«Працаваць даводзіцца амаль без выходных!»

У Расеі кіраўніца прафзвязу бортправаднікоў абвясціла галадоўку праз парушэнне працоўных правоў.

Кіраўніца шарамеццеўскага прафзвязу бортправаднікоў Ілона Барысава абвясціла бестэрміновую галадоўку. Так яна хоча прыцягнуць увагу да праблемы цяжкіх умоў працы ў авіякампаніі «Аэрафлот». Паводле працоўнага заканадаўства страйкі на транспарце забароненыя і каб не парушаць закон, бортправаднікі масава бяруць бальнічныя. Ілона распавяла The Insider пра тое, як авіякампанія цісне на нелаяльных супрацоўнікаў, чаму бортправаднікі страцілі давер да кіраўніцтва і як дрэнныя ўмовы працы могуць адбіцца на бяспецы палётаў:

- Акцыя «Бальнічны ліст» успыхнула стыхійна. Яна была абвешчаная праз сацыяльныя сеткі, ініцыятары аб сабе не заяўлялі і ў прафзвяз да нас па дапамогу не звярталіся, на жаль. Гэтая акцыя незаконная, і мы мяркуем негатыўныя наступствы для бортправаднікоў: да іх могуць ужыць пэўныя рэпрэсіўныя захады. Мы выдатна ведаем, як сябе паводзіць «Аэрафлот»: усякая нязгода з дзеяннямі працадаўцы, усякая спроба рэалізацыі працоўных правоў заўсёды натыкаецца на перашкоды.

Адным з механізмаў уздзеяння на бортправаднікоў з'яўляецца перавод на кароткія рэйсы. У чым сэнс такога ціску? Санітарная норма - 80 гадзін палётнага часу за месяц. Тыя, хто лётае доўгімі рэйсамі, могуць выканаць 3-4 доўгіх рэйсы за месяц і рэшту дабраць кароткімі. А адпачынак паміж зменамі залежыць ад працягласці працоўнага часу: чым больш адначасова выдаткавана палётнага часу, тым большым будзе наступны міжпалётны адпачынак. То бок, калі бортправаднікі лётаюць кароткімі рэйсамі, прапарцыйна ў іх скарачаецца і адпачынак паміж імі. Каб вылятаць месячную норму на кароткіх рэйсах, трэба прыязджаць на працу практычна кожны дзень, шэсць дзён на тыдзень.

Гэта парушэнне закона. У адпаведнасці з 139-м загадам «Раздзел аб працоўным часе і часе адпачынку» Мінтранса, працягласць выхаднога на тыдзень павінна быць 42 гадзіны. У звычайнага супрацоўніка офіса, да прыкладу, з вечара пятніцы (з улікам кароткага працоўнага дня, які заканчваецца а пятай гадзіне вечара) і да пачатку працы ў панядзелак а 9 раніцы працягласць выходных складае 64 гадзіны. Гэта значыць, супрацоўнік офіса адпачывае значна больш, чым праваднікі, якія працуюць да таго ж у шкодных і небяспечных умовах! Такі рэжым прыводзіць да знямогі. Бортправаднікі хочуць атрымліваць адпачынкі ў поўным памеры налічаных дзён. І атрымліваць выхадныя дні, калі ім неабходна развязваць нейкія жыццёвыя пытанні — цяпер такой магчымасці няма.

Такі карны метад (перавод на кароткія рэйсы) выкарыстоўваўся ў савецкі час у дачыненні да бортправаднікоў, якіх лавілі на п'янстве, на крадзяжы, якіх не спяшаліся звальняць адразу, але спрабавалі перавыхоўваць. А цяпер яго выкарыстоўваюць у «Аэрафлоце» практычна ў дачыненні да кожнага бортправадніка, які асмеліўся заявіць аб сваіх працоўных правах.

Іншы інструмент ціску - скарачэнне палётнага часу. Працадаўца можа запланаваць 80, а можа 50 гадзін, і на гэтую сітуацыю ніяк нельга паўплываць, усе рэйсы распісаныя. Заробак разлічваецца вельмі складана, і палётны час з'яўляецца адной з асноўных яе частак. Бортправаднік, які пралятае 80 гадзін за месяц, атрымае значна больш, чым той, які пралятае 50.

Акрамя таго, адна з частак заробку (фактычна, траціна) з'яўляецца так званым асабістым унёскам бортправадніка. Гэтая частка заробку таксама цалкам кіруецца працадаўцам: ён на сваё меркаванне можа як панізіць асабісты ўнёсак бортправадніку, так і скасаваць яго цалкам. Робіцца гэта на падставе атрыманых намі спагнанняў. Фонд заробку адзіны на ўсіх, так што, чым менш атрымае бортправаднік, тым больш будзе выплачана кіраўніцтву. Вось і ёсць стымул прыдумляць пабольш спагнанняў.

