Працоўныя МТЗ – міністру прамысловасці: Людзі хочуць адстаўкі Лукашэнкі, здыміце яго

Як страйкоўны завод высунуў ультыматум уладам.

Працаўнікі розных прадпрыемстваў па ўсёй краіне ў пятніцу, 14 жніўня, выходзілі на акцыі салідарнасці. Сярод асноўных патрабаванняў, калі абагульніць, – адстаўка Лукашэнкі, прызнанне выбараў нелегітымнымі, асуджэнне гвалту сілавікоў, звальненне ЦВК у поўным складзе і кіраўніка МУС. Але больш актыўныя за ўсіх былі, мабыць, працаўнікі Менскага трактарнага завода, якія зладзілі страйк і выйшлі на мірную акцыю пратэсту ў цэнтр Менска. Перад гэтым іх спрабаваў супакоіць прэм'ер-міністр Раман Галоўчанка (разам з гендырэктарам прадпрыемства, міністрам прамысловасці і намеснікам генпракурора), але, з усяго відаць, безвынікова. Партал tut.by расказаў, што абмяркоўвалася на сустрэчы з завадчанамі, на якую не пусцілі журналістаў.

«Так здыміце Лукашэнку, дапамажыце нам»

На МТЗ сёння ўдзень прыязджаў прэм'ер-міністр Раман Галоўчанка (з ім таксама былі міністр прамысловасці і адзін з намеснікаў генпракурора). Прэм'ер пастанавіў правесці сустрэчу з завадчанамі без прэсы. Супрацоўнікі адмовіліся слухаць прэм'ер-міністра без прысутнасці СМІ. «За-бас-тоў-ка!», – пачуўся з натоўпу жаночы голас. Працаўнікі сталі скандаваць: «Сыходзь!» Пасля гэтага значная частка працаўнікоў сышла.

– Людзі хочуць балагану, – сказаў міністр прамысловасці Пётр Пархомчык.

– Не, людзі хочуць адстаўкі Лукашэнкі, – адказала яму адна з дзяўчатаў побач.

– Паглядзі ў вочы гэтых хлопцаў, якія стаялі, – сказаў міністр, размаўляючы з адной з жанчынаў. – Яны ўжо зараджаныя на парушэнне.

– А чаму ўсе? Вы хочаце. Але ўсе ж не хочуць. Хто такія ўсе? – уключыўся паралельна прэм'ер-міністр, адказваючы на словы дзяўчыны пра тое, што «ўсе хочуць адстаўкі прэзідэнта».

– Усе жыхары, якія выходзяць у горад, – адказвае дзяўчына.

Мужчына пацікавіўся ў прэм'ер-міністра, ці хоча ён, каб спынілася вытворчасць, на што атрымаў адмоўны адказ. «Так здыміце прэзідэнта, дапамажыце нам», – зноў прапанавала дзяўчына. «Я працую краіне, я не здымаю прэзідэнта», – адказаў Галоўчанка. «Дапамажыце нам, – кажа дзяўчына. – Вы бачылі людзей ля Акрэсціна, у якім стане яны знаходзяцца. Вы падтрымліваеце? Вам казаць няма чаго? Здыміце яго. Усё. Яго ніхто не любіць. Дапамажыце. Падтрымайце нас».

– Я тут жыў. Я памятаю, што тут было ў 90-я гады. Тут людзі стаялі на плошчах, – сказаў прэм'ер, але яму не далі дагаварыць, зазначыўшы, што «гэта чулі 10 разоў». – Вы патрабавалі: «Дайце працу, дайце заробак». Так далі ж.

Далей прэм'ер-міністр расказаў, што «ўпершыню з часоў ВАВ на вуліцах выплюхнулася нянавісць: сутыкненні, войскі, міліцыя, людзі, такога не было, разумееце».

– Чаму так атрымалася? Таму што падманваеце, – удакладніла дзяўчына.

«Нас падманулі. Дзе падтрымка вашага кіраўніка?»

