Леанід Заіка: Лукашэнку лепш сысці 1 жніўня

Гэтая ўлада сябе вычарпала.

Беларускія ўлады прынялі пастанову аб увядзенні ў «Белгазпрамбанку» часовай адміністрацыі. Яе кіраўніком прызначаная экс-кіраўніца Нацбанка Надзея Ермакова. Магчымы кандыдат у прэзідэнты Беларусі Віктар Бабарыка, які на працягу 20 гадоў кіраваў фінансавай установай, назваў дзеянні рэжыму рэйдарскім захопам. З адмысловай заявай выступілі і расейскія акцыянеры банка.

Якія наступствы для беларускіх уладаў будуць мець такія дзеянні?

Сайт Charter97.org пагаварыў з вядомым эканамістам, кіраўніком аналітычнага цэнтра «Стратэгія» Леанідам Заікам.

- Я ўважліва паглядзеў інфармацыю на сайце «Белгазпрамбанка», потым «газпрамаўскія» сайты. Вывучыў зыходныя звесткі і схемы рэалізацыі бенефіцыяраў гэтага банка. Там сапраўды па 49% у «Газпрама» і «Газпрамбанка», а Беларусь да гэтай уласнасці не мае практычна ніякага дачынення. Гэта чыста замежны банк.

З пункту гледжання права ўмяшання ва ўнутраныя справы, гэта могуць быць, скажам, форс-мажорныя абставіны, звязаныя наогул з усёй беларускай банкаўскай сістэмай. Але гэтага няма, бо не было ніякай заявы кіраўніка Нацбанка Паўла Калавура.

Што да так званага крымінальнага следу, то гэтыя элементы могуць насіць толькі прыватны характар, звернуты да тых ці іншых персон. У банках няма калектыўнай адказнасці за тое, што нехта дапускае неправамерныя дзеянні. З пункту гледжання змястоўнага, то ёсць абарона ўласнасці і гарантыі правоў уласнікаў, тут цалкам парушаны ўсе міжнародныя і іншыя прававыя правілы.

Што да прызначэння жанчыны ва ўзросце 67 гадоў на пасаду кіраўніка ўправы банка (я яе адмыслова не называю на знак павагі да яе шаноўнага ўзросту), то ніякіх падстаў для гэтага няма. У выніку ўсё, што робіцца - досыць сумнеўны метад палітычнай барацьбы супраць аднаго з яшчэ незарэгістраваных кандыдатаў, а менавіта супраць Віктара Бабарыкі.

- Цi абмяжуецца «Газпрам» толькі заявамі ці будуць нейкія больш сур'ёзныя дзеянні?

- «Газпрам» ужо сур'ёзна дзейнічае. Асабіста я плачу «Газпраму» 126 далараў за тысячу кубаметраў газу. Тарыфы на газ ён не падыме. Калі спыніць пастаўкі - я пакрыўджуся і сэнсу ў гэтым няма. Ёсць іншыя інструменты, больш сур'ёзныя, якія могуць азначаць абвяшчэнне фінансавай вайны. «Газпрам» - магутная арганізацыя, можа зрабіць небяспечныя для Беларусі манеўры.

Тое, што адбываецца - палітычная глупства кіраўніцтва Беларусі. Па-першае, дапушчаная памылка тэарэтычнага плану - нельга чапаць тое, што табе не належыць. А па-другое, нават калі б з'явіўся, скажам, нейкі чалавек, які хоча быць кандыдатам у прэзідэнты і ён з'яўляецца крымінальнікам, то калі ласка, ён яшчэ не зарэгістраваны. Усё зводзіцца да таго, што Бабарыка быў успрыняты Лукашэнкам як асабістая пагроза. Таму была зробленая гэтая паспешная, непісьменная, культурна адсталая рэакцыя.

- Чаму Лукашэнка наважыўся на такую вялікую сварку з Расеяй падчас выбарчай кампаніі?

- Канфлікт павінен быць. Я ўважліва адсочваю ўсе рытарычныя паўзы і націскі ў выступах Лукашэнка. Хачу сказаць, што ўжо дапушчаныя сэнсавыя памылкі. Тут можна казаць не толькі пра Лукашэнку, ён ужо нагаварыў шмат і непрафесійна. Вось яшчэ і пра міністра замежных спраў Беларусі скажу, які з задавальненнем ацаніў прыбыццё амерыканскай нафты, хоць гэта можа быць і расейская, і венесуэльская нафта. Хлопцы, вы наогул не на сваіх месцах сядзіце. Трэба разумець, што калі ты вайсковы перакладчык, якім з'яўляецца Макей, то ўсе сэнсавыя нагрузкі павінны быць акцэнтавана вельмі ўважліва.

У беларускім кіраўніцтве існуюць трагічныя памылкі, якія прывядуць да яшчэ большых наступстваў, чым асцерагаюцца сённяшнія ўлады Беларусі.

