«Для абароны ад радыяцыі ў іх былі толькі павязкі»

У Архангельскай клініцы распавялі новыя падрабязнасці пра выбух пад Северадзвінскам.

Меры абароны ад радыяцыі ў Архангельскай абласной клініцы былі прынятыя з крытычным спазненнем, звязаныя са здарэннем медыцынскія дакументы зніклі, а абслугоўванне саміх радыеактыўных пацыентаў з раёна пад Северадзвінскім праводзілася лекарамі без належнай падрыхтоўкі. Гэта вынікае з публікацыі "Новой газеты", якой удалося пагаварыць з мясцовым медыкам і высветліць шэраг падрабязнасцяў таго, што адбылося, піша Newsader.

«Дэзактывацыя мыльнымі растворамі»

Як сцвярджаецца, шасцярых пацярпелых на выбуху 8 жніўня адвезлі ў дзве розныя клінікі: траіх адправілі ў цывільную Архангельскую абласную лякарню, а іншых даставілі ў размешчаны непадалёк ад гэтай лякарні Цэнтр імя Н. А. Сямашкі - установа, якая спецыялізуецца на працы з радыеактыўнымі рэчывамі.

Са слоў суразмоўцы выдання, супрацоўнікі Цэнтра "адразу вызначылі дозы радыяцыі ў пацыентаў і правялі дэзактывацыю", выкарыстоўваючы падчас работы гарнітуры хімічнай абароны і рэспіратары. Зусім іншая сітуацыя склалася ў абласной лякарні: адзінае, аб чым паведамілі лекарам – гэта тое, што “адбыўся выбух на вайсковым палігоне, а больш нічога не ведалі”, распавяла крыніца. Праз гэта першасныя працэдуры праходзілі без мер засцярогі: у дачыненні да пацыентаў быў задзейнічаны звычайны алгарытм, які далей, як можна выказаць здагадку, прывёў да незваротных наступстваў.

Паколькі пацярпелыя былі агледжаныя ў прыёмным пакоі, пазней давялося праводзіць яго поўную дэзактывацыю: у лякарню трапіў цэзій-137-пабочны прадукт ядзернага распаду ўрану-235. Толькі праз гадзіну пасля прыезду пацярпелых было ўстаноўлена, што яго доза складала 22 тысяч мікрачасцін на 1 квадратны сантыметр. За гэты час хворых паспелі правесці праз агляд, камп'ютарную тамаграфію і тры аперацыйныя. Пасля выяўлення ў іх бэта-выпраменьвання іх перавялі назад у прыёмны пакой, дзе дэзактывацыю правялі "сіламі лекараў, санітарак і медсясцёр праводзілася дэзактывацыя мыльнымі растворамі". "Для абароны ў іх былі толькі звычайныя павязкі", – цытуе газета свайго інфарматара.

Усяго ў працэдуры паўдзельнічала 57 лекараў, з якіх блізу 40 вымушаныя былі выйсці на працу па-за сваёй зменай. Некаторыя з іх паскардзіліся на паколванні ў твары і руках.

Двое загінулых

Падчас эвакуацыі ў Маскву, якая адбылася раніцай 9 жніўня, выжыў толькі адзін чалавек: падчас транспартавання ў аэрапорт двое загінулі праз занадта высокую дозу апраменьвання. Разам з тым целы ацалелых, былі дастаўленыя ў сталічны Дзяржаўны медыцынскі цэнтр імя А. І. Бурназяна.

Пасля гэтага была праведзена дэзактывацыя Архангельскай медустановы: вайскоўцы выкасілі траву, якая расце вакол яго, у той час як спецыялісты правялі ачыстку ўнутраных памяшканняў. Паводле звестак крыніцы, заражаную радыяцыяй ванну прадстаўнікі Мінабароны "дэмантавалі і павезлі з сабой на КамАЗе". У наступныя некалькі дзён дазіметрычны кантроль не выявіў доз радыяцыі ў Архангельскай абласной лякарні.

Пасля з абласной лякарні былі канфіскаваныя ўсе журналы, электронная дакументацыя, а з лекараў, медсясцёр і санітарак узялі падпіскі аб невыдаванні абставін надання дапамогі, нягледзячы на фактычную незаконнасць такіх мер, піша выданне.

Кіраўнік Міністэрства аховы здароўя кіраваў з анэксаванага Крыма

Са слоў журналістаў, "лекары клінікі напалоханыя і раззлаваныя" праз цэлы шэраг абставін.

Па-першае, з васьмі дэтэктараў, якія ўваходзяць у аўтаматычную сістэму кантролю радыяцыйнай абстаноўкі, спрацавалі толькі шэсць. Па-другое, адсутнічала "якасная камунікацыя паміж усімі ўдзельнікамі ліквідацыі наступстваў выбуху". Лекары вінавацяць у гэтым міністра аховы здароўя Архангельскай вобласці Антона Карпунова, які ў той перыяд знаходзіўся ў адпачынку ў анэксаваным Крыме. Са звестака крыніцы, ён "ажыццяўляў кіраўніцтва ў крытычнай сітуацыі праз тэлефон, не ведаючы дэталяў". Па-трэцяе, вайскоўцы былі не гатовыя прызнаваць наяўнасць радыяцыі ў Северадзвінску".

