Беларус робіць з металалому скульптуры, якія ў Еўразвязе каштуюць сотні тысячаў еўраў

Майстар хоча зрабіць нашу краіну прыгажэйшай.

Верагодна, вы ўжо сустракалі працы Уладзіміра Каноніка, але пакуль пра гэта не ведаеце. Яны стаяць на вуліцах вялікіх і маленькіх гарадоў, на запраўках і нават у офісе Wargaming. Майстар шмат гадоў імкнецца рабіць Беларусь прыгажэйшай, ператвараючы непатрэбныя шрубкі ў творы мастацтва, піша onliner.by.

Пра мастака і страшны дом з Ратамкі

Мы на ўскраіне Фаніпаля, пасярод прамысловай зоны. З рота ідзе пар, у цэху трашчыць зварка, з-пад балгаркі ляцяць іскры. Каваль Васька распальвае горан і запускае механічны молат.

Усяго тут чалавек пяць. Уладзімір Пятровіч кажа, што магло быць і больш, але знайсці спраўных кавалёў няпроста: п’юць яны.

На тэрыторыі некалькі вялікіх цэхаў, пабудаваных мастаком. Выбіць гэты кавалак зямлі было нялёгка, ваяваць давялося некалькі гадоў. Надзел дэкараваны тонамі металу: стаяць вёдры з балтамі, бліскучыя лісты і ржавыя кавалкі, вялізныя літары і рэшткі танка. Аднойчы ўсё спатрэбіцца.

Уладзімір Пятровіч вядзе па тэрыторыі і паказвае кавалачкі працаў, якія неўзабаве аб'яднаюцца ў нешта вялікае, а потым пераедуць на ПМЖ у загадзя прадугледжаную лакацыі. Тут, напрыклад, была зачатая «Каралева бензакалонкі»...

...выгадаваны зубр...

...а таксама створаныя іншыя жалезнароджаныя, злічыць якіх будзе няпроста.

Сёння большасць працаў Уладзіміра Пятровіча робіцца для заправак.

«Беларуснафта» – гэта галоўны карміцель мастака, якому аднойчы пашанцавала пераканаць кіраўніцтва прадпрыемства ў тым, што прыйшоў час папрацаваць над іміджам. Мы пытаемся, чым ён займаўся сёння. Ён паказвае складаныя, фігурныя краты.

– Гэта для Крыжаўзвіжанскага храма. Там у нас шмат працы: ствараем паклонны крыж з нержавейнай сталі, велізарны – прыкладна 5,5 метра вышынёй. Сам крыж металічны, а ўсярэдзіне будзе камень, па які я ездзіў ва Уладзімір. У нас такога няма. Ужо мантуем, так што хутка зможаце паглядзець.

– Ці не сумна Вам з царквой працаваць? Там жа абмежаванні, каноны.

– У мяне ж прозвішча Канонік, так што не сумна. Вядома, уся творчасць там абмежаваная выразнымі рамкамі, але я стараюся адчуваць сябе ўнутры гэтых рамак максімальна свабодна.

Мы літаральна ў пятніцу скончылі найцікавейшую працу ў Раўбічах: упершыню ў гісторыі Беларусі зрабілі купалы з свінцу, а крыжы – з нержавейкі. Залатыя купалы мне не вельмі падабаюцца, а нашы святары гэта любяць.

Можа, калі б я працаваў толькі з царквой, мне было б сумна, але ў мяне ёсць аддушына – скульптура. Хоць ад стыльнай кампазіцыі да агіднасці адзін крок, пра гэта трэба памятаць.

– Дом з чарапамі ў Ратамцы або сядзіба ў стылі фэнтэзі пад Наваградкам – гэта ў які кошык?

– Класная праца, але неразумная. Думаю, гэта проста пафас.

Увогуле, я добра стаўлюся да альтэрнатыўнага мастацтва і люблю неардынарныя працы. Нядаўна сам дапамагаў мастаку Віктару Альшэўскаму рабіць Вавілонскую вежу. Вельмі складаная і моцная праца атрымалася. А яшчэ мы, напрыклад, працавалі над інтэр'ерам 12-га паверха галоўнага офіса Wargaming.

Яны нам спачатку прапанавалі зрабіць плакат. Мы прыдумалі нешта дзіўнае з пагнутай фанеры і выцерлі нос усім канкурэнтам. Сышліся, дамовіліся, пачалі супрацоўнічаць і ў выніку шмат чаго зрабілі. Нават сувеніры з літой сталі для гульцоў прыдумалі. Мы для гэтага ездзілі ў Барысаў, бралі танкавыя каткі, адлівалі з іх даўбешкі і гравіравалі.

Уладзімір Пятровіч паказвае фатаграфіі сваіх скульптураў, радуецца таму, што на фоне ягоных працаў фатаграфуюцца Стывен Сігал і Дольф Лундгрэн. Мы пытаемся, чаму на менскіх вуліцах так рэдка з'яўляецца нешта такое годнае. Мастак шматзначна ўздыхае і пераходзіць да складанай размовы пра працу з дзяржавай.

Пра густ і безгустоўе

Цэнтр любога больш-менш прыстойнага беларускага горада абавязкова прыціскаюць да зямлі дзясяткамі малых архітэктурных формаў, якiя ствараюцца да паказальных і адказных раённых святаў. Калі добра паездзіць па краіне, можна сабраць добрую калекцыю гномікаў, зайчыкаў і вавёрачак, якія для нечага з'явіліся на свет. Зрэшты, знайсці такіх прыгажуноў можна і ў Менску. Уладзімір Пятровіч кажа, што яму за з'яўленне гэтай арміі цяжка і крыўдна.

