Жыхары Гомеля перамаглі ў барацьбе за захаванне скверу каля «Турыста»

Як такое стала магчымым?

Магчыма, эпапея з абаронай зялёнай зоны на вуліцы Кожара ад камерцыйнай забудовы падыходзіць да канца, піша gomel.today.

Схемы і дрэвы

Днямі ініцыятыўная група жыхароў, якія пратэставалі супраць вынішчэння скверу, атрымала адказ ад прадпрыемства «БелНІІПградбудаўніцтва», якое распрацоўвала схему азелянення Гомеля. У ім гаворыцца, што сквер каля гатэля «Турыст» уключаны ў схему азеляненні тэрыторый плошчай 2,67 гектара. Калі перавесці гэта з сухой бюракратычнага мовы, то гэта азначае, што жыхарам Кожара цалкам удалося абараніць сваю зону адпачынку ад ушчыльняльнай забудовы.

Гісторыя пытання такая. Некалі на гэтым месцы знаходзіўся вайсковы, а затым цывільны аэрадром. Пасля яго забудовы ў 60-я гады на рагу вуліц Савецкай і Кожара сфармаваўся сквер. Прычым, значную частку дрэваў тут высадзілі самі жыхары. Тут звыклі шпацыраваць мамы з вазкамі, зімой дзеці каталіся на санках з невысокіх горак. І вось у верасні 2017 года стала вядома - дрэвы збіраюцца высекчы, а на іх месцы пабудаваць «таўн хаўс» з паркоўкамі і гандлёвымі ўстановамі.

Гэтая пастанова гарадскіх уладаў выклікала шквал абурэння. На вуліцы Кожара адбыўся сход жыхароў, выступоўцы казалі, што лягуць пад бульдозеры. Была створаная ініцыятыўная група і распачаты збор подпісаў пад зваротам да ўладаў. Пратэст жыхароў падтрымала Беларуская партыя "Зялёныя" і грамадская ініцыятыва "Наш дом".

Жыхары пратэставалі, улады не саступалі. Але пасля выступу Лукашэнкі, у якім ён раскрытыкаваў дзеянні мясцовай адміністрацыі аб вынішчэнні дрэў і заявіў, што «ад Гомеля да Менска СМІ пішуць», праект будаўніцтва ля «Турыста» быў адразу ж замарожаны. Можна сказаць, што «шчасліва сышліся зоркі»? Напраўду, гэтая рэакцыя была адказам на наймацнейшы грамадскі рэзананс і шматлікія пратэстныя выступы грамадзян у Менску, Гомелі ды іншых гарадах.

Аднак сітуацыя заставалася падвешанай. Скверам тэрыторыя ля «Турыста» прызнаная не была і па-ранейшаму падлягала забудове. Пачалася доўгая пазіцыйная барацьба за афіцыйнае прызнанне гэтай тэрыторыі скверам. На бок насельніцтва сталі і некаторыя службовыя асобы. Актывісты ініцыятыўнай групы, студэнты і некаторыя прадпрыемствы высадзілі тут новыя саджанцы. Акурат у гэты час «БелНІІПградбудаўніцтва» заняўся ў Гомелі складаннем схемы азелянення. Яго спецыялісты прыязджалі ў наш горад і правялі масавую сустрэчу з жыхарамі. Аднак чара вагаў доўга вагалася. Больш за тое - улады ўвесь час пацвярджалі, што частка сквера ўсё роўна будзе забудавана.

Што ж дазволіла развязаць пытанне на карысць жыхароў і дрэў? І ці сапраўды гэта можна лічыць канчатковай перамогай?

«Зялёныя паслугі» сквера на 350 тысяч

Адная з каардынатарка руху ў абарону сквера Святлана Гольдадэ кажа:

- Канчатковай кропкай стане толькі зацвярджэнне схемы зялёных тэрыторый агульнага карыстання ўсіх раёнаў горада Гомельскім гарвыканкамам. Перад гэтым трэба таксама правесці грамадскія абмеркаванні экалагічнай ацэнкі гэтай схемы. Таму пакуль я б не стала ўжываць такі высокі тэрмін, як «перамога».

