Наталля Радзіна: Лукашэнка павінен стаць перад судом

Налета яго ва ўладзе не будзе.

Апошнія гады беларусы рэгулярна ездзілі ва Украіну, каб танней купіць адзенне і прадукты. І дзівіліся: у краіне вайна, а жывуць лепш, чым яны. І гэта не кажучы пра ўзровень свабоды, які ва Украіне непараўнальна вышэйшы. Апошняй кропляй у кацёл незадаволенасці Лукашэнкам стала тое, як ён адрэагаваў (дакладней - не адрэагаваў) на пандэмію каранавірусу. І тут беларусы зразумелі, што дыктатура нясе пагрозу не толькі свабодзе, але і іх жыццю. Усё гэта ў суме і стала прычынай пачатку народнай рэвалюцыі ў Беларусі, уважае галоўная рэдактарка ​​аднаго з асноўных беларускіх анлайн-медыя «Хартыя'97» Наталля Радзіна.

Масавыя антыўрадавыя пратэсты яна называе менавіта рэвалюцыяй, і перакананая ў яе перамозе. У інтэрв'ю журналісту «Укринформа» Васілю Кароткаму, Наталля Радзіна распавяла пра ролю блогераў і Telegram у пратэстах, стратэгічную памылку Крамля, а таксама чаму не варта мець празмерных чаканняў ад Святланы Ціханоўскай, і хто сапраўдныя лідары беларускай апазіцыі.

БЕЛАРУСЫ ЗРАЗУМЕЛІ, ШТО ДЫКТАТУРА ПАГРАЖАЕ НЕ ТОЛЬКІ СВАБОДЗЕ, АЛЕ І ЖЫЦЦЮ

- Наталля, наколькі чаканымі для вас сталі масавыя пратэсты, якія пачаліся пасля прэзідэнцкіх выбараў?

- Мы ў «Хартыі» як раз былі аднымі з тых аптымістаў, якія сапраўды верылі ў тое, што рэвалюцыя ў Беларусі адбудзецца і спрабавалі зрабіць усё магчымае, каб наблізіць гэты час.

Мы ніколі не баяліся пісаць пра тое, што адбываецца, і выразна казалі, што без масавых акцый пратэсту немагчыма змяніць сітуацыю ў краіне, дзе пануе дыктатура і выбары нахабна фальсіфікуюцца.

- Пратэсты ў Беларусі былі і раней, але не такія маштабныя. Якія былі галоўныя прычыны, якія прымусілі людзей масава выйсці на вуліцы ў жніўні?

- Гэта адбылося з некалькіх прычын. Па-першае, у людзей назапасілася велізарная нянавісць да гэтага рэжыму. Па-другое, сваю ролю выканалі эканамічны крызіс і пандэмія каранавіруса.

Умовы жыцця ў краіне значна пагоршыліся, і гэта звязана перш за ўсё праз няздатнасць Лукашэнкі кіраваць краінай. Эканоміка ў Беларусі - нерэфармаваная. Яна існавала ўсе гэтыя гады за кошт расейскіх датацый, продажу нафтапрадуктаў з расейскай нафты, а таксама за кошт крэдытаў, якія Лукашэнка ўвесь час браў як у Расеі, так і на Захадзе.

Але праз падзенне коштаў нафты, распальванне і вядзенне Расеяй войнаў у многіх краінах, эканамічная сітуацыя ў самой РФ ужо не дазваляе ёй утрымліваць у папярэдніх аб'ёмах сатэлітныя рэжым Лукашэнкі. Гэта прывяло да сур'ёзнага крызісу ў беларускай эканоміцы - рэзка вырасла беспрацоўе, упалі заробкі і пенсіі, падняліся кошты на прадукты.

У той жа час улады пачалі прымаць абсалютна абсурдныя законы і ўказы, як напрыклад, скандальны «дэкрэт дармаедаў», які выклікаў масавыя пратэсты ў 2017 годзе.

