Людзі ў Стоўбцах клянуць Лукашэнку

Журналістка распавяла пра катастрафічную сітуацыю ў горадзе.

У Беларусі на рэгіянальным узроўні паўстаў яшчэ адзін эпіцэнтр COVID-19: сітуацыя з каранавірусам пачала выходзіць з-пад кантролю ў горадзе Стоўбцы (Менскі вобласць).

«У Стоўбцах і сапраўды ўсё дрэнна. На мясцовых могілках вельмі шмат новых магіл», - напісала ўчора ў сацыяльных сетках вядомая беларуская журналістка Любоў Лунёва. У інтэрв'ю Charter97.org яна распавяла падрабязнасці эпідэмічнай сітуацыі ў райцэнтры:

- Катастрафічная сітуацыя ў Стоўбцах пачала складвацца яшчэ з канца сакавіка. Як я зразумела, тады яшчэ толкам ніхто не насцярожыўся, бо ў тыя дні Лукашэнкам было сказана, што ў краіне «усё нармальна, усё пад кантролем».

Мы не ведаем, чаму ў нас асяродкі COVID-19 успыхваюць то ў адным, то ў іншым раёне. Магчыма, гэта абумоўлена тым, што нейкі раённы цэнтр знаходзіцца бліжэй да ажыўленай трасы. Таксама ў некаторых райцэнтрах многія жыхары працуюць у Менску: яны кожны дзень ездзяць у цесных маршрутках туды і назад, бо карантыну няма.

Ва ўсякім выпадку я на ўласныя вочы бачыла ў маленькім гарадку, дзе ўсяго толькі 17 тысяч насельніцтва, як часта пад'язджала «хуткая дапамога» да прыёмнага пакоя Стаўбцоўскай раённай лякарні. Прыкладна гэтак жа часта «хуткія дапамогі» прыязджаюць у Цэнтральную лякарню хуткай дапамогі ў Менску. Толькі Менск - гэта амаль 3-мільённы мегаполіс, а Стоўбцы - маленькі гарадок.

Мясцовыя жыхары ў Стоўбцах кожны дзень бачаць, як развіваецца ўспышка эпідэміі і як расце колькасць памерлых - асабліва з 20 дат красавіка, калі былі зафіксаваныя найбольш частыя выпадкі смерцяў. Яны распавялі, што людзей хаваюць не толькі на гарадскіх могілках: некаторых вязуць у найбліжэйшыя вёскі, каб традыцыйна пахаваць побач са сваімі продкамі. Таму памерлых у Стоўбцах значна больш, чым можна меркаваць толькі з новых магіл на гарадскіх могілках.

Канкрэтнай інфармацыі аб колькасці памерлых дамагчыся вельмі складана, тым больш што ў нас ва ўсіх дзяржаўных СМІ гучыць рэфрэнам: «памерлі праз шэраг хранічных захворванняў».

У Стоўбцах кожны чалавек, які сутыкнуўся з COVID-19 кажа, што самае злачыннае ў гэтай сітуацыі - не паведамляць дакладную колькасць памерлых і хворых.

Шмат хто з мясцовых распавядалі журналістам, што з чалавека бяруць падпіску аб тым, каб ён не распавядаў іншым, што інфікаваны. Гэта проста абсурд: такія людзі будуць нехаця заражаць астатніх і сітуацыя толькі пагоршыцца.

Рэжым самаізаляцыі для тых, хто захварэў у Стоўбцах таксама вельмі своеасаблівы. Чалавек не можа гуляць у парку, але ён мае права хадзіць у краму, у аптэку ці паліклініку. А што такое вясковая крама, куды можна хадзіць? Гэта невялікі будынак, дзе ўсе мясцовыя сустракаюцца, абмяркоўваюць нейкія навіны і пры гэтым яны стаяць упрытык у чарзе да аднаго або двух прадаўцоў. Найлепшае асяроддзя для распаўсюджвання інфекцыі і не прыдумаеш.

- Як высокая смяротнасць ад COVID-19 у Стоўбцах адбілася на настроі мясцовых жыхароў?

- Я не ўзгадаю, каб у нас калісьці была настолькі выбуханебяспечная сацыяльная сітуацыя ў краіне. Усе, як адзін, вінавацяць улады, і не толькі мясцовыя - наадварот, галоўным чынам вінавацяць Лукашэнку і кіраўніцтва краіны. Гэта прыкметна ўсюды.

Прычым, абвінавачваюць не баючыся, на камеру. Раней людзі маглі сказаць: ведаеце, вы камеру прыбярыце, тады я вам скажу. Цяпер такога няма, усё стала з дакладнасцю наадварот.

Людзі ў Стоўбцах адназначна настроены супраць улады. І чым даўжэй гэтая сітуацыя цягнецца, тым больш расце незадаволенасць людзей. Мясцовыя жыхары ў Стоўбцах казалі нам: як можна верыць газетам мясцовага выканкама, калі чыноўнікі адкрыта хлусяць пра каранавірус? Людзі кажуць пра гэта ўголас, не саромеючыся, заяўляюць на камеру: «Надакучыў гэты хаос, колькі можна, за каго нас трымаюць?».