Інфармацыя Newsader

Дадзеныя "Новой газетой" звесткі цалкам адпавядаюць інфармацыі, якую 11 жніўня са спасылкай на ананімную крыніцу апублікаваў Newsader.

"Работнікі санітарнай авіяцыі, якія ўдзельнічалі ў транспартаванні з Северадзвінска, не былі азнаёмленыя з небяспекай радыяцыйнага заражэння. Аналагічным чынам вайскоўцы пакінулі ў недасведчанасці персанал Архангельскай лякарні – гаворыцца ў нашым матэрыяле. - З гэтай прычыны мясцовыя лекары не правялі супрацьрадыяцыйнае абеззаражванне, названае "дэзактывацыяй", і праводзілі працэдуры без належных сродкаў абароны ад апраменьвання, тады як у Северадзвінску, намагае наш інфарматар, такія сродкі былі. Раніцай у пятніцу пацярпелых адправілі ў аэрапорт, відавочна, для далейшай перавозкі ў Маскву з мэтай далейшага змяшчэння ў дзяржаўны біяфізічны цэнтр імя Бурназяна, які спецыялізуецца ў тым ліку на пытаннях радыяцыйнага заражэння. У выніку, як паведамляе наш суразмоўца, з траіх чалавек вылецець у сталіцу змог толькі адзін: астатнія загінулі падчас перамяшчэння... Нейрахірургі, траўматолагі і рэаніматолагі абласной лякарні былі выкліканыя ў Федэральную службу бяспекі, дзе іх вымусілі падпісаць дакумент аб невыдаванні звестак пра інцыдэнт".

Пазней гэтыя звесткі былі прадстаўленыя ў The Moscow Times. Са звестак выдання, персаналу Архангельскай абласной лякарні не паведамілі аб тым, што дастаўленыя ў аддзяленне асобы, якія пацярпелі пры выбуху на вайсковым палігоне, былі заражаныя радыяцыяй. Як пісала газета, жаданне прайсці праверку ў Федэральным медыцынскім біяфізічным цэнтры імя А. і.Бурназяна выказала значная частка персаналу абласной медустановы – блізу 60 медыкаў з абласной клінікі. Акурат такая колькасць медыкаў, як вынікае з артыкула "Новай газеты", брала ўдзел у абслугоўванні радыеактыўных пацыентаў.

"Ніякай пагрозы”

8 жніўня на вайсковым палігоне пад Северадзвінскам выбухнуў, як паведамляла Мінабароны,"вадкасны рухавік". У выніку здарэння загінулі пяцёра спецыялістаў Расатама і двое вайскоўцаў. Расейскія навукоўцы заявілі аб выпрабаванні ядзернай прылады.

Згодна з Расгідраметам, радыяцыйны фон у Северадзвінску цягам некалькіх гадзін пасля выбуху ядзернай прылады перавышаў норму ў 4-16 разоў. Гэтая інфармацыя адпавядае звесткам, першапачаткова пададзеым на сайце северадзвінскай адміністрацыі. Пазней улады Северадзвінска выдалілі інфармацыю аб скачку радыяцыі, патлумачыўшы, што "сітуацыяй займаецца Міністэрства абароны Расейскай Федэрацыі". Улады запэўніваюць, што цяпер фон нармалізаваўся. Мінабароны з самага пачатку адмаўляла факт радыеактыўнага заражэння. Цягам тыдня пасля катастрофы ў Расеі адключыліся чатыры станцыі радыяцыйнага маніторынгу, дзве з якіх пасля зноў пачалі дзейнічаць.

Амерыканскія экспэрты схіляюцца да таго, што Расея выпрабоўвала пад Северадзвінскім крылатую ракету з ядзерным рухавіком. ЗША закрылі аналагічны праект яшчэ ў 1960-я гады праз яго неэфектыўнасць і высокую радыяцыйную небяспеку як для саміх выпрабавальнікаў, так і для навакольнага асяроддзя.

Прэзідэнт Уладзімір Пуцін, аднак, адмаўляе факт радыеактыўнай пагрозы. "Ніякай пагрозы там няма, і ніякага падвышэння фону там таксама не існуе. Туды былі накіраваны экспэрты, у тым ліку незалежныя экспэрты, якія цяпер кантралююць сітуацыю. Ва ўсякім выпадку, я гэтыя паведамленні атрымліваю, атрымліваю паведамленні нашых экспэртаў, і вайсковых экспэртаў, і цывільных – мы сур'ёзных змен там не бачым", - сказаў прэзідэнт Расеі перад пачаткам перамоў з прэзідэнтам Францыі Эмануэлем Макронам.