Таму што партызаны

Краіна смяецца з нязграбных патуг рэжыму.

Гэты дзень пачаўся задоўга да світання. Відавочна, самаўпэўненая ўлада ўсур'ёз наважыла ліха перахапіць ініцыятыву. А калі вельмі пашанцуе, то і ўзяць рэванш. Нішто не магло такой задуме перашкодзіць. Цёмна. Марозна. Горад спіць. Ніякіх перашкод і перашкод. Звычайны, здавалася б нядзельны дзень.

А таму яшчэ ў цемры з усіх бакоў пацягнуліся да Менска маркотныя калоны аўтазакаў, бусікаў, грузавікоў з калючым дротам і іншых сродкаў запалохвання. Замыкалі гэтыя змрочныя калоны, відавочна, абозы з маркітанткамі і выпадковымі авантурыстамі, шустрыя групкі аўтамабіляў пад стандартнымі сцягамі чырвона-зялёнай расфарбоўкі. Гэта наменклатурнай чэлядзі, якая паказвае ў патрэбныя моманты разгневаны народ, было загадана спецаперацыю ўсяляк падтрымаць.

Задума страшэнная, але выкананне безнадзейна дэбільнае. Ад гэтай жвавай зграйкі за вярсту несла чыноўніцкай казёншчынай і ідэалагічнай халтурай. Хвацкія лімузіны і сцягі казённага стандарту. Хто ж так малюе народны гнеў і бязмерную ўдзячнасць нязменнай уладзе? Дзе «масквічы» абураных ветэранаў і іржавыя «жыгулі» ўсялякіх іншых пенсіянераў, заўсёды гатовых да апошняга бою за нязменнасць таго, хто абяцаў ім штодзённы ўзыход сонца і абавязкова змену часоў года. Амаль бясплатна. І наогул, для заканчэння грознай калоны бронетэхнікі і грузавікоў з калючым дротам неабходны кондавы кантынгент. А ўсялякія паслужлівыя прыкарытнікі - гэта занадта ўбогі і нават канфузны атрад. Лянівы і своекарыслівы. У небяспечную хвіліну можа папросту зліняць.

А таму стратэг, які ў знясільваючай барацьбе з календаром страціў пасаду, задумаў папераджальны ўдар. Раптоўны. Усімі сіламі, якія ўдалося сабраць для абароны бункера і іншых замахаў. Кінуў у наступ галоўны свой рэзерв - прыдворную дывізію імя сачэння і праслухоўвання. Калі ўбачыў, колькі іх, нават сам не паверыў спачатку. Ды як такую арду пракарміць?.. А яны ж і нейкі хабар абавязкова выпатрабуюць у выніку.

У напад чорныя і аліўкавыя пайшлі неяк ужо надта бязглузда. Урассыпную. Ды яшчэ грувасткая амуніцыя ўзяла сваё. Змакрэлі хутка. І атака неяк скурчылася. Нельга сказаць, што захлынулася, але здабыла відавочную нерашучасць. У інтэрнэце з'явіліся нават ролікі, якія абыякава захавалі рэжымныя жанравыя сцэнкі.

Вось нейкі бамбіза ў чорным са стрэльбай наўскідку прабіраецца кудысьці пад вокнамі хрушчоўкі. Страшна і небяспечна. Ён памятае самае высокае пажаданне: «Вакол ворагі!» Чутныя галасы тых, каго проста ашаламіў гэты рэжымны подзвіг. Смяюцца: «Афіцэр, застрэлься!» Як тут прадаўжаць рызыкоўны шлях углыб? А вось карнікі бягуць і падаюць і зноў прадаўжаюць бег. Таму што страшна. Рэжым люты - падчас абеду могуць папросту пазбавіць кампоту. Нейкі абураны чын, заганяючы няспрытных падначаленых у крыты грузавік, статутным камандам палічыў за найлепшае біць па карку. То яшчэ войска!

