Максім Кац: Перамога беларусаў у супрацьстаянні з рэжымам Лукашэнкі непазбежная
9- 1.12.2020, 9:19
- 56,924
Ціск на таракана не зніжаецца.
Расейскі палітолаг - пра эфектыўнасць дваровых маршаў, пра тое, чаму не варта параўноўваць Венесуэлу і Беларусь, і чаму перамога беларускага народа непазбежная.
Тэкставую версію разваг Каца апублікавала «Салідарнасць».
На думку Максіма Каца, дваровыя маршы працуюць вельмі добра.
- Па-першае, людзі выходзяць і ідуць разам з суседзямі - гэта прасцей, чым ехаць па адным у цэнтр. Па-другое, сілавікам (іх там называюць карнікамі) нашмат складаней гэта ўсё разганяць, таму што вельмі шмат месцаў па горадзе і незразумела дзе хто збярэцца.
Але галоўнае - людзі нашмат менш падпарадкоўваюцца сілавікам. Ім нашмат складаней браць палонных. Калі раней убачыўшы бус з АМАПам людзі разбягаліся, то цяпер стаяць і не сыходзяць. АМАПу нашмат складаней атакаваць, таму што колькаснай перавагі амаль ніколі няма, а ісці ў натоўп яны баяцца.
Адна справа - злавіць некалькі чалавек з натоўпу, што бязладна разбягацца, і зусім іншае - атакаваць згуртаваных людзей, якія нікуды не збіраюцца ўцякаць.
Наогул, калі людзі разбягаюцца - гэта такая стратэгія індывідуальнага выжывання, а калі паўстаюць і стаяць - гэта калектыўнае выжыванне: «не аддамо нікога». Ці возьмеце ўсіх, ці пойдзеце ні з чым.
І вядома, калі марш складаецца са знаёмых і суседзяў, якія ідуць адзін з адным, імаверна, што пры небяспецы людзі абяруць другую стратэгію. Лічбы паказваюць, што гэта працуе: затрыманняў нашмат менш.
Як адзначае Максім Кац, ціск пры гэтым на Лукашэнку не зніжаецца: «Усім відаць пры гэтым, што ўсё грамадства пратэстуе і спыняцца не збіраецца».
- Перамога грамадства, якое згуртавана пратэстуе супраць дыктатара, што саступіў на выбарах, непазбежная. Такога не бывала ва Усходняй Еўропе і на постсавецкай прасторы ні разу. Мне часта апануюць, вось, маўляў ёсць Венесуэла, там утрымаўся Нікалас Мадура - амаль на чыстым гвалце, але ўтрымаўся.
У беларускім і венесуэльскім рэжыме ёсць шмат паралеляў, мяркуе расейскі палітолаг.
- Гэта персаналістычная і папулісцкая аўтакратыя. На чале іх стаяць лідары, якія ў імя захавання ўлады гатовыя пайсці на ўсё, уключаючы макраэканамічны правал і гвалт.
Вельмі падобная і ступень страты легітымнасці. І Беларусь, і Венесуэла цяпер - гэта праўленне супраць абсалютнай большасці.
Максім Кац звяртае ўвагу на істотныя адрозненні.
- Лацінская Амерыка - гэта не Еўропа. На поўдзень ад ЗША, акрамя звыклых астатняму свету палітычных груп, найважнейшую ролю выконваюць наркакартэлі.
Лацінаамерыканскія наркакартэлі - гэта не звыклыя нам арганізаваныя злачынныя супольнасці. Гэта фактычна дзяржава ў дзяржаве.
Палітолаг адзначае, што на картэлі прама або апасродкавана працуюць цэлыя працэнты працаздольнага насельніцтва. На многіх тэрыторыях яны выконваюць функцыю дзяржаўнай улады.
- У выпадку з Венесуэлай гэта «картэль Сонца» - хаўруснік і дзелавы партнёр найбуйнейшых калумбійскіх і мексіканскіх картэляў. Гэта не нейкая асобная арганізацыя, гэта фактычна і ёсць Венесуэла. Забеспячэннем наркатрафіку займаецца палітычнае кіраўніцтва, паліцэйскія сілы, а галоўнае - войска.