І апошняй такой кропляй стала каранавірусная эпідэмія, якую Лукашэнка наважыў не заўважаць: у Беларусі не быў уведзены карантын, і ўлады рабілі выгляд, што нічога не адбываецца і ніхто не хварэе. А тым часам ішло масавае заражэнне насельніцтва - бо масачнага рэжыму не было, людзі хадзілі на працу, а дзеці - у школы. Афіцыйная статыстыка, вядома, хавае колькасць смерцяў ад каранавіруса. Але толькі за вясну ў Беларусі маглі памерці блізу 20 тысяч чалавек! А Лукашэнка ў гэты час з экрана тэлевізара называў ідыётамі тых, хто баіцца каранавіруса, і абражаў памерлых...

І такім чынам беларусы зразумелі, што дыктатура пагражае не толькі свабодзе і правам чалавека, але і іх жыццю. Усім стала ясна, наколькі небяспечны і неадэкватны Лукашэнка.

Вось гэта ўсё ў суме і выклікала рэвалюцыю, якую мы сёння назіраем.

- У Беларусі цяпер рэвалюцыя?

- Вядома, гэта - народная рэвалюцыя, якая працягваецца. І я перакананая, што яна скончыцца перамогай.

РЭВАЛЮЦЫЮ ПАЧАЛІ БЛОГЕРЫ, А ПОТЫМ КАЛАСАЛЬНУЮ РОЛЮ ВЫКАНАЎ TELEGRAM

- Якая роля медыя і сацыяльных сетак у гэтай рэвалюцыі? Як Telegram стаў галоўнай камунікацыйнай і інфармацыйнай пляцоўкай беларускай апазіцыі?

- СМІ ў Беларусі знаходзіліся ў напаўзадушаным стане. Напрыклад, «Хартыя» з 2011 года працуе з-за мяжы. Мы былі вымушаны пачаць пісаць з Польшчы і Літвы пасля таго, як напярэдадні выбараў 2010 года быў забіты заснавальнік сайта, адбыліся арышты журналістаў, ператрусы і канфіскацыя тэхнікі.

Унутры краіны журналістам было цяжка працаваць, бо на іх ажыццяўляўся ціск, газетам і сайтам пастаянна выносіліся папярэджанні, працягваўся шантаж з боку спецслужбаў, узровень цэнзуры зашкальваў.

Я б сказала, што гэтую рэвалюцыі ў Беларусі ў першую чаргу пачалі блогеры.

На фоне замоўчвання ў медыя досыць вялікай колькасці тэмаў менавіта блогеры, працуючы ўнутры краіны, на сваіх YouTube-каналах пачалі гучна казаць праўду пра тое, што адбываецца напраўду ў Беларусі. І іх уклад у змяненне сітуацыі проста велізарны.

Іншы важны момант рэвалюцыі ў Беларусі - гэта Telegram-каналы. Калі ў Беларусі заблакавалі Інтэрнэт пасля выбараў, то Telegram працягваў працаваць, і роля каналаў, якія з'явіліся ў гэты час - проста каласальная. Бо яны працягвалі інфармаваць людзей аб тым, што адбываецца ў краіне, людзі змаглі дасылаць на гэтыя каналы свае відэа, фота і прапановы адносна дзеянняў - гэта быў важны камунікацыйны фактар, які падняў дух людзей.

Так з'явіўся шэраг Telegram-каналаў, якія пазней сталі асабліва папулярнымі. Зараз свае каналы ствараюць і каардынуюцца з іх дапамогай лекары і студэнты, забастовачныя камітэты. Ёсць дваровыя чаты і чаты мікрараёнаў.

РАСЕЙСКІЯ ПРАПАГАНДЫСТЫ НА БЕЛАРУСКАЙ ТВ СЕЮЦЬ РАЗЛАД

- Некаторыя беларускія журналісты сышлі з дзяржаўных СМІ праз нязгоду з дзеяннямі ўладаў. Наколькі масавай была гэта з'ява?

