Рынку нафты пагражае рэкордны за 29 гадоў шок

Савудаўская Арабія страціла 60% нафтаздабычы.

Атака на нафтавыя аб'екты Савудаўскай Арабіі абяцае сусветнаму рынку «чорнага золата» шокавае скарачэнне паставак, супастаўнае па маштабах з сітуацыяй з 1990 года, калі вайна ў Персідскім заліве прывяла да прыпынку сотняў свідравін у Кувейце і Іраку і зліву ў мора амаль 800 тысяч тон здабытай сыравіны, піша finanz.ru.

Удар армады беспілотнікаў, нанесены ў ноч на суботу, параніў «сэрца» савудаўскай нафтавай інфраструктуры - комплекс Абкаік магутнасцю 7 млн барэляў у дзень, дзе акрамя перапрацоўкі сыравіны ажыццяўляецца яго «нармалізацыя», гэта значыць прывядзенне да стандартаў перад адпраўкай на экспарт.

Абкаік абслугоўвае радовішча Гавар - найбуйнейшае распрацаванае нафтавае радовішча ў свеце са штодзённай здабычай блізу 5 млн барэляў у дзень. Менавіта на такую велічыню Saudi Aramco - дзяржаўная нафтавая кампанія каралеўства - будзе вымушаная скараціць здабычу, паведамілі Bloomberg у суботу крыніцы ў Эр-Рыядзе.

У ноч на нядзелю Савудаўскае Міністэрства энэргіі афіцыйна пацвердзіла масавы прыпынак. Страты былі нават большыя, чым ацэньвалі першапачаткова: часова выпадуць магутнасці на 5,7 млн барэляў у дзень, удакладніў наследны прынц Абдулазіз бен Сальман, які ўзначаліў міністэрства ўсяго тыдзень таму.

Рынак страціць 58% савудаўскай нафты (9,8 млн барэляў у дзень), кожны пяты барэль, які здабываецца ў АПЕК (29,7 млн барэляў у дзень), і кожны сямнаццаты (5,7%) з агульнасусветнай здабычы (99 млн барэляў штодня).

Скарачэнне паставак утрая перавысіць па маштабах сітуацыю з Лівіяй у 2011 годзе, калі з-за вайны з рынку сышло 1,6 млн барэляў у дзень.

Папоўніць гэтыя аб'ёмы поўнасцю новай здабычай немагчыма: аб'ём свабодных магутнасцяў у свеце складае 2-2,5 млн барэляў у дзень, ацэньвае аналітык JTD Energy Джон Дрыскола.

Першай рэакцыяй рынку будзе «значны скачок коштаў», кажа ён: спекулянты, якія ставілі на падзенне, і вытворцы, якія хеджыравалі свае пастаўкі кароткімі пазіцыямі, пачнуць выкупляць ф'ючэрсы.

Каціроўкі ўзляцяць на 5-10 даляраў за барэль, да 65-70 даляраў за Brent, прагназуюць Грэг Ньюман з Onyx Commodities і Гэры Рос з Black Gold Investors.

Далейшае развіццё падзей будзе залежаць ад таго, як хутка савудзіты змогуць аднавіць здабычу, кажа аналітык Rapidian Energy Боб Макнелі. «Калі перабоі ў пастаўках працягнуцца тыдзень, цэны падскочаць на 10-15 даляраў за барэль, калі месяц - то сыдуць вышэй за 100 даляраў», - катэгарычны Макнелі.

Першапачаткова савудаўскія чыноўнікі запэўнівалі, што на ліквідацыю аварыі, ліквідацыю наступстваў выбухаў і пажару пойдзе некалькі дзён. Але ў рэальнасці спатрэбяцца тыдні, паведаміла Reuters крыніца, знаёмая з сітуацыяй.

«Калі не ўдасца вырашыць у кароткатэрміновай перспектыве, рынак можа вярнуцца да 100 за барэль», - кажа Ньюман з Onyx Commodities.

У 1990-м, калі Ірак і Кувейт выпалі з глабальнай ланцужкі нафтавых паставак, цэны нафты ўзляцелі ў 2,5 разы - з 18 да 45 даляраў за барэль. Аднак ралі аказалася хуткаплыннымі: ужо праз паўгода найбуйнейшыя здабывальныя краіны скарысталіся нечаканым падарункам, дружна павярнулі вентылі і, выпампоўваючы мільёны барэляў, абрынулі каціроўкі на ранейшыя ўзроўні ніжэй за 20 даляраў.

Да іх намаганняў падключыліся ЗША, якія правялі найбуйнейшы ў сваёй гісторыі продаж нафты са стратэгічнага рэзерву, рэалізаваўшы за некалькі месяцаў 30 млн барэляў.

Аналагічны механізм можа быць задзейнічаны і ў гэты раз, заявіла Reuters афіцыйны прадстаўніца Мінэнерга Штатаў Шэйлін Хайнс.

З ейных слоў, ЗША гатовыя вылучыць сыравіну са стратэгічных сховішчаў, дзе да пачатку верасня было назапашана 645 барэляў, «каб кампенсаваць любыя перабоі». Акрамя таго, пачаліся кансультацыі з Міжнародным энэргетычным агенцтвам - абмяркоўваюцца варыянты «калектыўных дзеянняў на сусветным узроўні, калі гэта будзе неабходна», заявіла Хайнс. Зрэшты, нават калі Савудаўскай Арабіі ўдасца хутка вярнуцца да ранейшых узроўняў здабычы, рынак надоўга запомніць, што перш непаражальны нафтавы гігант можа быць атакаваны з такімі каласальнымі наступствамі. «Гэта прымусіць рынкі пераацаніць неабходнасць улічваць прэмію за геапалітычныя рызыкі», - кажа аналітык Eurasia Group Айхам Камель.