Але сам факт занясення распрацоўнікам «БелНІІПградбудаўніцтва», па звароце Гомельскага гарвыканкама, ўсёй тэрыторыі агульнага карыстання ля гатэля «Турыст» у схему азелянення - безумоўна добры вынік. Бо менавіта за гэта гараджане выступаюць з восені 2017 года. І гэты вынік быў дасягнуты, дзякуючы неабыякавасці, настойлівасці і ўпэўненасці абаронцаў сквера, а таксама падтрымцы гомельцаў, якія жывуць у іншых раёнах. Супраць ушчыльнення выказаліся людзі розных прафесій, пасад і ўзросту, пералічыць усіх удзельнікаў ініцыятывы не хопіць месца. Шчыра дзякую ўсім! Разам - мы сіла. Зялёны горад - гэта тое, што заўсёды адрознівала Гомель, і мы заўсёды гэтым ганарыліся. Мы ўсе нясём адказнасць за тое, што пакінем наступным пакаленням.

Са слоў экс-мэра Гомеля Святланы Гальдадэ, добраўпарадкаваннем і азеляненнем тэрыторыі займаліся не толькі мясцовыя жыхары. Але і студэнты і выкладчыкі ўніверсітэта імя Скарыны, яго рэктар і дэпутат Гомельскага абласнога савета Сяргей Хахомаў, дэпутат гарадскога Савета, дырэктар ААТ «8 Марта» Сяргей Камкоў, іншыя дэпутаты і адміністрацыя Цэнтральнага раёна горада, начальнік Гомельскай гаррайінспекцыі прыродных рэсурсаў і аховы навакольнага асяроддзя Аляксандр Голубеў, прадпрыемства «Чырвоны гваздзік». Значная частка новых пасадак была праведзеная за кошт добраахвотных ахвяраванняў жыхароў дамоў, размешчаных побач са скверам.

Суразмоўніца кажа:

- І яшчэ адзін цікавы момант. Супрацоўнікамі і студэнтамі біяфакультэта ГДУ была праведзена вартасная адзнака экасістэмы ля гатэля «Турыст». Гэта і паглынанне дыяксіду вугляроду, і ахоўныя ўласцівасці дрэў і хмызнякоў у паглынанні пылу і забруджвальных рэчываў з паветра. Дык вось, зялёныя насаджэнні ў нашым скверы выконваюць «экалагічных паслуг» гораду на суму 340 - 350 тысяч рублёў за год. І гэта не лічачы выпрацоўкі кіслароду і рэкрэацыйных функцый.

І вось мы былі пачутыя, і гэта выклікае надзею. Але без СМІ ўключыць вялікую колькасць гараджан у барацьбу за захаванне сквера было б значна цяжэй. Калі мне не змяняе памяць, першы матэрыял пра грамадскую ініцыятыву для абароны сквера з'явіўся ў «Моцных навінах» у пачатку верасні 2017 года. І гэта быў інфармацыйны прарыў. Паведамляў пра нас таксама «Зялёны партал», і іншыя СМІ. Сюжэт праграмы «Времечко» пра супрацьстаянне вакол сквера выйшаў у эфір 28 верасня. 3 кастрычніка 2017 года на працоўнай нарадзе Лукашэнка выказаў уласнае стаўленне да пытанняў неабгрунтаванага высякання і ўшчыльняльнай забудовы. Быў згаданы і горад Гомель. Ягоны каментар на гэты конт, што называецца, разышоўся на цытаты. Пасля гэтага ахвотных напісаць пра нашу сітуацыі, у тым ліку і ў дзяржаўных СМІ, стала значна больш.

Жыхары мікрараёна вераць, што пасля праходжання ўсіх астатніх працэдур сквер будзе цалкам «узаконены» і назаўжды застанецца здабыткам гомельцаў.