«Я проста ў шоку!»: У мамы ў дэкрэце патрабуюць вярнуць $1,5 тысячы праз паездкі за мяжу

Мянчанка вывозіла дзіця на аздараўленне.

Мянчанка Ліна (імя зменена на просьбе гераіні) адная выхоўвае двух маленькіх дзяцей і вядзе зацяжную спрэчку з органамі сацыяльнай абароны. Пачалося з таго, што блізу года таму малодшую двухгадовую дачку бабуля адвяла ў паліклініку на стандартную працэдуру прышчэпкі. Са слоў Ліны, вакцына была скандальна вядомай эксперыментальнай, у дзіцяці пачаліся фебрыльныя курчы. Як толькі стан стабілізаваўся, мама разам з дзецьмі надумала адправіцца да бабулі ў Малдову на аздараўленне, піша kp.by.

- У нас там ёсць свая лецішча, свежае паветра, вада і садавіна. Ды і тэмпература вышэйшая, чым у Беларусі, а пры найменшай прастудзе ў дачкі падымалася тэмпература, і адразу з'яўляліся фебрыльныя курчы. Усе сем месяцаў, што мы там былі, яна значна радзей хварэла. Дапамога мне прыходзіла на картку, але я ёй у Малдове не карысталася, выдаткавала грошы ўжо ў Беларусі на патрэбы дзяцей, - успамінае Ліна.

У лістападзе 2018 года мама з дзецьмі вярнулася ў Беларусь, а ў красавіку 2019 года надумала выйсці з дэкрэта крыху раней - знайшла новую працу. Для гэтага трэба было пайсці ў орган сацабароны і напісаць адпаведную заяву. Тады і высветлілася, што маладая мама вінна дзяржаве прыстойную суму.

- Сацработнікі падалі запыт у мытную службу, і ў выніку мне выставілі рахунак на 3 тысячы беларускіх рублёў. Я была проста ў шоку! Ніхто ні разу не папярэджваў мяне пра тое, што дапамогу на дзіця за час знаходжання за мяжой трэба будзе вярнуць, - распавядае Ліна. - Што гэта такі «крэдыт», а не дзяржаўная дапамога на ўтрыманне дзяцей. Наколькі я разумею, дзяржава не хоча, каб бюджэтныя грошы ў выглядзе дапамогі былі выдаткаваныя за мяжой. Выходзіць, мала таго, што я сваімі сіламі павезла дзяцей на аздараўленне, дык яшчэ заплаціць за гэта дзяржаве павінна!

Выплаціць 3037,75 рублёў завінавачанасці ад маладой мамы запатрабавалі на працягу двух месяцаў - да 10 траўня 2019 года. Такіх грошай у яе не знайшлося. Ліна тлумачыць, што прасіла адымаць суму паступова з заробку, але органы сацабароны гэтага не зрабілі. Зараз жанчына чакае позву ў суд і не ведае, як быць далей.

- Я прыехала ў орган сацабароны і напісала заяву з просьбай пералічыць суму, але яе адмовіліся прымаць. Тады я стала намагаць на растэрміноўцы, але ў выніку атрымала адмову: мне сказалі, прымуць толькі аднаразовую выплату. А дзе ўзяць за два месяцы такія грошы? У мяне няма свайго бізнэсу або высокааплатнай працы, таму выйсця няма - давядзецца судзіцца. Я думаю, што гэтая сітуацыя - парушэнне з боку дзяржавы на права перамяшчэння і на права аздараўлення дзяцей. Далей я буду звяртацца ў еўрапейскі суд правоў чалавека, - кажа спадарыня.

КАМЕНТАР ЮРЫСТА

У артыкуле 24 закона «Аб дзяржаўных дапамогах сем'ям, якія выхоўваюць дзяцей» сказана, што выплата дзяржаўнай дапамогі спыняецца ў выпадку выезду дзіцяці за межы Рэспублікі Беларусь на тэрмін больш за два месяцы. Выключэнне - дзеці работнікаў дыпламатычных прадстаўніцтваў і консульскіх устаноў Беларусі, а таксама дзеці, якія выехалі за мяжу для атрымання медыцынскай дапамогі.

- Закон суровы, але ён закон, - тлумачыць юрыст Дзмітрый Лабазінскі. - Суд, на маю думку, стане на бок ФСАН, яшчэ і штраф можа налічыць за пратэрміноўку. Тут варта ўлічваць наступныя абставіны. 1) Мяркуючы з дакументаў, прадстаўленых Лінай, фактычна растэрміноўка для вяртання ўжо выдадзеная больш чым на 9 месяцаў (лічым з траўня 2019 года да студзеня гэтага года, нават красавік не ўлічваем), але нічога не кампенсавана. 2) У самім лісце ФСАН прапаноўваў узгадніць графік выплат, але спадарыня сваімі дзеяннямі фактычна адмовілася ад гэтага. 3) Паездка да бабулі ў Малдову паводле закону не роўная паездцы на аздараўленне, гэта памылковае меркаванне. А значыць, гэта не можа быць выключэннем, названым у артыкуле 24 закона аб дзяржаўных дапамогах.

Каб не трапіць у такую непрыемную сітуацыю, перад доўгім ад'ездам за межы Беларусі трэба паведамляць у органы ФСАН. Тыя, у сваю чаргу, прыпыняюць выплату дапамогі на час знаходжання дзіцяці ва ўзросце да трох гадоў за мяжой. Але пры выездзе за межы нашай краіны на тэрмін, які не перавышае два месяцы, права на атрыманне дапамогі захоўваецца.