Далей адбылася размова пра выбар большасці і дэмакратыю. «Улада большасці – гэта ахлакратыя, улада натоўпу называецца», – заявіў прэм'ер-міністр.

Прэм'еру прапанавалі правесці сумленныя выбары без Лідзіі Ярмошынай і «падстаўных, у школе праплачаных настаўнікаў». На што прэм'ер прапанаваў «не кідацца заявамі».

– Скажыце шчыра, а вы верыце ў гэтыя выбары? – запыталіся ў прэм'ера.

– Я галасаваў. Я адказваю за сябе, – сказаў Галоўчанка.

– Вы верыце, што Лукашэнка набраў 80%?

– Так, веру, – адказаў прэм'ер.

– Тады пытанняў няма, – адказалі працоўныя. – Тады пра што з вамі размаўляць?

Прэм'ер пацікавіўся, «у каго ёсць праблемы ў падліку галасоў», запытаў, паводле якіх участкаў ёсць пытанні. «Па ўсіх, – адказалі яму. – Нас падманулі. Дзе падтрымка вашага кіраўніка? Дзе тыя 80%, якія яго выбралі? Чаму яны не крычаць? Чаму яны не крычаць і не падтрымліваюць яго? Чаму не абараняюць?» Прэм'ер адказаў, што гэтыя людзі працуюць. Тут 15 тысячаў чалавек.

Працаўнікі зноў пацікавіліся, чаму прэм'ер супраць прысутнасці прэсы. «Да прэсы! Да прэсы!» – крычалі прысутныя.

«Хто хоча балаган з цыркавым паказам, я ў гэтым не ўдзельнічаю», – адказаў прэм'ер.

– Мы хочам, каб вы гутарылі з намі на вачах у прэсы. Гэта наша першае патрабаванне.

– Прэса – гэта заўсёды аднабокае асвятленне. Кожная прэса мае свайго заказчыка, – сказаў гендырэктар прадпрыемства. Ён прапанаваў выбраць 23 чалавекі, якія данясуць астатнім сутнасць размовы. «Гэта пасада другая ў краіне. Вы за краіну або за каго?»

«Мне дзядуля не расказваў такіх страшных рэчаў, якія я ўбачыў за апошнія 4 дні»

Мікрафон узяў 33-гадовы інжынер прадпрыемства, як стане зразумела з яго аповеду.

– Мне сёння ўвесь дзень страшна. Я вам шчыра кажу, мне страшна, – прызнаўся інжынер.

– Каго вы баіцеся? – спытаў прэм'ер.

– АМАПаўцаў, якія мяне зацягнуць на Акрэсціна, таму што я занадта шмат сёння тут сказаў. Мяне знойдуць, зацягнуць і будуць здзекавацца так сама, як здзекуюцца з людзей на Акрэсціна. Скажыце, калі ласка, што на Акрэсціна не здзекаваліся з людзей? Вы мяркуеце, што АМАПаўцы ў аўтобусах не здзекаваліся з людзей? Вы не думаеце, што яны іх катавалі? Нявінных людзей. Нявінных. Я не ведаю, колькі там, як вы кажаце, правакатараў, я іх там не бачыў. Але бачыў мільёны, добра, тысячы... 6 тысячаў чалавек. Гэта палову Трактарнага завода мучаць цяпер ва ўсіх турмах. Мне 33 гады. Я за ўсё жыццё не плакаў, як за гэтыя 4 дні. Я рыдаў. Я ўбачыў дзяўчынку пяцігадовую, дзе разбілі шкло, яна ляжыць у крыві. Гэта мая дачка, 5 гадоў. Я яе да бабулі павёз, каб яе ніхто не злавіў. Вы мяне разумееце, пра што я? – эмацыйна сказаў мужчына.

– Скажыце, я буду працаваць на заводзе таму, што я проста выказваю сваю пазіцыю, таму, што я проста баюся за людзей?

– Так, будзеце, – адказаў прэм'ер.

– Я баюся АМАПу, я баюся спецслужбаў. Мне дзядуля не расказваў такіх страшных рэчаў, якія я ўбачыў за апошнія 4 дні.

