Мікалай Статкевіч: Сёлетнія падзеі сталі спускавым кручком для духоўнай рэвалюцыі

Ужо летась цяперашняе напружанне было добра адчувальным.

Жонка аднаго з лідараў беларускай апазіцыі Мікалая Статкевіча Марына Адамовіч апублікавала яго ліст, у якім ён разважае пра «Духоўную рэвалюцыю беларускай нацыі», якую мы цяпер назіраем.

«Велізарную павагу і захапленне выклікаюць людзі, якія выходзяць. Яны і масавы валанцёрскі рух - гэта яркія сведчанні з'явы, якую б я назваў «Духоўная рэвалюцыя беларускай нацыі».

За апошнія месяцы мы і ўвесь свет убачылі цудоўнае пераўтварэнне сукупнасці запалоханых індывідуалістаў у вольналюбівую салідарную беларускую нацыю. З шматлікім авангардам, ахвочым рызыкаваць дзеля правоў і свабод народа.

Такое пераўтварэнне можна назваць духоўнай рэвалюцыяй. Прычыны яе - не ў з'яўленні нейкай лепшай новай апазіцыі замест кепскай старой. Гэтыя прычыны выспявалі дзесяцігоддзямі і былі каталізаваныя дзеяннямі ўлады на працягу апошніх гадоў і, асабліва, месяцаў.

На мой погляд, да гэтых прычын можна залічыць наступныя.

● Канчатковае пераўтварэнне беларусаў у гарадскую нацыю, бо большасць іх цяпер - гараджане ў 2-м ці больш пакаленні. А дэмакратыя, нацыя і г.д. - гэта гарадскія вынаходкі.

● Яшчэ: беларусы, у асноўным, спатолілі спажывецкі голад, уласцівы постсавецкім людзям, і пачалі думаць пра больш высокія патрэбы.

● Таксама сваю ролю адыгралі глыбінныя якасці народа, прынесеныя бацькамі-дзядамі сучасных гараджан з вёскі - пачуццё справядлівасці, прыстойнасці, выхаваная ўніяцтвам павага да закону і правілаў.

● Яшчэ: набытыя ў XIX стагоддзі сярод сялянства якасці - пачуццё годнасці і абавязку, падмацаваныя прыкладам змагання за свабоду сучасных патрыётаў.

Выспяванне гэтых прычын адбывалася павольна, але працэс набыў глыбіню і дынаміку праз несправядлівыя, з пункту гледжання большасці, дзеянні ўлады - павышэнне пенсійнага ўзросту, увядзенне падатку на беспрацоўных, дэманстрацыю раскошы і амаральнасці. Ужо летась цяперашняе напружанне было добра адчувальным. А падзеі сёлета - рэакцыя ўладаў на пандэмію, нахабная нейтралізацыя небяспечных апанентаў у пачатку «выбараў» і, асабліва, гвалт з арыштаваных пасля галасавання, зрабіліся спускавым кручком таго, што я называю «духоўнай рэвалюцыяй», якая непазбежна прывядзе і да палітычных змен», - уважае Мікалай Статкевіч.