- Дастаткова шмат журналістаў сышлі з дзяржаўных медыя. Хоць я іх не люблю называць журналістамі - для мяне яны ў большасці сваёй усё роўна былі прапагандыстамі, бо ўвесь гэты час працавалі на рэжым.

Але ўсё-такі - гэта пазітыў, што нарэшце, на 26-ы год дыктатуры, у іх прачнулася сумленне і яны адмовіліся абслугоўваць рэжым Лукашэнкі.

Наколькі я ведаю, дэфіцыт кадраў там зараз вялікі. І гэта ўжо заўважылі беларускія гледачы, калі на дзяржаўных каналах адны і тыя ж журналісты робяць рэпартажы на розныя тэмы: яны вымушаныя ганяць паміж аддзеламі і рабіць усё запар, таму што, відавочна, не стае кадраў. Гэта, безумоўна, не можа не радаваць.

- Паведамлялася, што на месца звольненых прыйшлі расейскія прапагандысты.

- Так, з Расеі прыехалі супрацоўнікі «Russia Today», вядомага бруднага расейскага прапагандысцкага канала. Калі беларуская прапаганда сама па сабе была жудаснай, то з прыходам расейскіх прапагандыстаў яна стала проста жахлівай. І створаная імі прапаганда зараз сее сапраўдны нацыянальны разлад і правакуе ў Беларусі грамадзянскую вайну. То бок, гэта такая зброя масавага знішчэння, якую трэба як мага хутчэй нейтралізаваць.

Радыкалізацыя пратэсту магчымая праз самавольства з боку ўладаў

- Улады кожны раз жорстка разганяюць мітынгі і затрымліваюць іх удзельнікаў. У які бок развіваецца сітуацыя з масавымі пратэстамі?

- Гэты тэрор не зламаў дух народа, хоць цяперашнія рэпрэсіі значна больш маштабныя, чым у мінулыя гады. Ад пачатку выбарчай кампаніі ў Беларусі ўжо затрыманыя блізу 30 тысяч чалавек. Нягледзячы на ​​гэта, акцыі і пратэсты працягваюцца.

Галоўнае тое, што ніхто не збіраецца мірыцца з гэтым рэжымам, ва ўсіх ёсць разуменне, што яго трэба мяняць. Так, гэта зрабіць цяжка. Так, ён трымаецца сёння на штыках. Так, ёсць досыць вялікая колькасць сілавікоў, якія яго сёння абараняюць з усіх сіл. Але, тым не менш, яны - меншасць. І гэта ў Беларусі сёння разумее кожны. Тое, што нас - большасць, і што на нашым баку праўда - гэта разумеюць усе.

Таму веру, што ўрэшце мы пераможам.

- Пратэстная актыўнасць з часам можа захлынуцца, людзі стомяцца выходзіць на вуліцу безвынікова, але затое з рызыкай трапіць у турму.

- Не захлынецца. Нас - большасць. І пакуль адны сядзяць у турмах, на іх месца прыходзяць іншыя. Пакуль адных б'юць, на іх месца прыходзяць іншыя. Нават калі на нейкі час акцыі стануць менш масавымі, то гэта не значыць, што супраціву рэжыму не будзе. Ён будзе, і ён адбываецца кожны дзень.

- Наколькі верагодная радыкалізацыя пратэсту?

- Трэба разумець, што, у адрозненні ад той жа Украіны, у Беларусі ніколі не было парамілітарных арганізацый. І таму пратэст - мірны.

Тым не менш, радыкалізацыя магчымая. Паколькі яе падаграваюць самі ўлады сваім беззаконнем, пераследамі і катаваннямі людзей. Усё гэта ў выніку выклікае такое абурэнне і гнеў, што я проста не магу выключаць радыкалізацыі.

ВАРЫЯНТ СЫСЦІ НА ПЕНСІЮ ДЛЯ ЛУКАШЭНКІ ЎЖО НЕРЭАЛЬНЫ

- Як выглядае стратэгія рэжыму Лукашэнкі па захаванню сваёй улады?