Але нават у такім напаўразабраным стане яны паспелі захапіць амаль трыста грамадзян атакаванага горада. Са сцягам дэманстрант або проста чалавек, які выйшаў па соль, маглі ў адзін момант апынуцца ў аўтазаку. Звычайная гісторыя ў рэжыме акупацыі - аблава. Татальная істэрыка збанкрутавалай улады. Хапалі ўсіх, хто трапляўся. Не падзяляючы і не адрозніваючы.

Зноў схапілі Ніну Багінскую. Узялі маму вядомай журналісткі Ганны Соусь. Затрыманая - 1941 года нараджэння. Толькі ім да гэтага якая справа? Узялі і павялі. Такі парадак. Ці не ўсё адно, хто трапіўся. Стары. Падлетак. Інвалід. Ці вось гэтая жанчына, дата нараджэння якой - сорак першы год. Той самы. Толькі ім на ўсё гэта страшна начхаць. Акупацыя - гэта праца. Шмат працы. Але толькі так за гэтай уладай простаму малатабойцу можна выслужыцца і адарваць сваё. А таму - наперад!

Краіна смяецца з нязграбных патугаў рэжыму. Як ні рыхтавалі карнікаў, колькі грошай ні кідаў у ненажэрную топку разнастайных спецаперацый і зачыстак, усё марна. Нават намёку на абяцаную з наскоку перамогу над гэтымі пошугамі пратэстаў няма і быць не можа. Не здзімаецца, хоць трэсні!

Быццам бы зачысцілі, перакрылі і ўзялі пад строгую ахову цэнтр Менска. Але па ўсіх раёнах зноў выйшлі разгневаныя грамадзяне. І што ж, ці ўпэўнена адчуваюць сябе карнікі ў коле тых, хто іх не баіцца і адкрыта пагарджае? Ідуць усе тыя ж пратэстныя калоны па пераходах, сцяжынках і ходніках. Сустракаюцца, зліваюцца ў вялікія масы. У адно імгненне змяняюць раптам маршрут, перакрываючы магістраль. Вядома, найміты атрымліваюць сігнал і накіроўваюцца туды ж. Але нікога там ужо няма. Бел-чырвона-белы струмень знік, быццам міраж або ранішні туман, каб з'явіцца зноў ужо ў іншай лакацыі.

Таму што партызаны. І стратэгію ўрагану і патопу ніколі не зразумець каманднаму складу дзевяці спецслужбаў рэжыму. І самае найлепшае для іх выйсце з такой безнадзейнай сітуацыі хіба толькі хітрыць, выкручвацца і трымацца як мага далей ад задумаў свайго правадыра, ужо здадзенага ў архіў.

Звычайны двор дзесьці паміж дзвюх вуліц, якія вядуць да цэнтра горада. Дзень набліжаецца да заходу. Перад тым як разысціся пасля маршу па дамах, спынілася ўжо ладна парадзелая калона. Апошні здымак, каб доўга памятаць потым і гэты дзень. На відэа, вядома. Амаль у кожнага - свой сцяг. Шыкоўны, бел-чырвона-белы. І такі ж, разгорнуты ветрам, высока над усімі. І горн ужо гучыць - свой крэатыў у кожнага двара. Снежаньскае сонца яшчэ прадзімае ў кронах без лістоты. Плячом да пляча, каб усіх зняць адзіным кадрам. Усмешкі. І калі сумныя трохі, гэта нічога. Трымціць сцяг на снежаньскім ветры. І мелодыя трубы не змаўкае. Сто дваццаты дзень сыходзіць павольна ў гісторыю.

Якая там каляровая рэвалюцыя, пра што вы? Кожны пройдзены дзень на нашым шляху да свабоды - гэта неймаверныя, нечалавечыя выпрабаванні, страты. І слёзы. І боль. І здаецца часам, што сіл ужо няма.

Не адчайвайцеся. Дойдзем.

Уладзімір Халіп, спецыяльна для сайта Charter97.org

Калі вам спадабаўся артыкул, вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL 97 1160 2202 0000 0002 1671 1123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас charter97@gmail.com