Нацбанк турбуе аб'ём «інвестыцыйных памылак», зробленых у крэдыт

У Нацбанку сур'ёзна заклапочаныя цяперашняй сітуацыяй.

Нацбанк турбуе назапашаны «аб'ём інвестыцыйных памылак з прыцягненнем банкаўскага крэдыту». Глабальна развязаць праблему нармальнай працы прадпрыемстваў могуць толькі яны самі «шляхам адэкватнай ацэнкі свайго бізнэсу», заявіў намеснік старшыні праўлення Нацбанку Сяргей Калечыц на пашыраным пасяджэнні праўлення. Тэкст дакладу апублікаваны на сайце Нацбанку.

Намеснік старшыні адзначыў, што агулам на крэдытным рынку ў 2019 годзе адзначанае павелічэнне рублёвага чынніка ў сукупнай структуры патрабаванняў банкаў і Банка развіцця з 51,6 да 53,6%; запаволеннем тэмпаў росту спажывецкага крэдытавання насельніцтва з 45,7 да 25%; скарачэннем удзелу банкаў у дырэктыўным крэдытаванні да 18,1% супраць 42,5% у 2018 г.

- Пры гэтым хацелася б звярнуць увагу на наступныя моманты, якія выклікаюць занепакоенасць у Нацыянальнага банка. Першае - гэта неабходнасць адхілення ад першапачаткова зацверджаных аб'ёмаў дырэктыўнага крэдытавання, - падкрэсліў Калечыц.

У 2019 год першапачатковы ліміт 800 млн рублёў мяняўся двойчы і ў выніку быў павялічаны на 23% (да 984 млн рублёў).

Як адзначае намеснік старшыні праўлення, такая практыка не адпавядае праграме дзейнасці ўрада на 2018-2020 гады, дзе прадугледжанае пашырэнне эфектыўнага рынкавага крэдыту на камерцыйных прынцыпах, у тым ліку за кошт скарачэння дырэктыўнага крэдытавання. На 2020 год ліміт дырэктыўнага крэдытавання ўстаноўлены ў суме 740 млн рублёў.

- З аднаго боку, гэта менш за мінулагодні ўзровень. Але пры гэтым удзел банкаў у асобе «Беларусбанка» і «Белаграпрамбанка» ў дырэктыўным крэдытаванні пашыраецца да 230 млн рублёў, або да 31% у агульным аб'ёме, - звяртае ўвагу рэгулятар.

Аднак у адпаведнасці са Стратэгіяй развіцця фінансавага рынку да 2020 года ўдзел банкаў у дырэктыўным крэдытаванні павінен быць скарочаны. Больш за тое, прадугледжваецца, што адзіным каналам ільготнага крэдытавання ўсіх дзяржпраграм (за выключэннем будаўніцтва жылля і існай дзейнасці аграпрамысловага комплексу) павінен быць Банк развіцця.

Таксама сур'ёзную заклапочанасць у Нацыянальнага банка выклікае захаванне значнага ўзроўню закрэдытаванасці юрыдычных асоб на фоне недастатковай прапрацоўкі імі сваіх бізнэс-планаў, паколькі гэта істотна абмяжоўвае магчымасці больш высокіх тэмпаў рынкавага крэдытавання.

- Калі б раней атрыманыя фінансавыя сродкі давалі запланаваную ў бізнэс-планах прадпрыемстваў аддачу, то высокай (што да прыбытку) крэдытнай нагрузкі не было б. Сёння эканоміка не забяспечвае дастатковую аддачу ад атрыманых у выглядзе крэдытаў фінансавых рэсурсаў. Назапашаны да цяперашняга часу аб'ём інвестыцыйных памылак з прыцягненнем банкаўскага крэдыту значны. Рэструктурызацыі крэдытнай запазычанасці, якія ўвесь час праводзяцца банкамі, маюць, як правіла, часовы вынік, - папярэджвае Сяргей Калечыц.

Паводле ацэнкі намесніка старшыні Нацбанку, глабальна развязаць праблему нармальнага функцыянавання могуць толькі самі прадпрыемствы шляхам адэкватнай ацэнкі свайго бізнэсу, фінансавых плыняў, фінансавага становішча агулам з ужываннем нормаў МСФС і прыняцця на гэтай аснове неабходных кіраўніцкіх пастаноў.

Калечыц адзначыў, што ў 2020 годзе прыярытэтам палітыкі ў сферы крэдытавання застанецца задавальненне платаздольнага попыту на пазыковыя сродкі з улікам неабходнасці забеспячэння фінансавай стабільнасці ў краіне.