– Гэтыя незразумелыя вавёрачкі нараджаюцца праз недахоп грошай або ад адсутнасці густу?

– Хутчэй, праз адсутнасць усякага жадання зрабіць прыгожа. Ды і ўвогуле зрабіць. Я неяк спрабаваў працаваць з «Зеленбудам». Было нейкае свята, і яны надумалі замовіць у мяне такія квадратныя кветачніцы ледзь не на ўвесь Менск. Тады я зразумеў, наколькі ў іх закасцянелае, заскарузлае разуменне.

Акрамя таго, бюджэт вельмі бедны, а каб зрабіць нешта больш-менш прыстойнае, патрэбныя грошы. Ды і ў прынцыпе ў нас не аддаюць увагі ландшафту, малым архітэктурным формам. Напэўна, нам больш працаўнікі сельскай гаспадаркі патрэбныя, чым мастакі.

Я ўсё жыццё стараюся пераканаць людзей, што ім трэба нешта акрамя лебедзяў з шынаў, а потым у нас у Магілёве з'яўляецца трыўмфальная арка. Гэта помнік безгустоўшчыне.

Хоць скардзіцца я не люблю. На мяне вось неяк таксама скаргу напісалі: нейкаму мужыку не спадабалася, што ў майго зубра занадта вялікі «прыбор». Што зрабіць?

Пра льготныя майстэрні

Блізу тыдня таму ў майстэрні шэрагу беларускіх мастакоў наляцела праверка, пасля чаго ім абвесцілі пра магчымае падвышэнне коштаў на арэнду памяшканняў. З чым гэта звязана і ці будуць прынятыя змены, мы да гэтага часу не ведаем. Яшчэ на мінулым тыдні мы звярнуліся па каментары ў Міністэрства культуры і Камітэт дзяржаўнага кантролю, аднак адказу да гэтага часу не атрымалі. Уладзімір Пятровіч кажа, што без гэтай мінімальнай дзяржпадтрымкі многім людзям мастацтва будзе няпроста.

– Я калісьці арганізоўваў выставу беларускіх мастакоў у Галандыі і меў зносіны з мясцовымі майстрамі. Дык вось, калі ў іх мастак прадае працу за € 1000, яму дзяржава дае яшчэ столькі ж. Яны падтрымліваюць мастацтва, таму што людзі больш трапятліва ставяцца да творчасці. У нас жа людзям усё гэта не так цікава.

– Сёння мастакам выжываць так сама цяжка, як і раней?

– Некаторым так. Але не ўсім. Ёсць майстры, якія вельмі добра прадаюцца – і тут, і ў Еўропе. Вядома, калі ісці па каляіне сацрэалізму, то нічога не выйдзе, а вось цікавыя тэхнікі – так.

Але закрыццё майстэрняў – гэта бязладдзе ў любым выпадку. Думаю, гэтая акцыя звязаная выключна з недахопам грошай: усё ж гэтыя людзі працуюць у самым цэнтры горада, а там метры нятанныя.

Уладзімір Пятровіч кажа, што сёння многія мастакі сыходзяць у IT і займаюцца, акрамя іншага, 3D-мадэляваннем. Часам гэта становіцца адзіным спосабам зарабіць.

Пра тысячы еўраў і беднасць

Нядаўна з Канонікам звязаўся бізнэсмэн з Дортмунда. Ягоная кампанія займаецца продажам амерыканскіх машынаў у Нямеччыне. Іншаземец прапанаваў нашаму мастаку вялікі і складаны праект, які здаўся творцу як мінімум цікавым.

– Гэты чалавек недзе ўбачыў робата, якога я зрабіў са старых «Жыгулёў», набытых за сто баксаў. Ён захацеў сабе нешта падобнае, але толькі ў іншых маштабах. Паколькі ён займаецца продажам здаравенных аўтамабіляў, ён хоча паставіць металічны гмах вышынёй метраў пад дваццаць. Увесну дамовіліся сустрэцца і абмеркаваць усе дэталі. Калі дамовімся, паедзем да яго ўсёй камандай, – апавядае наш суразмоўца. – Я цэннік апускаю вельмі нізка. Любая мая скульптура ў Еўропе прадалася б у дзесяціразовым памеры.

– Чаму тады не прадаяце? Ці там сваіх умельцаў хапае?

– Для гэтага трэба займацца яшчэ і маркетынгам, шукаць сабе прадусара, мэнэджара. Я неяк быў у Лейпцыгу. Зайшоў у майстэрню, там мастакі працуюць. Яны пачулі расейскую гаворку, падыходзяць. Апынуліся нашы хлопцы – іхнія бацькі некалі там служылі. Мы пазнаёміліся, я пачаў паказваць ім фатаграфіі сваіх працаў, і, калі справа дайшла да Пегаса, яны проста за галовы схапіліся: маўляў, у Еўропе гэтую працу маглі б набыць тысячаў за 150 еўраў. А я ў Беларусі прадаў усяго тысячаў за 15.

– Калі б Вы кавалі нешта больш карыснае ў побыце, напрыклад брамкі, зараблялі б больш?

– Думаю так. Але гэта ж зусім нецікава.