Наталля Радзіна: Ціснуць на Лукашэнку трэба аж да ягонай адстаўкі

Пара ўводзіць эканамічныя санкцыі супраць заводаў, дзе парушаюцца правы працоўных на стачку.

Пра гэта галоўная рэдактарка Charter97.org Наталля Радзіна заявіла ў інтэрв'ю «Форуму свабоднай Расеі» ў каментары пра агульнанацыянальны страйк, распачаты ў Беларусі пасля заканчэння тэрміну Народнага ультыматуму Лукашэнку.

Прыводзім вытрымкі з размовы. Цалкам інтэрв'ю глядзіце на відэа.

- На гэты момант вядома, што страйкуюць многія прадпрыемствы. Гэта і Менскі трактарны завод, і «Гродна Азот», і Менскі маторны завод, і «Мотавела», і «БелОМА», і «Белкамунмаш». Ёсць ачагі забастовак і на «Беларуськаліі». Людзі выйшлі на страйк і на вулічную акцыю салідарнасці ў Парку высокіх тэхналогій у Менску.

У Менску таксама прадаўжаюцца акцыі беларускіх студэнтаў. Студэнты - вялікія малайцы. У сталіцы, напрыклад, выйшлі студэнты ўсіх асноўных ВНУ. Гэта Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт (БДУ), Беларускі дзяржаўны эканамічны ўніверсітэт (БДЭУ), гэта і тэхнічныя, і медыцынскія ВНУ.

Студэнцкая салідарнасць сёння вельмі ўражвае. Учора студэнты далучыліся да Маршу пенсіянераў, які праходзіў у Менску - атрымаўся вельмі моцны звяз мудрасці і маладосці, тысячы чалавек прайшлі маршам па цэнтры Менска.

- Ці можна сказаць, што сёння студэнты - рухаючая сіла пратэсту?

- Безумоўна, студэнты - адна з рухаючых сіл беларускага пратэсту. І маё захапленне нашай моладдзю.

- Усеагульная забастоўка ўжо пачалася ці гэта толькі першы этап, які будзе ісці да кульмінацыі?

- Я спадзяюся, што гэта толькі пачатковы этап. Акрамя дзяржпрадпрыемстваў, да страйку актыўна далучыліся прыватны бізнэс і дзяржслужбоўцы. Не працуюць многія крамы, і не працуюць рэстарацыі і кавярні па ўсёй краіне. Я вельмі спадзяюся, што гэта пачатковы этап і ў далейшым страйк будзе развівацца па ўсёй краіне. Заўсёды наперадзе павінны пайсці самыя смелыя. Мажліва, іх не большасць. Але сёння за нашымі героямі назірае ўвесь свет, уся краіна. Мы імі ганарымся і спадзяемся, што страйк будзе прадаўжацца і нарастаць.

- У чым, на ваш погляд, цяпер можа быць прычына поспеху забастоўкі?

- Я, напрыклад, прыхільніца так званых «акупацыйных забастовак». Ёсць досвед польскай «Салідарнасці», калі рабочыя не выходзяць з тэрыторыі свайго прадпрыемства, закрываюць браму, барыкадуюцца, а прадпрымальнікі і ўсе спачуваючыя пастаўляюць ім прадукты. Такі выгляд забастовак адбываўся на Гданьскай суднаверфі ў Польшчы і ён досыць эфектыўны.

Я думаю, што цяпер самы час у тым ліку ўжыць міжнародныя эканамічныя санкцыі супраць тых беларускіх прадпрыемстваў, дзе ідзе падаўленне стачачных камітэтаў і рабочага руху.

Цяпер мы фіксуем усе парушэнні, якія адбываюцца на беларускіх прадпрыемствах, і я хачу папярэдзіць кіраўнікоў усіх заводаў і фабрык, што яны могуць трапіць пад індывідуальныя санкцыі, а іх прадпрыемствы - пад эканамічныя.

- Як вы бачыце развіццё сітуацыі?

- Я думаю, што трэба прадаўжаць масавы мірны пратэст. Не трэба патрабаваць немагчымага ад беларусаў. Тое, што цяпер адбываецца - гэта цуд. Беларускімі пратэстамі захапляецца свет. У тым ліку і цярпеннем беларускіх дэманстрантаў, якія не зрываюцца на гвалт.

Ціснуць на Лукашэнку трэба прадаўжаць - аж да ягонай адстаўкі.

- Якая роля міжнароднай супольнасці? Ці могуць ЕЗ, ЗША ды іншыя краіны зрабіць нешта большае для Беларусі, чым ужо зробленае?

- Я мяркую, што трэба ўводзіць сур'ёзныя эканамічныя санкцыі. Недастаткова персанальных санкцыяў да адказных за злачынствы і самога Лукашэнкі.

Неабходна ўводзіць санкцыі супраць бізнэсу, які падтрымлівае дыктатара, супраць так званых ягоных «партманэтаў» і алігархаў. Неабходна ўводзіць эканамічныя санкцыі. Гэта - той самы сур'ёзны рычаг, які можа змяніць сітуацыю ў досыць кароткія і хуткія тэрміны.

Народны ультыматум і страйк надалі дынамікі пратэстам. І гэта вельмі добра. Сёння ўсе разумеюць, што для перамогі ў пратэстным руху павінна быць як мага больш людзей, як мага больш прадпрыемстваў павінны выходзіць на забастоўку. Людзі ў Беларусі сёння разумеюць, што ўсё залежыць ад кожнага з іх.

Чаму ў гэтых пратэстаў няма лідараў, відавочных палітычных правадыроў? Таму што напраўду кожны ў Беларусі сёння адчувае сябе лідарам. Кожны разумее, што свабода і перамога залежыць ад яго. І гэта вельмі выдатна, гэта важна захаваць і развіваць.