя са значным адхіленнем ад заяўленых раней ПАТ «Транснафта» аб'ёмаў транспарціроўкі нафты па беларускім участку, якія аказалі істотны ўплыў на паказчыкі вытворча-фінансавай дзейнасці «Гомельтранснафта Дружба» сёлета», - працытаваў ліст «Интерфакс». Зрэшты, у Расеі даволі хутка заявілі, што падстаў пераглядаць тарыф па-за раней абумоўленых тэрмінаў няма.

У «Транснафце» не бачаць падстаў падвышаць тарыф, паведаміў журналістам афіцыйны прадстаўнік кампаніі Ігар Дзёмін.

«Ёсць устаноўлены парадак разглядаў зваротаў па пераглядзе тарыфаў у планавым парадку. Каментаваць нейкія прычыны для змены тарыфаў па-за гэтых працэдур няма падстаў», - заявілі ў ФАС.

«Яны спрабуюць вярнуцца за стол перамоў з нагоды кампенсацыі за падатковы манеўр і цэн на газ з 1 студзеня 2020 года. Вось гэта ім трэба», - канстатаваў вядучы эксперт Фонду нацыянальнай энэргетычнай бяспекі Ігар Юшкоў.

Пытанне з тарыфам на газ для суседзяў таксама не вырашанае: у новым годзе цэны могуць падскочыць з узгодненых на 2019 г. $127 да $150-160 за 1 тысячу кубаметраў.

Пернікі скончыліся

Экспэрты перакананыя, што нягледзячы на жорсткую рыторыку, якая апошнім часам зыходзіць ад Масквы, Менск не застанецца зусім ужо ў пройгрышы ў гэтай бітве.

Пытанне з падатковым манеўрам у выніку будзе вырашана, хоць яно даволі складанае, але тым не менш нейкі кампраміс у выніку павінен быць знойдзены, мяркуе начальнік аддзела інвестыцый «БКС Брокер» Нарак Авакян.

«Расейскі бок проста стаміўся прымяняць пернік у адносінах з Беларуссю і пачаў патроху карыстацца пугай.

І я б не стаў сумяшчаць пытанне кампенсацыі падатковага манеўру з інцыдэнтам з «Дружбай» - усё ж такі ў першым выпадку гаворка ідзе аб міждзяржаўных адносінах, а ў другім - аб камерцыйных», - дадае экспэрт.

«Беларусь па-ранейшаму застаецца нашым прымежным суседам, і рыторыка Пуціна заключаецца ў тым, што трэба сябраваць, асабліва з суседзямі, але ў разумных межах, могуць быць разгледжаны дадатковыя магчымасці ўзаемавыгаднага супрацоўніцтва ў якасці альтэрнатывы нафтавых даходаў», - адзначае кіраўнік аналітычнага дэпартамента AMarkets Арцём Дзееў.

Што тычыцца кампенсацыі за брудную нафту ў «Дружбе», то яна разлічваецца выключна з тэхнічных меркаванняў і наўрад ці можа ўключаць у сябе дывідэнды за палітычную пазіцыю, заключае экспэрт.

Напісаць каментар 114

Таксама сачыце за акаўнтамі Charter97.org у сацыяльных сетках