Асабліва шмат спагнанняў ужываецца ў дачыненні да «непажаданых», нелаяльных бортправаднікоў. У тым ліку тых, якія нейкім чынам імкнуцца рэалізоўваць свае працоўныя правы. Адзін факт заявы бортправадніка аб тым, каб яму далі адпачынак у поўным памеры налічаных дзён, ужо з'яўляецца падставай для ціску.

У калектыве цалкам страчаны давер да кіраўніцтва. Калі нас выклікаюць у офіс - гэта ўжо сам па сабе стрэс, таму што вялікая магчымасць атрымаць чарговае спагнанне. Проста так у нас у офіс не выклікаюць. Гэтая нервовая атмасфера не спрыяе якасці працы. Як стузаны і стомлены бортправаднік зможа нармальна працаваць і ў выпадку чаго гарантаваць бяспеку пасажыраў? Гэта вельмі трывожная сітуацыя.

Цяпер прымушаюць да звальнення дваіх супрацоўнікаў - мяне і Ірыну Шчарбакову. Пакуль мы абмяркоўваем гэтае пытанне ўнутры прафзвязу, бо нам вельмі важна быць лётаючымі бортправаднікамі. У Ірыны агульны лётны стаж складае 36 гадоў, з граматамі і падзякамі, у мяне — 19 гадоў. У пэўны момант і ў адной, і ў другой неяк раптам пайшлі парушэнні, якія зафіксаваў працадаўца. Цалкам лагічнае пытанне: як жа ўсе гэтыя гады мы змаглі прапрацаваць паспяхова?

Праз такую абстаноўку бортправаднікі авіякампаніі звальняюцца самі або па пагадненні бакоў. Цягам аднаго дня прыблізна 15-20 чалавек падаюць заявы на звальненне. Гэта бесперапынная цякучка кадраў, а кожны пісьменны эканаміст скажа, што цякучка кадраў з'яўляецца паказчыкам захворвання кампаніі.

Бортправаднікі праводзілі гэтую акцыю «бальнічны ліст» ананімна, не афішавалі сябе з той простай прычыны, што «Аэрафлот» вымусіў бортправаднікоў падпісаць дадатковае пагадненне да працоўнай дамовы. У гэтым пагадненні мы ў «добраахвотным» парадку прымалі на сябе адказнасць за не выдаванне негатыўнай інфармацыі аб авіякампаніі. Авіякампанія разглядае разгалашэнне такой інфармацыі як моцны ўдар па сваім іміджы. Але, аднак, мы мяркуем, што шырокая грамадскасць, пасажыры ўсё ж маюць права ведаць аб сітуацыі ў найбуйнейшай авіякампаніі, якая з'яўляецца фактычна флагманам грамадзянскіх пералётаў у нашай краіне.

Мы выстаўляем пэўныя патрабаванні:

1. Спыніць ціск на бортправаднікоў, спыніць стварэнне карнага асяроддзя, бо яно ўскосна ўплывае на бяспеку палёту і можа стаць перадумовай да авіяцыйнага прэцэдэнту.

2. Неадкладна правесці пазачарговы сход рады дырэктараў, куды запрасіць асноўнага заснавальніка таварыства «Аэрафлот» у асобе ўрада. На гэты сход запрасіць незалежныя прафзвязы, каб выпрацаваць разумную кадравую палітыку, якая б выключыла развіццё сітуацыі. Акцыя «Бальнічны ліст» ужо з'яўляецца дастаткова сур'ёзным званочкам, і яна перш за ўсё накіраваная на тое, каб заявіць аб гаротным становішчы вышэйшага кіроўнага складу нашай авіякампаніі.

3. Правесці праверку Дэпартамента абслугоўвання на борце, аж да замены камандна-кіроўнага складу. Менавіта ў гэтым Дэпартаменце цалкам рэалізуецца такая кадравая палітыка. Мы мяркуем, што трэба шукаць менавіта тут.

Каб паскорыць прасоўванне гэтых патрабаванняў, я абвяшчаю галадоўку. Я вельмі спадзяюся, што мы будзем пачутыя як шырокай грамадскасцю, так і вышэйшым кіроўным складам нашай авіякампаніі, і захады для аднаўлення справядлівасці ўсё ж будуць прынятыя - перш за ўсё ў дачыненні да бортправаднікоў.