Колькасць грошай у абарачэнні значна вырасла

І гэта можа паказваць на нездаровыя з'явы ў эканоміцы.

Статыстыка Нацбанка аб шырокай грашовай масе паказала значны рост колькасці грошай у абарачэнні за 2019 год. Колькасць гатовых грошай вырасла амаль на 24% - да 3,71 млрд. руб, безнаяўных на рахунках да запатрабавання - на 16,75% - да 6,57 руб. Тэрміновыя рахункі фізічных і юрыдычных асоб таксама выраслі: сумарна на 33,9% - да 9,88 руб, піша «Экономическая газета».

Такім чынам, за мінулы год шырокая грашовая маса павялічылася на 26%, або 4,16 млрд. руб. З усёй гэтай сумы «новых» грошай 49,5% прыйшло ў сістэму ў IV квартале, у тым ліку 40% - у снежні.

У маштабах года сума прыросту амаль пароўну размяркоўваецца паміж фізічнымі і юрыдычнымі асобамі. 50,7% «новых» грошай прыпала на фізічных асоб: 17,2% у выглядзе росту гатовай грашовай масы, 33,5% - на рахунках да запатрабавання і тэрміновых банкаўскіх укладах. Калі ж узяць самы грашовы месяц - снежань 2019 года - тады чара вагаў схіліцца на карысць юрыдычных асоб. 80% прыросту грашовай масы ў гэтым месяцы прыпала на юрыдычных асоб.

Адкуль узяліся гэтыя грошы ў сістэме? Адна з прычын - чысты продаж замежнай валюты. Як паказваюць звесткі Нацбанка, за мінулы год насельніцтва прадало валюты на 9,763 млрд USD, а купіла на 9,165 млрд USD; юрыдычныя асобы прадалі на 22,374 млрд USD, купілі на 21,843 млрд USD. Такім чынам, перавышэнне продажу над купляй склала 1,13 млрд USD, што тлумачыць не менш за 50% павелічэння рублёвай грашовай масы.

Астатнюю частку «новых» грошай у сістэме можна растлумачыць павелічэннем аб'ёмаў выдадзеных крэдытаў, ростам заробку і трансферт насельніцтву, дзяржаўнымі датацыямі асобным прадпрыемствам. Аднак калі меркаваць з росту ВУП, такая палітыка не вядзе да падвышэння эфектыўнасці прадпрыемстваў, а хутчэй дазваляе ім заставацца на плаве.

Прадукцыйнасць працы за 2019 год крыху ўзрасла (+1,3% што да ўзроўню мінулага года), а рэальныя грашовыя даходы насельніцтва (грашовыя даходы за вылікам падаткаў, збораў і ўнёскаў, скарэктаваныя на індэкс спажывецкіх коштаў на тавары і паслугі) за першыя тры кварталы 2019 года выраслі на 6,8%. Аднак, як мы бачылі раней, павелічэнне даходаў насельніцтва вядзе да павелічэння ашчадку, але не стымулюе рост спажывецкіх выдаткаў. Гэта азначае, што назапашаныя насельніцтвам грошы не працуюць на карысць эканомікі. Наадварот, павелічэнне грашовай масы ў адрыве ад прадукцыйнасці працы пагражае паскарэннем інфляцыі.

Іншымі словамі, у пагоні за эканамічным ростам метадамі колькаснага стымулявання наўрад ці ў Нацбанка атрымаецца ўседзець адначасова на двух крэслах - разагнаць рост ВУП да патрэбных 1,9% у 2020 годзе i захаваць інфляцыю на ўзроўні 4,7%. Пара нарэшце прызнаць, што праблема ў неэфектыўнасці дзяржаўнага сектара, і расчысціць гэтыя аўгіевы канюшні.