– А дзе вы іх убачылі? – спытаў прэм'ер.

– Вы верыце, што я баюся? – спытаў працаўнік.

– Не, не веру. Вы – здаровы мужык, – адказаў прэм'ер-міністр.

– Я за сябе не баюся, у мяне дзіця пяцігадовае. У мяне жонка маленькая, худзенькая.

– Я пачуў, што вы сказалі. Збітая і гэтак далей. А вы збітых міліцыянтаў таксама бачылі? – спытаў прэм'ер міністр, пасля чаго працаўнікі сталі крычаць «у-у-у-у-у» і «ганьба». – Ці бачылі? Адкажыце: бачылі ці не?

– Так, ёсць пабітыя міліцыянты, я не адмаўляю.

– Колькі, – удакладніў прэм'ер. – Колькі? Ведаеце?

– У разы менш, чым збітых грамадзянаў.

– Колькі грамадзянаў? Колькі міліцыянтаў? – спытаў Галоўчанка.

– Адкуль мы можам сказаць? Людзі тыднямі не могуць знайсці сваіх родных. Тыднямі. У мяне сёння стрыечнага брата забралі на 7 сутак.

– Вашы ўсе ўжо тут! – заявіў прэм'ер.

– Не! – закрычалі людзі.

– Так! – быў непахісны прэм'ер. Ён удакладніў, што гаворка пра працаўнікоў МТЗ і холдынгу.

– А астатнія? – удакладнілі працаўнікі МТЗ. – Беларусы ўсе аднолькавыя.

– Усе тыя, хто не датычны да нападаў на супрацоўнікаў, адпушчаныя. Цяпер ідзе працэс, усіх адпускаюць, – удакладніў Галоўчанка.

– Колькі з 6 тысячаў?

– Якіх 6 тысячаў? – спытаў прэм'ер.

– Афіцыйны каментарый МУС, – сказалі працаўнікі.

– Учора (13 жніўня. – Заўвага рэд.) адпусцілі. Цяпер кожную гадзіну адпускаюць людзей, – удакладняе прэм'ер.

– Але гэта не 6 тысячаў. І не адразу.

– Усе будзе адпушчаныя ў найбліжэйшы час, – сказаў Галоўчанка пад крыкі «ганьба!».

«Чаму Ціханоўскі ў Акрэсціна сядзіць?»

– І палітычныя? – удакладніў інжынер.

– Хто такія палітычныя? – спытаў прэм'ер-міністр.

– Бабарыка, Ціханоўскі, Статкевіч, Севярынец... – пералічылі працаўнікі МТЗ. – За што яны сядзяць?

– Кожны за сваё злачынства? – сказаў прэм'ер.

– Ціханоўскі за што?

– Ціханоўскі? Я не ведаю пакуль, – сказаў прэм'ер. – Ён затрыманы. Ён не сядзіць пакуль. Ён затрыманы.

– Так выпусціце яго. Хай будзе пад падпіскай аб нявыездзе. Чаму ён у Акрэсціна сядзіць?

– Паслухайце, мы не абмяркоўваем цяпер прававую сістэму. Я... Вы задалі пытанне, я адказваю.

– Вы думаеце, мы тут для чаго сабраліся?

– Атрымаць адказы на пытанні. Але пакуль мы толькі вас слухаем, – сказаў прэм'ер.

– Мне пагражае небяспека? Вы як прэм'ер-міністр краіны скажыце, мне небяспека пагражае?

– Якая небяспека?

– Добра, маёй сям'і.

– Калі вы не будзеце штурхаць іх наперад на вуліцы, на барыкады, тады ім нічога не пагражае, – адказаў Галоўчанка.

– Афіцыйна заяўляю: я нікога ні на якія барыкады кідаць нікога не збіраюся.

– Значыць, са сваім дзіцем спакойна шпацыруйце, глядзіце тэлевізар, адпачывайце, – парэкамендаваў Галоўчанка.