Яшчэ менш яны стрымліваюцца, кажучы пра Лукашэнку. Бо ён жа сказаў, што «вірусаў не відаць, значыць іх няма». «Праваслаўны атэіст» заклікае людзей хадзіць у храмы... І сам ён папёр туды - і дзе цяпер тыя святары, якія былі з Лукашэнкам на велікодным набажэнстве? Іх ізалявалі праз тое, што ў манастыры ў Малых Лядах выявілі каранавірус. Мы памятаем жывую трансляцыю з Жыровічаў: ніводнага чалавека ў масцы, акрамя ахоўнікаў. Думаю, што неўзабаве дасць пра сябе ведаць і Слонім.

Усе задаюцца пытаннем: навошта Лукашэнку робіць гэта падчас эпідэміі? Калі мы праводзім апытанні на вуліцах, вельмі многія людзі кажуць вельмі непрыемныя рэчы на ягоны адрас. Ледзь не кожны трэці заяўляе, што старыя і інваліды сталі для правадыра непатрэбным баластам і ён надумаў ад іх пазбавіцца. Навошта плаціць пенсіі і дапамогі, калі гэтыя людзі проста фізічна знікнуць, а застануцца толькі працоўныя рукі? Як бы гэта цынічна ні гучала, але гэта дае ўяўленне пра тое, што людзі зараз думаюць пра Лукашэнку.

- Што адбываецца ў мясцовай лякарні? Як эпідэмія ў Стоўбцах ўдарыла па лекарах?

- Там каментары атрымаць не ўдалося. Па-першае, лекары нічога не кажуць, па-другое - ёсць праблема туды патрапіць. Мы знялі, як на ганак лякарні выходзяць людзі ў супрацьчумных касцюмах. Відаць па хадзе і па іншых дэталях, што лекары ў горадзе вельмі стаміліся.

Немагчыма сказаць, колькі дакладна людзей знаходзіцца ўнутры. Мясцовыя кажуць, што забіраюць вельмі многіх. Можа, людзей забіраюць і з іншых прычын, можа, у кагосьці апендыцыт лопнуў... У гэтай сітуацыі самым лагічным крокам было б проста паведамляць насельніцтву, што так, у нас столькі людзей паступіла з апендыцытам, зламанай нагой, а столькі з каранавірусам. Але калі людзям кажуць, што «ў нас гэтых вірусаў няма, ніхто ад гэтага не памірае», а яны бачаць, што шпіталь перапоўнены, што кожны дзень з 6-й раніцы да 23 вечара на мясцовых могілках некага хаваюць - вядома, гэта сее паніку.

Горад апусцеў. Мы бачылі толькі аднаго чалавека, якія ехаў на веласіпедзе ў масцы па пустой вуліцы. Страх настолькі засеў у галовах, што людзі сядзяць па хатах і выходзяць на вуліцы ў самых выключных выпадках.

- Ці заразіліся прадстаўнікі міліцыі і ўлады?

- Так, мясцовыя распавялі, што шмат міліцыянтаў падхапіла інфекцыю, у тым ліку і работнікі ДАІ. Кажуць, што сярод тых, хто захварэў ёсць і работнікі вайсковага камісарыяту, і работнікі пракуратуры, і эпідэміёлаг, і галоўны лекар шпіталя...

Эпідэмія закранула ўсіх. Мясцовыя жыхары пра гэта добра дасведчаныя, бо ў маленькім горадзе ўсе на воку, начальства ўсе ведаюць. Кажуць, што нават два дзіцячыя летнікі вылучылі, каб пасяліць гэтых людзей на рэжым самаізаляцыі.

У гэтай сітуацыі больш за ўсё здзіўляе, што ў Стоўбцы цяпер можна заехаць цалкам вольна. Больш за тое, там усё працуе - нават кавярня, проста там няма людзей. Беларусы настолькі звыклі не разлічваць на ўлады, што самі чытаюць навіны і разумеюць, што не трэба хадзіць у гэтыя ўстановы.

Таму самая галоўная задача цяпер для незалежных журналістаў - гэта паказваць аб'ектыўную карціну і казаць праўду. Наогул, эпідэмія каранавіруса ў Беларусі - гэта той выпадак, калі ўсё знаходзіцца ў руках народа. Наш народ - значна мудрэйшы, чым пра яго думалі ўлады.

Тое, што сёння робіць цэнтральная ўлада і ўлада мясцовая, якая выконвае загады зверху - гэта проста злачынства. Іншага слова тут не падбярэш. Гэта нават не халатнасць, нават не няведанне - гэта менавіта ўсвядомленае злачынства. Хай не распавядаюць потым, што «яны не ведалі». Не абавязкова быць эпідэміёлагамі, хімікамі ці біёлагамі, каб разумець, што падчас эпідэміі рабіць усё наадварот і тым самым спрыяць яе распаўсюджванню - гэта злачынства.

Калі вам спадабаўся артыкул, вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL 97 1160 2202 0000 0002 1671 1123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас charter97@gmail.com