28 сакавiка 2024, Чацвер, 20:59
Падтрымайце
сайт
Сім сім,
Хартыя 97!
Рубрыкі

«Засталіся лічаныя дні»: калі чакаць сутыкнення Раскі і Турцыі ў Сірыі?

14
«Засталіся лічаныя дні»: калі чакаць сутыкнення Раскі і Турцыі ў Сірыі?

Запыт Анкары на комплексы Patriot з ЗША - важны сігнал.

Нягледзячы на перамовы дыпламатаў Расеі і Турцыі, абстаноўка на поўначы Сірыі зноў абвастрылася. ВВС разбіралася, ці можа сітуацыя выйсці з-пад кантролю і ператварыцца ў поўнамаштабны канфлікт.

Як паведаміў агенцтву Блумбэрг высокапастаўлены прадстаўнік Турцыі, Анкара звярнулася да ЗША з просьбай разгарнуць дзве батарэі зэнітна-ракетных комплексаў (ЗРК) Patriot на поўдні краіны. У пасольстве ЗША ў Турцыі пакуль не каментуюць гэтую інфармацыю.

Сірыйскія войскі ўзялі пад кантроль трасу Дамаск - Алепа. Чаму гэта важна?

Комплексы Patriot будуць сапраўды патрэбныя Турцыі для пачатку поўнамаштабнай наступальнай аперацыі ў сірыйскай правінцыі Ідліб. Як паказаў мінулы досвед баявых дзеянняў у гэтым раёне, наступ без падтрымкі авіяцыі асуджаны на правал. А значыць, калі Турцыя сапраўды хоча падтрымаць супраціўнікаў Асада ў Ідлібе, ёй неабходна падымаць у паветра свае знішчальнікі F-16 для падтрымкі наземнай аперацыі.

Калі F-16 паднімуцца ў неба над Сірыяй, там яны немінуча сустрэнуцца не толькі са знішчальнікамі войска Асада, але і з расейскімі баявымі самалётамі.

Значыць, вайна?

Нават калі інфармацыя Блумбэрг пацвердзіцца, комплексы Patriot наўрад ці дастануцца Турцыі лёгка. Пасля таго як Анкара ў 2019 годзе купіла расейскія сістэмы СПА С-400, Вашынгтон пачаў скарачаць вайсковае супрацоўніцтва з турэцкімі вайскоўцамі.

На тэрыторыі Турцыі знаходзіцца некалькі комплексаў Patriot, але размешчаныя яны на амерыканскіх базах. Са звестак Турэцкай службы ВВС, максімум, чаго можа дамагчыся цяпер Эрдаган, - гэта папрасіць у ЗША перакідку батарэі Patriot пад кіраваннем амерыканскіх вайскоўцаў да турэцкага гораду Хатай на мяжы з Сірыяй. У гэтым выпадку ЗРК будуць у стане "дастаць" расейскія баявыя самалёты.

З канца студзеня войска пад кіраўніцтвам прэзідэнта Сірыі Башара Асада вядзе наступ у правінцыі Ідліб пры падтрымцы расейскай авіяцыі і праіранскіх груповак. Гэта сур'ёзна нервуе палітыкаў і вайсковых кіраўнікоў Турцыі.

Чым так важны Ідліб?

Ідліб з'яўляецца апошняй апорай паўстанцаў і джыхадзістаў, якія спрабуюць скінуць Асада з 2011 года.

Поспех наступлення ў Ідлібе прынёс бы ўладам Сірыі велізарныя палітычныя і істотныя эканамічныя дывідэнды. У выпадку перамогі войска Асада будзе цалкам кантраляваць важныя дарогі М4 і М5, якія з'яўляюцца асновай усёй транспартнай сістэмы краіны.

Для Турцыі Ідліб таксама вельмі важны. Анкара ўважае гэты рэгіён за сваю зону ўплыву. З 2016 года турэцкія войскі і хаўрусныя сірыйскія паўстанцы правялі тры аперацыі на поўначы Сірыі, але ніводна з іх не была накіраваная супраць сіл Асада.

Але цяпер менавіта ў Ідлібе базуюцца апазіцыйныя Асаду фармавання, якія гадамі падтрымлівала, навучала і экіпіяваныя Турцыя. Калі Эрдаган цяпер кіне сваіх хаўруснікаў, якія дапамагалі яму змагацца з курдскімі атрадамі, яго рэйтынг унутры Турцыі можа істотна ўпасці.

Унутраны канфлікт

Многія экспэрты сыходзяцца ў меркаванні, што Эрдаган можа разгарнуць поўнамаштабную аперацыю ў Ідлібе з унутрыпалітычных прычын. Турэцкая эканоміка ў крызісе, назіраецца спад вытворчасці і паказчыкаў у цэлым шэрагу галін. Інфляцыя, хоць і запаволілася ў параўнанні з крызісам 2018 года, застаецца даволі высокай.

Пры гэтым Эрдаган нямала інвеставаў у пераабсталяванне войска і закупку новых узбраенняў. Гэтыя выдаткі пажадана неяк апраўдаць.

Усё гэта стварае патэнцыял для росту незадаволенасці ўнутры краіны. Партыя Эрдагана саступіла канкурэнтам муніцыпальныя выбары ў Стамбуле і Анкары.