– Гранаты кідалі на маіх вачах. На маіх вачах уцякалі дзеці, у іх кідалі гранаты. Я вам сур'ёзна кажу, я ж бачыў. Калі ласка, яр, парк Паўлава, прыехалі, дзеці стаялі, я з балкона бачыў. Дзеці стаялі, пад'язджае машына і туды яны ў яр збягаюць, і туды, у яр дзве гранаты паляцелі.

– У дзяцей? У дзяцей? – спытаў прэм'ер.

– Там падлеткі. Там збоку...

– А танкамі не ціснулі падлеткаў? Не было? Можа, і такое бачылі? – удакладніў прэм'ер.

– Не, я не бачыў. Пра танкі не бачыў.

– А я ўжо бачыў, – сказаў прэм'ер.

– Дзе?

– Ужо расказваюць. Што танкамі ціснуць, – сказаў прэм'ер.

– А што з нагоды фальсіфікацый? – спытала жанчына.

«Давайце паглядзім, хто пацярпеў з абодвух бакоў»

Мікрафон перадалі прэм'еру.

– Давайце паглядзім, хто пацярпеў з абодвух бакоў. Гэтага нельга дапусціць. Вас клічуць, нас клічуць, нас заклікаюць на вуліцу. Зараз выйдзем, давайце сутыкнемся. Пакажам сілу. Ужо паказалі сілу. Мала вам сілы? Мала таго? Людзей ціснуць машынамі.

Працаўнікі МТЗ «загулі».

– Былі сутычкі з абодвух бакоў, – заявіў прэм'ер.

– Сутычкі? Вы сур'ёзна?

– Так, – сказаў Галоўчанка. – Калі вы мне не верыце, то я вам нічым не магу дапамагчы.

– Вашы словы разыходзяцца з рэчаіснасцю і тым, што людзі бачаць. Мы не дурні! Не рабіце з нас дурняў, калі ласка, – сказаў адзін з тых, хто сабраўся.

– Усім фактах, якія вамі агучваліся, будзе дадзеная прававая ацэнка, у тым ліку пастановай улады будуць пакараныя тыя, калі будзе вызначана...

– Хто будзе пакараны? Камандзіры будуць пакараныя? – спытаў адзін з тых, хто сабраўся.

– Я не даю ацэнку камандзірам падраздзяленняў. Ёсць прававая сістэма. Ёсць сістэма прававая.

Далей пачынаецца зноў размова на тэму, каб прэм'ер выступіў перад журналістамі. Пасля гэтага ў прэм'ера спыталі, «за што здзекуюцца з нявінных людзей, тыдзень мучаюць на Акрэсціна». «За што? Яны што, забойцы, бандыты? Гэта мірныя людзі», – спытала жанчына. Але адказ не атрымала, мікрафон узяў гендырэктар.

«Чаму прэзідэнт парушае Канстытуцыю?»

«Сёння амаль усе мае намеснікі працуюць у органах затрымання і вызваляюць людзей. Нашых. І там прысутнічаюць практычна ўсе», – паведаміў гендырэктар прадпрыемства.

Паводле ягоных словаў, у пятніцу «ўсіх вызвалілі з Оршы і Бабруйска, цяпер забіраюць ужо людзей са Слуцка, там трое нашых было».

– Таму займаемся ўсімі пытаннямі. І не толькі мы. Прэм'ер-міністр сказаў вам, што людзей цяпер вызваляюць. Вызваляюць людзей, тых, хто не быў замешаны ў нейкіх супрацьпраўных дзеяннях. Я ж не магу даць прававую ацэнку. І вы не можаце.

Людзі, якія сабраліся, зашумелі, калі пачулі ад гендырэктара, што «мы жывем у прававой дзяржаве, у нас ёсць Канстытуцыя».

– Чаму прэзідэнт яе парушае? – спытала адна з жанчынаў. – Сфальсіфікавалі выбары. Людзі псіханулі і выйшлі на вуліцу.

Гендырэктар прадоўжыў расказваць пра законы і «падачу адпаведнай заявы», але яго перабілі:

– Не працуе. Сістэма не працуе. Паслухайце, ды ўжо нападалі на чаргу каля ЦВК, калі людзі стаялі.