Беларусы - геніі салідарнасці

Калі грукне ўся краіна - Дразды ўцякуць самі.

А сёмай гадзіне вечара дзверы моднага бара на Кастрычніцкай адчыняюцца, і на вуліцу выходзіць кампанія. Хлопцы пачынаюць пляскаць у далоні. Сярод іх - прыгажун-волат Андрэй Ткачоў, вядомы фітнэс-трэнер.

Ткачоў пляскае ў ладкі зусім не сваім дасканалым «кубікам», і не таму, што яго падапечныя зноў узялі процьму ўзнагарод і тытулаў, і не цёпламу летняму вечару, і не памаранчаваму настрою, якое «бутылка кефира, полбатона...». Андрэй Ткачоў проста ўдзельнічае ў флэш-мобе салідарнасці, які пачаўся тры дні таму.

Пасля тых воплескаў ён напісаў у сваім Фэйсбуку: «Нам вельмі адгукнулася гэтая ідэя бяспечнага пратэсту і салідарнасці. Кожны дзень а 19.00 пляскаць, дзе б вы ні знаходзіліся, а калі ў аўто, то сігналіць. Вельмі файнае адчуванне, калі пачынаюць далучацца мінакі, людзі ў суседніх установах, некаторыя высоўваюцца з вокнаў і таксама пляскаюць у далоні». Ён мае рацыю: адчуванне неверагоднае. Як быццам вялізны горад раптам апынаецца населены не незнаёмцамі, а сябрамі і сваякамі, і ўсе адзін аднаму радыя.

Нават не абавязкова пляскаць і выходзіць на вуліцу. Можна выйсці на балкон ва ўласнай кватэры або проста расчыніць акно. Можна гучна ўключыць музыку ці бразгацець рондалямі. Галоўнае - шумець. Усяго дзве хвіліны кожны вечар, а ўзровень эмацыйнага насычэння - быццам у адпачынку пабываў ці, прынамсі, на канцэрце ўлюбёнага гурта. А ўжо калі выйшаў на балкон і пачуў, як сусед, з якім вы ніколі не віталіся, на суседнім балконе б’е лыжкай аб рондаль, дык і зусім адчуванне, быццам знайшоў брата-блізнюка, з якім цябе разлучылі даўным-даўно ў старым індыйскім фільме.

Нічога складанага. Тым больш, што беларусы і так за апошнія месяцы праявілі сябе як геніі флэшмобаў, імгненнай арганізацыі агульных дзеянняў і салідарнасці. Спачатку было шыццё масак, падрыхтоўка абедаў для лекараў, закупка сродкаў індывідуальнай абароны для лякарняў. Беларусы самаарганізоўваюцца з неверагоднай хуткасцю. Усё гэта рабілася насуперак дзяржаве. А лекары, якіх забяспечвалі маскамі і ежай добраахвотнікі, якія ратавалі людзей таксама насуперак дзяржаве – яна б не адмовілася б ад змяншэння няўдзячнай папуляцыі. І да лета беларусы падышлі ў росквіце сваіх новых магчымасцяў.

А потым пачаліся пікеты для збору подпісаў. І сапраўды гэтак жа арганізавана людзі пасталі ў чэргі, а Саша тры адсоткі бачыў у гэтым несанкцыянаваныя масавыя мерапрыемствы. У страха вочы вялікія, гэта ўсім вядома, і ўдзельнікі мірных пікетаў сталі з'яўляцца яму ў кашмарных снах са смяротнымі пантофлямі ў руках. Яшчэ не скончыўся збор подпісаў, а двое кандыдатаў ужо апынуліся ў турме, ды яшчэ і вулічныя актывісты сядзяць, атрымліваючы кожныя 15 дзён яшчэ па столькі ж. Але людзей і гэта не напалохала: яны пачалі станавіцца ў ланцугі салідарнасці ва ўсіх гарадах. Смяяцца, танцаваць, спяваць песні, пляскаць у далоні. Яны не баяцца, і гэта выводзіць з сябе і Сашу, і яго нешматлікіх таварышаў у пыльных шаломах. Яны падганяюць аўтазакі, а нікому не страшна.

Апошнія тры дні - яшчэ адзін цудоўны флэшмоб. Менчукі прыходзяць падтрымаць краму symbal.by, якая зачыняецца праз атакі дзяржавы (не даравалі надзённых надпісаў на футболках). Дысцыплінавана становяцца ў чаргу. Знаёмяцца, размаўляюць, жартуюць, робяць сэлфі. У Драздах зноў паніка, і аўтазакі ідуць цяпер ужо ў бок крамы. Не здзіўлюся, калі ў ноч на сераду Саша тры адсоткі сам асабіста ліў у гарадскі вадаправод аміяк са словамі: «Падабаецца ў чэргах стаяць? Дык пастойце па ваду! А неўзабаве яшчэ і па хлеб станеце, я вам гэта лёгка зладжу!»

Але людзі зноў імгненна арганізаваліся і пачалі развозіць ваду па лякарнях і дзіцячых дамах. На працягу некалькіх хвілін наладзілі абмен адрасамі самотных пенсіянераў, якія самі па ваду пайсці не змогуць. І зноў атрымаўся флэшмоб салідарнасці. Сам па сабе атрымаўся, без усялякіх лідараў, тэхнолагаў і піяршчыкаў. Таму што лідар цяпер - кожны з нас.

Вядома, міністр унутраных спраў ужо паведаміў свету, што беларускімі флэшмобамі кіруюць праз тэлеграм-каналы і стрым радыё «Свабода». Не сумняваюся, ён сапраўды ў гэта верыць. Ён не можа нават уявіць сабе, што людзі могуць выйсці і стаць у ланцуг. Або арганізаваць дастаўку вады тым, хто мае ў гэтым патрэбу. Або адначасова адчыніць вокны і пачаць бразгацець рондалямі. Гэта немагчыма, імі павінен нехта кіраваць! Так ленінградскія камуністы васьмідзесятых, пачуўшы на тэлевізіі нястрымныя кпіны Сяргея Курохіна пра тое, што Ленін - гэта грыб і адначасова кіраваная з Мексікі радыёхваля, пайшлі раніцой у абкам партыі абурацца: чаму гэта ад іх, бальшавікоў, партыя хавала, што Ленін грыб? Яны верылі тэлевізару. Так і Караеў: верыць, што флэшмобам кіруюць тэлеграм-каналы, а Ленін - грыб.

Флэшмоб трывае. Удзень дапамагаем справамі - сваякам палітвязняў, лекарам, якія засталіся без вады, састарэлым. А сёмай гадзіне вечара дзве хвіліны б'ём у барабаны, дудзім к вувузэлы, бразгочам рондалямі. Калі грукне ўся краіна - Дразды ўцякуць самі.

Ірына Халіп, спецыяльна для Charter97.org

Беларускія блогеры і актывісты прапанавалі праводзіць Флэшмоб салідарнасці. Мэта акцыі - падтрымаць медыкаў, якія змагаюцца за нашае жыццё і герояў, якія цяпер знаходзяцца за кратамі.

Кожны дзень а 19:00 на знак салідарнасці адчыняем вокны кватэр, выходзім на балконы, пляскаем у ладкі, бразгочам рондалямі або ўключаем музыку. Усяго 2 хвіліны - але кожны дзень і да перамогі!

Калі вам спадабаўся артыкул, вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL 97 1160 2202 0000 0002 1671 1123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас charter97@gmail.com