- Стратэгія відавочная: ён проста хоча ўсіх закатаць у асфальт. Але нічога не атрымліваецца. Гэтыя жорсткія, фактычна карныя акцыі супраць мірнага насельніцтва нічога, апроч крыўды і нянавісці, у людзей не выклікаюць.

Ні ў якія змены ў Беларусі пры Лукашэнку я не веру, як не верыць, на маё перакананне, і большасць беларусаў. А ўсе яго запэўненні адносна канстытуцыйнай рэформы - гэта пустая балбатня. Лукашэнка проста хлусіць. Верыць яму нельга абсалютна ні ў чым.

Ніякія сумленныя выбары немагчымыя, пакуль Лукашэнка ва ўладзе. Спачатку - адстаўка Лукашэнкі, вызваленне палітычных зняволеных і ўжо потым правядзенне новых выбараў.

- Лукашэнка можа пайсці на добраахвотную перадачу ўлады?

- Не. Ён можа збегчы з краіны. Вось у гэта я веру. І для гэтага трэба працягваць масавыя пратэсты.

Варта разумець, што ўтрыманне ўсёй гэтай хеўры амапаўцаў, карнікаў - гэта дорага, а грошай на гэта ў краіне цяпер няма. Паводле маёй інфармацыі, грошай у Лукашэнкі засталося даслоўна на некалькі месяцаў. Таму я веру, што ён можа бегчы. Але не хацелася б, каб ён пазбег пакарання, бо, на маё перакананне, Лукашэнка павінен стаць перад судом - як незалежным у Беларусі, так і міжнародным у Гаазе.

- Гэта значыць варыянт, што Лукашэнка аддасць уладу і спакойна застанецца ў Беларусі, вы выключаеце?

- Ён ужо ўчыніў столькі злачынстваў, што проста перадаць уладу, застацца ў краіне і сысці, умоўна кажучы, на пенсію, пасяліўшыся ў адной са сваіх 18-ці рэзідэнцый - для яго гэты варыянт ужо нерэальны. Бо нават калі ён атрымлівае нейкія гарантыі ад наступнага прэзідэнта Беларусі, то гэтыя гарантыі яму ніколі не дасць беларускі народ, які яму не даруе злачынствы, забойствы і катаванні. За час яго праўлення ў Беларусі былі рэпрэсаваныя сотні тысяч людзей.

СУПРАЦЬ ДЫКТАТУРЫ ТРЭБА НЕАДКЛАДНА ЎВОДЗІЦЬ ЭКАНАМІЧНЫЯ САНКЦЫІ

- Наколькі ўстойлівы на сёння рэжым Лукашэнкі?

- Цалкам няўстойлівы. Думаю, што налета Лукашэнкі ва ўладзе не будзе.

І для скарачэння тэрміну знаходжання Лукашэнкі ва ўладзе, акрамя супраціву знутры, асабліва важныя магутныя знешнія дзеянні. І тут я кажу пра жорсткія эканамічныя санкцыі, якія трэба неадкладна ўводзіць супраць дыктатуры. Перш за ўсё, гэта тычыцца забароны на куплю нафтапрадуктаў і калійных угнаенняў з Беларусі. І да гэтых санкцый, акрамя ЕЗ і ЗША, магла б таксама далучыцца і Украіна.

Таксама дзейсным будзе адключэнне фінансавай сістэмы Беларусі ад сістэмы SWIFT. Неабходнымі з'яўляюцца санкцыі супраць прадпрыемстваў, на якіх сёння адбываецца прыгнёт работнікаў, а таксама санкцыі супраць алігархаў - кашалькоў Лукашэнкі, як і выправаджэнне лукашэнкаўскіх дыпламатаў з замежных краін, бо яны прадстаўляюць нелегітымны рэжым.

Калі гэтыя крокі будуць зробленыя, то гэта паскорыць падзенне рэжыму Лукашэнкі.