...Калі мы кажам пра настолькі бедныя краіны, як Венесуэла, уплыў картэляў становіцца бязмежным. У іх проста больш грошай, чым ляжыць у спустошаным бюджэце. Больш аўтаматаў, чым ён можа купіць.
...Гэта не адзінае адрозненне беларускага і венесуэльскага рэжымаў. У Венесуэле ўсё значна горш з чалавечым капіталам, там ніжэйшы ўзровень адукацыі. Па сацыяльнай структуры Венесуэла бліжэй да Афрыкі, чым да Еўропы. Там вельмі высокі ўзровень гвалту.
...Сёння ў Беларусі 3,5 забойствы на сто тысяч насельніцтва ў год, у 15 разоў меншая, чым у Венесуэле.
Таму калі вы бачыце кадры крывавых разборак на вуліцах Каракаса паміж пратэстоўцамі, войскам і паліцыяй, карысна разумець, што на мясцовае насельніцтва гэта зусім не робіць такога ж уражання.
...У грамадстве дзе любыя пытанні вырашаюцца гвалтам, дзе кожны год забіваюць аднаго з двух тысяч чалавек, значна прасцей і ўладу ўтрымаць гвалтам.
Галоўнае, што адрознівае Мадура ад Лукашэнкі, гэта тое, што ў яго ёсць адказ на пытанне «каму я патрэбны, акрамя сябе?»
Магутнай і багатай арганізаванай злачыннасці рэгіёну, якая не гатовая адмаўляцца ад дзяржавы-картэля і ў якой ёсць рэсурс для падтрымкі рэжыму.
- Зусім не тая сітуацыя ў Лукашэнкі. Пакуль не відаць нейкай значнай сілы, якая прайграе ад яго звяржэння. З аднаго боку, ёсць сілавікі.
Няма сумненняў, што для тых, хто збіваў, выкрадаў, катаваў пратэстоўцаў, захаванне Лукашэнкі ва ўладзе - адзіная абарона ад турмы. Яны ведаюць, што чынілі цяжкія злачынствы.
Можа быць, неўсвядомлена, але разумеюць, што ні ў якога іншага лідара не будзе шанцаў проста забыцца на кроў на вуліцах Менска летам і восенню 2020 года.
Калі новы ўрад будзе радыкальным, сядуць многія. Калі кампрамісным - асудзяць стрэлачнікаў, канчатковых выканаўцаў. Але рэальнасці, у якой не садзіцца ніхто, не існуе.
Нельга праводзіць апрычныя рэйды ў еўрапейскай сталіцы 21-га стагоддзя. Гэтыя людзі - злачынцы. На іх руках - калецтвы і трупы. Яны баяцца сесці і будуць падтрымліваць Лукашэнку да апошняга.
Кац падкрэслівае, што людзей, якім пагражае не толькі звальненне, але і пераслед, некалькі сотняў.
- Усім астатнім - міліцыянтам, вайскоўцам, чыноўнікам - усім, хто не замешаны ў прамых злачынствах - якая ім, на добры лад, розніца, якое там прозвішча ў Палацы рэспублікі? Яны працуюць за заробак і паводле інструкцыі.
У Аляксандра Лукашэнкі два хаўруснікі: нешматлікія сілавікі і расейскае кіраўніцтва. Абодва хаўруснікі не за сумленне, абодва - за страх.
Абодва не чакаюць ад Лукашэнкі набыткаў, абодва баяцца страціць: першыя - свабоду, другія - уладу на дрэнным прыкладзе.
Не трэба параўноўваць Венесуэлу з Беларуссю, уважае аналітык.
- Кожны дэструктыўны аўтакратычны рэжым няшчасны па-свойму. Беларускае грамадства ўжо дамаглося вялікіх поспехаў, а беларускі аўтакрат знаходзіцца ў непараўнальна горшым становішчы, чым яго заакіянскі калега.
Перамога ў такім супрацьстаянні непазбежная і не адбыцца можа толькі ў адным выпадку: калі грамадства прыме парадыгму прапаганды і вырашыць само, што яно занадта слабое, яшчэ не гатовае (ці яшчэ штосьці ў гэтым духу) і само вырашыць дазволіць Лукашэнку правіць далей, але гэтым зусім не пахне з таго, што цяпер відаць, - робіць высновы палітолаг.