Навукоўцы ўпершыню амаладзілі людзей на ўзроўні ДНК

Медыкі самі не чакалі падобных вынікаў.

Удзельнікі медыцынскага эксперыменту, праведзенага навукоўцамі Каліфарнійскага ўніверсітэта, "памаладзелі" ў выніку прыёму прапісаных ім прэпаратаў – гэта значыць зменшылі свой біялагічны ўзрост, вызначаны адмысловымі маркерамі ДНК.

Пра гэта паведамляе часопіс Nature, называючы вынікі эксперыменту першым намёкам на тое, што "біялагічны ўзрост" арганізма можна павярнуць назад.

У той самы час часопіс, як і самі аўтары даследавання, падкрэслівае вельмі сціплы маштаб працы і адсутнасць кантрольнай групы, піша BBC.

Рэч у тым, што навукоўцы самі не чакалі падобных вынікаў і нават не ставілі падобнай мэты: яны хацелі толькі праверыць уплыў адначасовага прыёму трох даволі шырока карыстаных у медыцыне прэпаратаў на імунную сістэму.

Аднак праз год прыёму гэтага лекавага кактэйлю добраахвотнікамі высветлілася, што кожны з іх "памаладзеў" у сярэднім на 2,5 года.

Прыкметы аднаўлення паказала і імунная сістэма ўдзельнікаў.

"Я чакаў убачыць запаволенне [біялагічнага] гадзінніка, але ніяк не зваротны ход, – цытуе Nature аднаго з аўтараў працы, прафесара генетыкі Стыва Хорвата. – Усё гэта выглядала даволі футурыстычна".

Выпадковае адкрыццё

Біялагічны ўзрост чалавека вызначае так званы эпігенетычны гадзіннік – набор маркераў ДНК, якія змяняюцца са старэннем. Ён адлюстроўвае функцыянальны стан арганізма і можа як апярэджваць рэальны, каляндарны ўзрост, так і адставаць ад яго.

Біямаркеры старэння былі адкрытыя яшчэ паўстагоддзя таму, і з тых часоў нямала навукоўцаў спрабавала прыдумаць спосаб запаволіць ход біялагічнага гадзінніка, каб падоўжыць маладосць.

Аднак эксперымент, праведзены ў Медыцынскім цэнтры Стэнфарда, ставіўся зусім з іншай мэтай. Першапачаткова імунолаг з Лос-Анджэлеса Грэгары Фахі хацеў праверыць, наколькі бяспечна выкарыстоўваць ін'екцыі гармону росту (самататрапіну) для аднаўлення тканак вілачкавай залозы ў людзей.

Гэты невялікі орган размешчаны ў верхняй частцы грудной клеткі і гуляе найважнейшую ролю ў імуннай сістэме, аднак з узростам ён пачынае скарачацца ў памерах і забівацца тлушчавай тканкай.

Некаторыя даследаванні – пераважна на жывёлах – паказалі, што гармон росту дапамагае рэгенерацыі вілачкавай залозы, але ў той самы час спрыяе развіццю цукровага дыябету. Таму разам з ін'екцыямі самататрапіну ўдзельнікам эксперыменту прапісалі два шырока вядомыя супрацьдыябетычныя прэпараты – прастэрон і метфармін.

Добраахвотнікаў набралася дзевяць чалавек, усе – белыя мужчыны ва ўзросце ад 51 да 65 гадоў, у якіх цягам года бралі рэгулярныя аналізы крыві, а таксама правялі МРТ у пачатку і ў канцы даследавання.

У выніку паказнікі крыві палепшыліся ва ўсіх дзевяцярых удзельнікаў, а ў сямі з іх сапраўды адбылася рэгенерацыя тканак вілачкавай залозы – гэта значыць эксперымент Фахі атрымаўся.

Толькі потым навукоўцу прыйшла да галавы думка паказаць вынікі сваёй працы Стыву Хорвату – распрацоўніку аднаго з найбольш дакладных спосабаў вымярэння біялагічнага ўзросту.

Хорват правёў уласнае даследаванне – і выявіў, што біялагічны ўзрост усіх удзельнікаў эксперыменту істотна знізіўся. У тым ліку і ў тых шасці валанцёраў, якія здалі апошні аналіз крыві праз паўгода пасля заканчэння прыёму прэпаратаў – гэта значыць "узроставы эфект" тэрапіі апынуўся доўгім.

Цяпер яго неабходна пратэставаць падчас спецыяльнага, больш маштабнага даследавання.

"Магчыма, нейкі эфект і ёсць, але гэтыя вынікі нельга меркаваць абсалютна надзейнымі, таму што маштаб працы вельмі сціплы і кантроль над даследаваннем не быў дастатковым", – падкрэслівае прафесар клетачнай біялогіі Універсітэта Аахена Вольфганг Вагнер.

Аднак сам Хорват настроены аптымістычна: "Паколькі мы маглі адсачыць змены [у аналізах] кожнага ўдзельніка асобна, і ва ўсіх эфект [амаладжэння] апынуўся вельмі моцным, я поўны аптымізму".