- Ці не будуць згаданыя вамі санкцыі накіраваныя і супраць самога беларускага народа?

- Не, я не згодна з гэтым. Сёння ў Беларусі ёсць дакладнае разуменне, што гэта санкцыі не супраць людзей, а супраць рэжыму. Я сачу за грамадскай думкай у гэтым пытанні, і праціўнікаў санкцый амаль няма. Людзей прымусілі жыць у такіх цяжкіх умовах, што яны падтрымліваюць як мага больш моцны ціск на рэжым.

У БЕЛАРУСІ ЎЗРАСТАЮЦЬ АНТЫРАСЕЙСКІЯ НАСТРОІ ПРАЗ ПАДТРЫМКУ ПУЦІНЫМ ЛУКАШЭНКІ

- Наколькі вялікая рызыка страты Беларуссю суверэнітэту? Тут я маю на ўвазе так званае «паглыбленне інтэграцыі» паміж РБ і РФ, на што Лукашэнка можа вымушана пайсці пад ціскам Крамля.

- Я б не казала зараз аб інтэграцыі, гэта проста немагчыма. Подпіс Лукашэнкі сёння несапраўдны пад любым міжнародным дакументам. Таму нават калі Пуцін сыдзе з розуму і паспрабуе падпісаць з Лукашэнкам нейкія дакументы, то іх ніхто ў свеце не прызнае. Але самае галоўнае - гэтага не прызнае беларускі народ.

Я перакананая, што спроба акупацыі Расеяй Беларусі выкліча міжнародныя санкцыі, яшчэ больш жорсткія, чым за Крым. Не кажучы ўжо пра тое, што фінансава Крэмль сёння не ў стане ўтрымліваць 9-мільённую Беларусь. Ён ужо цяпер не можа ўтрымліваць Крым, у якім узровень жыцця значна ўпаў.

Таму Расеі давядзецца змірыцца з воляй беларускага народа.

Асабіста для мяне Пуцін - сапраўды такі ж нелегітымны кіраўнік, як і Лукашэнка. Іншая справа, што ў Беларусі народ падняўся супраць свайго дыктатара, а ў Расеі, думаю, яшчэ ўсё наперадзе.

- Як беларусы рэагуюць на пазіцыю Масквы адносна пратэстаў у Беларусі?

- Напраўду, сёння ў Беларусі назіраецца рост антырасейскіх настрояў - менавіта праз падтрымку Пуціным рэжыму Лукашэнкі.

Гэта, вядома, стратэгічная памылка кіраўніцтва РФ.

Я разумею, што салідарнасць дыктатараў заўсёды была. Як і разумею, што Пуцін спалохаўся цяперашняй рэвалюцыі Беларусі - за падзеямі ў нашай краіне ўважліва сочаць расейцы і многія з іх падтрымліваюць нас.

Але спадзяюся, што нейкія рэшткі розуму возьмуць верх і падтрымка беларускай дыктатуры спыніцца. Крэмль сёння ў Беларусі ўжо называюць саўдзельнікам тых злачынстваў, якія творыць рэжым Лукашэнкі. І таму Пуціну варта сур'ёзна задумацца.

- Задумацца пра што?

- Што яны могуць цалкам страціць Беларусь, бо з кожным днём у Беларусі гэтыя антырасейскія настроі растуць.

Да гэтых падзей беларусы досыць лаяльна ставіліся да Расеі, хоць і разумелі, што Беларусь павінна быць незалежнай і суверэннай краінай. Такое стаўленне, між іншым, забяспечвалася і расейскай прапагандай, якая шырока прысутнічае ў краіне. Але цяпер нават яна ўжо не спрацоўвае - людзі ўсё бачаць і абураюцца з нагоды той падтрымкі, якую Крэмль аказвае Лукашэнку.