На гэтым фоне вайсковая аперацыя выглядае для Эрдагана добрай магчымасцю згуртаваць нацыю і падвысіць рэйтынг кіроўнай партыі.

Са слоў прэзідэнта Турцыі, для знаходжання дыпламатычнага развязання ідлібскага крызісу "засталіся лічаныя дні".

"Аперацыя ў Ідлібе - пытанне часу", - заявіў Эрдаган на гэтым тыдні, падкрэсліўшы, што гэта апошняе папярэджанне ўладам Сірыі.

Пры гэтым рыторыка Анкары ў дачыненні да Масквы застаецца стрыманай. Міністэрства абароны Турцыі ў чацвер заявіла, што не мае ніякіх прэтэнзій да Расеі ў сувязі з сітуацыяй у Ідлібе. Ва ўстанове падкрэслілі, што такія прэтэнзіі ў Турцыі ёсць толькі да рэжыму Башара Асада.

"Страты будуць вялізнымі"

У Ідлібе засяроджана не толькі мноства ісламістаў і атрадаў апазіцыі. Там сабралася і велізарная колькасць уцекачоў - блізу 3,5 мільёнаў чалавек.

Са звестак ААН, у выніку актывізацыі баявых дзеянняў у Ідлібе свае месцы пражывання пакінулі блізу 900 тысяч мірных жыхароў, сярод іх каля паўмільёна дзяцей.

З 1 студзеня гуманітарныя арганізацыі зафіксавалі гібель 299 мірных жыхароў. Хтосьці не перажыў авіяналёты, а хтосьці проста замерз, не знайшоўшы прытулку ў пустыні або перапоўненых лагерах для ўцекачоў. Праблема ў тым, што цяпер баявыя дзеянні набліжаюцца да густанаселеных раёнаў Ідліб.

Намеснік генеральнага сакратара ААН Марк Лоўкок папярэдзіў, што калі баявыя дзеянні дасягнуць гэтых раёнаў, ахвяры сярод уцекачоў будуць велізарнымі.

"Цэлыя сем'і, некаторыя з якіх вымушаны былі ўцякаць з аднаго кутка Сірыі ў іншы ў ходзе гэтай вайны, з жахам усведамляюць, што бомбы сталі часткай іх паўсядзённага жыцця", - сказала журналістам вярхоўная камісарка ААН у правах чалавека Мішэль Бачэлет.

Гарады, якія ўтрымліваюцца апазіцыяй, такія як Атарэб (у гэтай жа зоне, хоць і фармальна ў суседняй правінцыі), зазнаюць інтэнсіўнае бамбаванне.

За апошні час ад авіяўдараў пацярпелі 10 шпіталяў і 19 школ, а таксама некаторыя лагеры ўцекачоў.

"Вялікая колькасць нападаў на лякарні, медыцынскія ўстановы і школы мяркуе, што ўсе такія ўдары не могуць быць выпадковымі", - адзначыла Бачэлет. Эрдаган наўпрост абвінаваціў Расею і войска Асада ва ўдарах па цывільных цэлях.

Мінабароны Расеі зняпраўджвае такія абвінавачанні.

Што далей?

Прадказаць развіццё падзей цяпер цяжка. Спробы Масквы і Анкары развязаць крызіс дыпламатычна пакуль не прыводзяць да поспеху, хоць прайшло ўжо тры раўнды перамоў.

"Аднак гэта яшчэ не азначае, што стораны маюць намер развязаць канфлікт вайсковай сілай. Мяркуючы з мінулых абвастрэнняў, Пуцін і Эрдаган уважаюць за лепшае разглядаць такія пытанні ў ручным рэжыме падчас асабістых перамоў ... Хутчэй за ўсё, гэтым разам астатняе слова будзе за прэзідэнтамі краін" - адзначае экспэрт Маскоўскага цэнтра Карнегі Аляксей Хлебнікаў.

На такі ж варыянт намякаюць ў МЗС Турцыі. Там паведамілі, што калі найбліжэйшыя дні дыпламатам не атрымаецца дамагчыся ўрэгулявання ідлібскага крызісу, магчымая асабістая сустрэча Пуціна і Эрдагана.

Магчыма, што неўзабаве Маскве і Анкары ўдасца дамовіцца аб часовым спыненні агню ў Ідлібе, мяркуе аналітык Турэцкай службы ВВС Ірэм Кокер.

"Гэта дасць бакам час і магчымасць для манеўру, каб дамовіцца аб умовах, якія задаволяць усіх. І магчыма ў гэтае раўнанне будуць уключаны не толькі пагадненні аб рэгіёнах у Сірыі, але і пытанні аб Лібіі, курдах і эканамічныя праекты" - адзначае журналіст.

Перадумовы для ўкладання такога замірэння ёсць. Для Масквы і Дамаска важны не сам горад Ідліб, а, найперш, тэрыторыя ўздоўж трас М4 і М5.

А Анкара можа саступіць частку кантраляваных ёю зямель у правінцыі ў абмен на ўзмацненне сваіх пазіцый блізу горада Ідліб і на сірыйска-турэцкай мяжы.

Усё гэта не выключае магчымай эскалацыі і вайсковага сутыкнення Расеі і Турцыі ў Сірыі ў будучыні. Але на сёння такое абвастрэнне малаімавернае, мяркуе Ірэм Кокер.

Напісаць каментар 14

Таксама сачыце за акаўнтамі Charter97.org у сацыяльных сетках