Ёсць такое паняцце «тэксталагічная прастора». Мае калегі, сур'ёзныя навукоўцы філосафы і эканамісты, гэтым займаюцца. З характару тэксталагічнай прасторы Беларусі, можна сказаць, што гэта неадэкватнасць паводзін. Лукашэнка - чалавек неадэкватны, Макей - таксама.

У Лукашэнкі добрая інтуіцыя і ён разумее, што таксама прыйдзе да 9 жніўня, як прыйшла калісьці Японія ў 1945 годзе да гэтай даты. Чаму Хірасіма атрымала атамнае бамбаванне? Калі японцы паспяхова напалі на Пэрл-Харбар і ўся Амерыка плакала і пакутавала, японскія адміралы і імператары надумалі правесці парад перамогі ў Хірасіме.

Гэта таксама напамін беларускім уладам. Хлопцы, трэба было падумаць, навошта вы на дзень бамбавання Хірасімы галасаванне прызначылі. У якой дурасцю вы займаецеся? Вы хоць разумееце штосьці ў сусветнай гісторыі? Увесь асацыяцыйны шэраг у вас складаецца ці не? Таму я і кажу пра неадэкватнасць.

Людзі ўжо ўсё разумеюць на інстынктыўным узроўні, таму хочуць пазбавіцца ад гэтага кіраўніцтва, таму беларусы выходзяць, стаяць у чэргах і запісваюцца за каго хочаце: за блогера, за лукашэнкаўскага памочніка, за дырэктара банка. Лукашэнка ўвесь час нішчыў палітычную прастору, ціснуў і знішчаў сваіх магчымых канкурэнтаў, не стварыў больш-менш пісьменнай структуры палітычнага раўнавагі і цяпер атрымаў па заслугах. Ён баіцца той выявы ў крывым люстэрку, якую сам стварыў.

- Як бы вы ацанілі сітуацыю ў беларускай эканоміцы? Ці дасць рады ўрад без вонкавых пазык?

- Беларуская эканоміка без усялякіх замежных пазык яшчэ можа функцыянаваць. Дарэчы, яна можа функцыянаваць і без цяперашняга прэм'ер-міністра, і без самога Лукашэнкі. Нават будзе гэта рабіць лепш, чым з імі.

Я быў на адной міжнароднай канферэнцыі. Там мае калегі эколагі, хімікі, біёлагі прыйшлі да выдатнай высновы, што ўсялякае ўмяшанне чалавека, усялякая яго дзейнасць, з'яўляецца небяспечнай для зямной кулі, для жыцця. Прагучала такая магутная дэфініцыя. Сапраўды таксама ў беларускай эканоміцы. Гэта настолькі смешная рэч: хлопцы думаюць, быццам яны чымсьці кіруюць, седзячы ў кабінетах, што яны развязваюць нейкія задачы ў кіраўніцтве краінай. Напраўду, яны толькі шкодзяць.

Нейкія новыя прадпрыемствы будаваць, гіганцкія фабрыкі ў духу Маска - таксама няма сэнсу. Цыгарэты прадаваць на экспарт ці ў Расею «ціснуць» малако - дык гэта ўжо таксама ўчорашні дзень. Таму Лукашэнку і ўладам лепш за ўсё сысці да 1 жніўня ў адстаўку. Думаю, яны маглі б і па праспекце прайсці з аркестрам пад «Развітанне славянкі», многія б пляскалі. Я не бачу ў іх будучыні, хлопцы ўжо сыгралі свае песні.

- Прэтэндэнт на пасаду прэзідэнта Віктар Бабарыка заяўляў, што сваімі дзеяннямі ўлады толькі пацвярджаюць тыя рэйтынгі, з якіх людзі смяюцца ў інтэрнэце і на вуліцах. Як вы лічыць, 3% - гэта рэальны рэйтынг Лукашэнкі сёння?

- Я думаю, што ўлада сябе вычарпала. Колькі ёй давярае? І Лукашэнка, і ўсё яго асяроддзе ўжо самі бачаць, што іх гісторыя падыходзіць да канца. Можна праводзіць усялякія сацыялагічныя даследаванні, можна глядзець на тэмпы росту эканомікі, можна глядзець на тэмпы росту даходаў. Гэта ўжо, на мой погляд, страціла ўсякі сэнс.

Дастаткова было паглядзець, як рэагуе Лукашэнка на гэтую каранавірусную пагрозу і стала зразумела, што ў яго быў ветэрынарны падыход. У яго мысленне на ўзроўні лекцый, якія чыталі аб ветэрынарыі. Гэта ўзровень быдлячага падыходу: 60% кароў перахварэе і ўсё будзе добра, статак будзе жыць. Памыліліся, і швэды таксама памыліліся.

У палітычнай палеміцы гэта дзейнічае вобразна. Але калі мы гаворым пра лічбы ў падыходзе эканамічным і соцыумным, цяперашняя беларуская ўлада ўжо нават на 1% не мае права існавання.

Калі вам спадабаўся артыкул, вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL 97 1160 2202 0000 0002 1671 1123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас charter97@gmail.com