У БЕЛАРУСАЎ МОЦНАЯ ПАДТРЫМКА УКРАІНЫ

- Так, можа, такая змена настрояў паспрыяе лепшаму разуменню беларусамі і сітуацыі вакол расейскай агрэсіі супраць Украіны?

- Напраўду, большасць беларусаў падтрымліваюць украінцаў. Магчыма, у першыя гады быў страх перад «майданам», былі і «крымнашысты» - як вынік працы беларускай і расейскай прапаганды, якія працавалі ва ўнісон.

Але паступова людзі сталі ўсё разумець. Гэта звязана, між іншым, з тым, што беларусы сталі часцей ездзіць ва Украіну: Львоў і Кіеў сталі новымі асноўнымі турыстычнымі маршрутамі, разам з традыцыйнымі Вільняй і Варшавай. Яны пачалі звяртаць увагу на тое, што вось вы – краіна, якая ваюе, але ўзровень жыцця ва Украіне вышэйшы, чым у Беларусі, а адносна ўзроўню свабоды - то гэта наогул нельга параўнаць.

Акрамя таго, многія беларусы ездзяць у прыгранічныя ўкраінскія гарады, каб купіць там прадукты, адзенне, таму што ў вас усё гэта танней.

- А я чуў размовы пра ўкраінцаў, якія едуць у Беларусь, таму што там танней ...

- Наадварот, у апошнія гады вельмі шмат беларусаў едуць ва Украіну, каб танней закупіцца. І гэта не толькі Гомель і Берасце, але і з Менска былі рэгулярныя рэйсы ва ўкраінскія памежныя гарады для закупак.

Я ведаю многіх людзей, якія прыязджалі і потым казалі: «Божа, як там добра, цэны ніжэй, усё выдатна. А ў нас Лукашэнка ўвесь час распавядае пра нейкую стабільнасць, але чаму тады мы такія бедныя, не кажучы ўжо пра тое, што няшчасныя?»

Таму яшчэ раз: стаўленне беларусаў да ўкраінцаў моцна змянілася і напраўду падтрымка Украіны - вельмі моцная.

ПЕРАМОГА РЭВАЛЮЦЫІ, АБО КАЛАМУТНЫЯ СХЕМЫ ЛУКАШЭНКІ З ПУЦІНЫМ

- Як ацэньваеце рэакцыю і пазіцыю Украіны адносна падзей у Беларусі?

- Мы вітаем тое, што ўкраінскія ўлады не прызналі легітымнасць Лукашэнкі - гэта ўжо вялікі крок. І мы спадзяёмся, што наступным крокам стане далучэнне Украіны да сур'ёзных эканамічных санкцый супраць рэжыму Лукашэнкі і спыненне гандлю з ім, між іншым, закупкі нафтапрадуктаў, доля якіх на ўкраінскім рынку значная.

- З іншага боку, як заявіў міністр замежных спраў Дзмітрый Кулеба, ва Украіне чакаюць ад лідараў беларускай апазіцыі заяў з нагоды таго, як яны пасля прыходу да ўлады будуць выбудоўваць адносіны з Украінай. Між іншым, важным для ўкраінскага боку з'яўляецца іх пазіцыя адносна акупацыі Расеяй Крыму і агрэсіі, якая працягваецца на Данбасе.

- Я не магу гаварыць за ўсю апазіцыю. Скажу толькі ад сябе: Крым - акупаваны, Крым - гэта Украіна і вайна на Данбасе развязаная Расеяй, якая захапіла гэтыя тэрыторыі. Для мяне гэта - відавочныя рэчы, якія былі мне зразумелыя з першых дзён, і я ніколі не ставіла іх пад сумнеў.

Калі некаторыя людзі, якія называюць сябе беларускай апазіцыяй, уважаюць інакш, то гэта выключна іх асабістая думка. Але думаю, што з падобнай рыторыкай яны не маюць права называць сябе ні лідарамі апазіцыі, ні дэмакратамі.

