Беларусы прадаўжаюць запасацца далярамі

Такой працяглай скупкі валюты насельніцтвам у Беларусі не было ўжо 13 гадоў.

Чысты попыт на замежную валюту з боку насельніцтва пачаўся ў Беларусі яшчэ ў снежні мінулага года, і доўжыцца ўсе 10 месяцаў 2020 года: беларусы скупляюць даляры ўжо 11 месяцаў запар. Такога працяглага бесперапыннага перыяду чыстай куплі валюты насельніцтвам не было ў краіне ўжо 13 гадоў, паведамляе infobank.by.

Пры тым, што ў папярэднія 5 гадоў, наадварот, беларусы нават больш прадавалі валюты, чым набывалі, а аб'ём гэтай чыстай прапановы быў найбольшым у гісторыі. А сёлета ўжо чысты попыт на валюту блізкі да гістарычнага рэкорду.

І нават пасля таго, як у жніўні беларусы скупілі замежнай валюты на ўсе «лішнія» беларускія рублі, пакінуўшы толькі мінімум «на жыццё», і ў верасні чысты попыт на даляры скараціўся на парадак - валюту стала скупляць ужо асабліва не на што, у кастрычніку чыстая купля валюты не толькі захавалася, але нават павялічылася.

І гэта пры тым, што валавы продаж расце другі месяц: у кастрычніку фізічнымі асобамі прададзена замежнай валюты на $15 млн больш, чым у жніўні (на 2,1%) - $701 млн. Прырост адзначаны і ў наяўным і ў безнаяўным сектарах.

Але прырост куплі насельніцтвам замежнай валюты ў кастрычніку выявіўся большым: ён вырас з верасня на $49 млн (на 6,7%), склаўшы $790 млн. І таксама рост адбыўся і ў наяўным і ў безнаяўным сектарах.

Вынік - чысты попыт насельніцтва на валюту павялічыўся на 63,9%: з $55 млн у верасні да $89 млн у кастрычніку. Прырост - на $34 млн за месяц.

А за 10 месяцаў 2020 года сумарная чыстая купля фізічнымі асобамі замежнай валюты склала $1,640 млрд, што не нашмат менш рэкорднага значэння, зафіксаванага ў 2013 годзе.

Такая вялікая чыстая скупка валюты насельніцтвам сёлета стала вынікам попыту на валюту з боку фізічных асоб, які вырас таксама амаль да рэкорднага ў гісторыі, пры моцным падзенні - да найменшага за 4 гады - прапановы валюты.

За студзень-кастрычнік 2020 года насельніцтвам Беларусі:

прададзена замежнай валюты - $6,764 млрд, на 16,4% менш, чым у студзені-кастрычніку 2019-га.

набыта замежнай валюты - на $8,404 млрд, на 12,8% больш, чым за такі ж перыяд год таму.

У гадавым фармаце, за 12 апошніх месяцаў, ідзе хуткі прырост чыстай куплі замежнай валюты: за час з лістапада 2019-га да кастрычніка 2020-га яна склала ўжо $1,681 млрд - гэта найбольшая сума за 6 гадоў.

Хоць яшчэ 3 гады таму быў дасягнуты гістарычна рэкордны аб'ём 12-месячнага чыстага продажу - $2,394 млрд. Гэта значыць, за гэтыя 3 гады сальда валютнага рынку фізічных асоб змянілася з найбольшай у гісторыі чыстай прапановы замежнай валюты да найбольшага за 6 гадоў чыстага попыту на яе.

Пры гэтым у зону чыстай куплі зменлівае гадавое сальда валютнага рынку фізічных асоб увайшло толькі 7 месяцаў таму, і, мяркуючы з усяго, яно будзе толькі нарастаць. Хоць да рэкорднага аб'ёму чыстай куплі $2,685 млрд у 2014 годзе, яшчэ далёка.

Такая негатыўная дынаміка сфармавалася з вельмі хуткага росту валавой куплі валюты насельніцтвам у апошнія 3 гады пры больш павольным росце валавага яе продажу, а ў апошнія 7 месяцаў - наогул яе падзення.

За апошнія 12 месяцаў, з лістапада 2019-га да кастрычніка 2020-га, насельніцтвам Беларусі:

прададзена замежнай валюты - на $8,440 млрд

набыта замежнай валюты - на $10,120 млрд.

Рэкордная гадавая сума прададзенай насельніцтвам замежнай валюты была зусім нядаўна, перад падзеннем, а набытай - у 2014 годзе. Гістарычныя максімумы валютнага рынку фізічных асоб такія:

аб'ём прададзенай за 12 месяцаў замежнай валюты - $9,938 млрд

аб'ём набытай за 12 месяцаў замежнай валюты - $11,517 млрд.

У лістападзе кардынальных змен на валютным рынку фізічных асоб не чакаецца: пасля жніўня «ў даляр» сышлі амаль усе свабодныя BYN-рублі, заходнія межы для прыватнага імпарту закрытыя, зноў бушуе Covid-19, абмяжоўваючы турызм, і ўсё гэта спрыяе меншаму попыту на замежную валюту.

Але палітычны крызіс у краіне не развязаны, а з увядзеннем санкцый нават пагаршаецца замежнапалітычная яго частка, і гэта значыць, што замежнай крэдытнай валютнай падтрымкі існай мадэлі беларускай эканомікі не відаць, што ўжо ў сярэднетэрміновай перспектыве азначае немінучае аслабленне BYN-рубля. І на такім фоне чаканне людзей негатыўнага развіцця сітуацыі захоўваецца. Што спрыяе захаванню попыту на валюту на ўзроўняў, не ніжэйшых за апошнія два месяцы.

Так што найбліжэйшым часам масавага скіду валюты насельніцтвам не будзе, нават захаваецца чысты попыт на яе: беларусы прадоўжаць набываць даляры.