29 сакавiка 2024, Пятніца, 1:10
Падтрымайце
сайт
Сім сім,
Хартыя 97!
Рубрыкі

Эканаміст: Пенсіянеры могуць пачуць - дзяржава вам не вінная, няхай дзеці пра вас паклапоцяцца

30
Эканаміст: Пенсіянеры могуць пачуць - дзяржава вам не вінная, няхай дзеці пра вас паклапоцяцца

Грошай у беларускай казне практычна не засталося.

Складаць праграмы развіцця ў Беларусі - адно задавальненне. Бяром пару-тройку папярэдніх праграм, выбіраем з іх усё, што не спраўдзілася, дадаём некалькі свежых актуальных пытанняў - і фактура гатовая, піша ў сваім блогу эканаміст Леанід Фрыдкін.

Застаецца падабраць не вельмі напружаныя індыкатыўныя паказчыкі і даць некалькі павабных абяцанняў на сацыяльныя і высокатэхналагічныя тэмы. А рэалізаваць усе гэта - задавальненне зусім іншае. Тым больш, што даваць справаздачу за вынікі пяцігодкі, хутчэй за ўсё, будзе нехта іншы.

«Няхай дзеці пра вас паклапоцяцца»

Навінка №1 - намер «перафарматаваць» пенсійную сістэму з арыентацыяй на прыватныя пенсійныя ашчаджанні і карпаратыўныя праграмы. Гэта значыць, улады прапануюць грамадзянам збіраць на забяспечаную старасць самастойна.

Пра неабходнасць пераходу ад салідарнай пенсійнай сістэмы да назапашвальнай бізнэс-саюзы казалі яшчэ 8-10 гадоў таму. Яны нават падрыхтавалі яе праект, з рэалізацыяй якога абяцаў дапамагчы Сусветны банк. Але ўлады гэтую ідэю праігнаравалі. Калі ФСАН пачаў відавочна трашчаць па ўсіх швах: павысілі ўзрост і стаж для выхаду на пенсію, скарацілі аплату па бальнічных. Гэта прытармазіла праблему, але не развязала яе. Цяпер у рэспубліцы на 100 занятых у эканоміцы прыпадае 57 пенсіянераў. Індэксаваць пенсіі, што абясцэніліся і пракарміць ільготнікаў-чыноўнікаў і сілавікоў усё цяжэй. Стаўкі адлічэнняў у ФСАН далей павышаць няма куды. Застаецца перакласці хоць бы частка грузу на бізнэс і работнікаў - хай самі разбіраюцца. Але для гэтага трэба комплекснае развязанне: стварыць інструменты абароны пенсійных фондаў, перагледзець падатковае заканадаўства, стварыць стымулы і г.д.

Што з гэтага атрымаецца, яшчэ невядома. Да прыкладу, у Расеі такая спроба скончылася замарожваннем назапашвальнай часткі пенсій, якая ўжо неаднойчы падаўжалася.

Нядаўна міністарка працы І.Касцевіч паскардзілася, што «механізм добраахвотнага пенсійнага страхавання пакуль не такі запатрабаваны ў грамадзян». Але пры цяперашніх даходах насельніцтва, падатковых абмежаваннях і стане эканомікі інакш і быць не можа. А ўлічваючы падзенне даверу грамадства да дзяржавы, час для чарговых эксперыментаў абраны не найлепшы. Да таго ж у рэспубліцы нямала людзей, якія былі ў «пенсійнай пастцы»: збіраць на забяспечаную старасць ім ужо няма калі.

Пра неабходнасць абмежавання астатніх сацыяльных гарантый, у тым ліку тэрмінаў «дэкрэтнага» адпачынку спецыялісты таксама папярэджвалі. Цяпер улады вымушаныя нешта рабіць: грошай для гульняў у сацыяльна-арыентаваную дзяржаву не стае.

Так што калі ў недалёкай будучыні мы пачуем «дзяржава вам нічога не вінная», «вас ніхто нараджаць не прасіў» і «хай дзеці пра вас паклапоцяцца», не здзіўляйцеся.

Куды вы падаліся

Яшчэ адна навінка - «прадухіленне так званай уцечкі мазгоў».

Высвятляецца, таварышы генералы злёгку пагарачыліся, прапаноўваючы ўсім незадаволеным прыбірацца куды далей. Але калі самая кваліфікаваная частка падведамнай публікі насельніцтва разбяжыцца, кармавая база вертыкалі вельмі ўжо збяднее. А яна, вертыкаль, без харчу не можа. У былыя гады колькасць прыбылых у краіну ў 1,5 - 2 разы перавышала колькасць тых, што афіцыйна з'ехалі. Цяпер адзінкавыя ад'езды ператвараюцца ў масавыя. Пашанцуе, калі ўдасца ўтрымаць дадатнае сальда міграцыі на ўзроўні хаця б 3 тысяч чалавек (для параўнання, у 2015-м - 18,9 тысяч, а ў 2019-м - 13,9 тысяч).

Прыйдзецца перагледзець заканадаўства аб міграцыі, каб скараціць адток насельніцтва, перш за ўсё, моладзі, паспрабаваць надаць знешняй міграцыі зваротны характар і прастымуляваць прыток у краіну высокакваліфікаванай замежнай працоўнай сілы. Аднак пакуль намёкі прэм'ер-міністра на нейкія цудадзейныя меры многія ўспрынялі як будаўніцтва «жалезнай заслоны».

З дэмаграфічнымі праблемамі змыкаюцца планы палепшыць сістэму адукацыі і дачыненні з пакаленнем, што падрастае, з дапамогай шэрагу дзяржаўных праграм, у тым ліку маладзёжнай палітыкі і патрыятычнага выхавання - як іх разумеюць чыноўнікі. Насельніцтва можа ацаніць іх крэатыў без энтузіязму.

Напісаць каментар 30

Таксама сачыце за акаўнтамі Charter97.org у сацыяльных сетках