Большая частка беларускіх дэмакратаў заўсёды падтрымлівала ўкраінскі народ - і калі быў акупаваны Крым, і калі была развязаная вайна на Данбасе. Але вось з боку ўкраінскіх палітыкаў усе гэтыя гады амаль не было салідарнасці з дэмакратычнай апазіцыяй у Беларусі. Мы, беларусы, хацелі б, каб украінцы адэкватна ставіліся да рэжыму Лукашэнкі, які, да таго ж, у вас заставаўся самым папулярным замежным палітыкам...

Калі вам патрэбна салідарнасць і разуменне ўкраінскіх нацыянальных інтарэсаў, дык давайце і вы будзеце паважаць беларускія нацыянальныя інтарэсы і быць салідарнымі з намі.

- Думаю, украінская занепакоенасць заключаецца ў тым, ці не будзе новае кіраўніцтва Беларусі адкрыта прарасейскім.

- Давайце вырашаць праблемы па меры іх паступлення. Сёння працягваецца рэвалюцыя супраць злачыннага рэжыму, і самае важнае - гэта падтрымаць цяпер беларускі народ. Гэта, у тым ліку, не дазволіць рэалізаваць варыянт з прарасейскімі палітыкамі, пра які вы кажаце.

Інакш могуць быць сапраўды нейкія мутныя схемы, калі Лукашэнка дамовіцца з Пуціным, правядзе нейкую канстытуцыйную рэформу, прызначыць стаўленіка Крамля, створаць фэйкавую апазіцыю і завядуць яе ў парламент - і будзе ў нас такі сабе працяг рэжыму Лукашэнкі, але з іншым прозвішчам.

І яшчэ важна дамагацца вызвалення палітычных зняволеных, бо ў турмах знаходзяцца рэальныя лідары апазіцыі, у тым ліку праеўрапейскія палітыкі, якія ўсё жыццё баранілі нацыянальныя інтарэсы Беларусі.

Калі мы вызвалім гэтых людзей і даможамся адстаўкі Лукашэнкі, то яны могуць стварыць кааліцыйны ўрад, які ўжо і прызначыць правядзенне новых парламенцкіх і прэзідэнцкіх выбараў.

СВЯТЛАНА ЦІХАНОЎСКАЯ - СІМВАЛ АПАЗІЦЫІ, А ЛІДАРЫ - У ТУРМЕ

- У найбліжэйшы час чакаецца візіт Святланы Ціханоўскай у Кіеў, можа, тады штосьці стане зразумела...

- Святлана Ціханоўская - не лідарка апазіцыі. Гэта жанчына, якая апынулася ў гэтай сітуацыі выпадкова. Так, яна выйграла выбары. Але людзі галасавалі не за яе, а супраць Лукашэнкі. Так, яна - абраны прэзідэнт, але асноўным пунктам яе праграмы было правядзенне новых, сумленных выбараў з удзелам годных кандыдатаў. Таму ўскладаць залішнюю адказнасць на Святлану Ціханоўскую і чакаць, што яна нешта вам растлумачыць, я б не стала. Яна - сімвал барацьбы беларускага народа, але не лідар апазіцыі, у якой яна ніколі не была. Таму давайце без празмерных чаканняў ад гэтай жанчыны.

- А хто ж у такім выпадку лідары беларускай апазіцыі?

- Яны альбо сядзяць у турмах, альбо знаходзяцца ў эміграцыі. Між іншым, гэта: Мікалай Статкевіч, Павел Севярынец, Віктар Бабарыка, Сяргей Ціханоўскі, Яўген Афнагель, Ігар Аліневіч , Андрэй Саннікаў, Зміцер Бандарэнка, Зянон Пазьняк.

На жаль, унутры краіны рэальныя лідары сёння сядзяць у турмах. Як толькі чалавек пачынае праяўляцца - рэжым яго адразу рэпрэсуе.

Тым не менш, цяпер у Беларусі ідзе працэс фармавання новых элітаў на месцах. Гэта адбываецца ўсюды. І гэта - вельмі важна.