«Медыкі згараюць на працоўных месцах, а ўлады заціснулі гэтыя капейкі»
31- 26.05.2020, 7:35
- 33,072
Як беларускім лекарам абараніць свае правы?
Беларусь абляцелі кадры бунту бабруйскіх лекараў «хуткай дапамогі», якія не дазволілі БТ зняць прапагандысцкі сюжэт. Медыкі не атрымалі абяцаныя грошы за перапрацоўку падчас эпідэміі, а афіцыйная тэлевізія прыехала «замяць» гэтую праблему.
Тое, што адбылося ў Бабруйску - не адзіны выпадак. СМІ распавядалі дзясяткі гісторый медыкаў, якія былі ашуканы ўладамі і засталіся без абяцаных даплат за працу з хворымі на каранавірус.
Лідар незалежнага прафзвязу РЭП Генадзь Фядыніч распавёў сайту Charter97.org, як медыцынскім работнікам абараніць свае правы.
- Я бачу прамую віну міністэрства аховы здароўя Беларусі ў гэтай сітуацыі. Прынцыпы пастановы аб даплаце для медыкаў - абсалютна нармальныя, але пры іх выкананні пачынаецца тэатр абсурду. Навошта лекар павінен яшчэ вылічваць нейкія хвіліны ці гадзіны працы? Гэта ж трызненне. Ім што, з нататнікам і секундамерам бегаць?
Чыноўнікі павінны засячы сабе на носе і не лезці ў гэтыя справы. Для вырашэння такіх пытанняў ёсць галоўны лекар, ёсць адміністрацыя. Людзі працуюць і ўсё, яны не павінны нават думаць пра гэта, а проста ведаць, што сваё атрымаюць. Гэта іх сумленна заробленыя сродкі.
З аднаго боку, улада дае на паперы магчымасць атрымаць даплаты, а на практыцы - нічога няма. Я бачу тут прамую непавагу і пагарду да медыцынскага персаналу.
Такая безадказнасць уладаў у дачыненні да сваіх людзей рана ці позна вернецца да іх бумерангам. Да ўсіх, хто свядома ці неўсвядомлена парушае правы медыкаў: кожны павінен будзе адказаць за свае дзеянні. Медыкі «згараюць» на працоўных месцах, а ўлады заціснулі гэтыя капейкі.
- Лекары распавядаюць шакавальныя гісторыі пра тое, у якіх умовах ім даводзіцца працаваць. Асабліва - у рэгіёнах. Ці ёсць нейкае пазначэнне такіх умоў працы ў законе?
- У Працоўным кодэксе ёсць артыкулы, якія наўпрост кажуць пра тое, што калі працоўная дзейнасць кожнага чалавека (не абавязкова медыка) пагражае ягонаму здароўю, ён можа яе пакінуць. Калі б лекары калектыўна так паступілі, то заўтра ўжо сродкі аховы б з'явіліся. Колькі ўжо прайшло месяцаў эпідэміі, а лекараў і медсясцёр нельга сёння забяспечыць элементарным? Што гэта такое?
Акрамя гэтага ёсць шэраг іншых парушэнняў Працоўнага кодэкса. Па-першае, ідзе масавая перапрацоўка часу. Ніхто гэта не фіксуе. Таксама парушаюцца ўмовы рэжыму працы і адпачынку. Ёсць шмат пытанняў, якія тычацца бяспекі і здароўя - усё гэта таксама парушаецца.
Галоўны абавязак наймальніка - ужо сёння забяспечыць медыкаў спецадзеннем, сродкамі індывідуальнай аховы і папярэдзіць людзей, калі ёсць нейкая найменшая небяспека для іх здароўя. Паўтаруся, гэты абавязак працадаўцы ніхто не касаваў. Таму тыя пытанні, якія звязаны з аховай працы, тэхнікай бяспекі, выплатамі, перапрацоўкамі - гэта масавыя парушэнні, якія сёння адчуваюць на сабе медыкі Беларусі.
Тыя, хто непасрэдна працуе з хворымі на каранавірус, абароненыя спецкасцюмамі. Але ёсць жа яшчэ і іншыя лекары, якія сёння працуюць не наўпрост. І яны сёння паміраюць.
Скажу, што простым росчыркам пяра досыць увесці хоць бы пальчаткава-маскавы рэжым у Беларусі. У цяперашняй эпідэміялагічнай сітуацыі ні на рынкі, ні ў банкі, ні ў крамы, ні ў паліклінікі чалавек не павінен хадзіць без маскі і пальчатак.
- Ці могуць медыкі пачаць масавыя працэсы супраць улады, якая не выканала свае прамыя абавязацельствы для іх абароны?
- Думаю, што гэта трэба пачынаць ужо сёння. Я мяркую, што ніводзін факт не павінен быць сёння выпушчаны: ні факт незабеспячэння спецадзеннем, ні факт пагрозы здароўю медыкаў. Лекары павінны разумець, што яны таксама людзі. Мы турбуемся цяпер за іх здароўе. Калі сітуацыя будзе працягвацца ў тым жа духу, то хто будзе нас лячыць?
Я не здзіўлюся, калі пасля таго, як пройдзе гэтая хваля і адкрыюцца межы, частка медыкаў пакіне краіну ў «падзяка» уладам за іх да іх стаўленне.
- Ці гатовы незалежны прафзвяз РЭП дапамагчы беларускім лекарам абараніць свае правы?
- Ёсць пастанова, пра яе трэба публічна згадваць і не баяцца ісці ў суд. Бабруйскія медыкі паказалі выдатны прыклад самаарганізацыі, які ўсім трэба браць на ўзбраенне. За свае правы трэба змагацца. Іх так проста ніхто ніколі не даваў.
Калі будзе два-тры прэцэдэнты - стане толькі прасцей. Далей можна будзе развязваць кожную праблему, у якім рэгіёне яна б не здарылася. Трэба не баяцца ісці да канца, таму што гэта чалавечае здароўе, у рэшце, бяспека, а жыццё даецца адзін раз.
Прафзвяз РЭП гатовы дапамагчы беларускім медыкам. Калі хтосьці не хоча называць імя, можа не называць. Ёсць электронная пошта, тэлефоны ў кожнай вобласці, ёсць юрысты. Хтосьці працуе дыстанцыйна, хтосьці яшчэ ходзіць у суды.
Хай медыкі да нас звяртаюцца. Яны атрымаюць кваліфікаваны адказ і бясплатную юрыдычную кансультацыю, нягледзячы на тое, што мы надаем найперш дапамогу сябрам прафзвязу. Калі будзе неабходнасць падрыхтаваць адпаведныя позвы ў суд - мы іх зробім.