Die Tageszeitung: Пуцін зразумеў, што Лукашэнка не ўтрымаецца

Сёння ўсе беларусы аб'ядналіся супраць дыктатуры.

Такое меркаванне ў інтэрв'ю нямецкаму выданню Die Tageszeitung (пераклад - inosmi.ru) выказала палітолаг Мары Мендрас (Marie Mendras).

- Спадарыня Мендрас, галоўныя фігуры апазіцыйнага руху Беларусі знаходзяцца за межамі краіны ці ў зняволенні. Аднак людзі прадаўжаюць выходзіць на вуліцы.

- Адразу хачу растлумачыць адну рэч: мы гаворым не пра апазіцыю. Таму што людзі, якія выходзяць цяпер на вуліцу, перамаглі на выбарах. Ім удалося сабраць відавочную большасць галасоў за кандыдатуру Святланы Ціханоўскай. Аляксандр Лукашэнка больш не прэзідэнт Беларусі. Ён незаконна ўтрымлівае ўладу з дапамогай рэпрэсій, войска і паліцыі. Цяпер у апазіцыі людзі, якія прадаўжаюць выступаць за Лукашэнку.

- Што ж будзе?

- Лукашэнка не зможа трымацца доўга. Неабходна рыхтавацца да перыяду, які наступіць пасля яго. Гэта зразумеў і расейскі прэзідэнт Уладзімір Пуцін. Таму ён павінен цяпер падумаць, якім картамі яму гуляць. Пуцін апынуўся на вельмі вузкай сцежцы, варыянтаў у яго мала.

- Вы сказалі, што Крэмль не павінен займацца развязаннем крызісу ў Беларусі. Можаце патлумачыць?

- Зірніце, што адбылося з Украінай: Пуцін стварыў там праблемы і цяпер сам жа блакуе іх развязанне. Мы назіраем за гэтым ужо некалькі гадоў, і нельга зноў трапіць у тую ж пастку. Крэмль не збіраецца ўтрымліваць Лукашэнку ва ўладзе ўсякім коштам, бо ён гэтага не можа. У Масквы няма сур'ёзнага плана ўварвання ў Беларусь, там няма Крыма і няма Данбаса. Сёння ўсе беларусы аб'ядналіся супраць дыктатуры. І магчымасці Расеі пасадзіць туды свайго чалавека вельмі абмежаваныя.

- Вы сапраўды верыце, што Крэмль застанецца ў баку і не паспрабуе ўзяць справу ў свае рукі?

- Гэтае пытанне я чую часта, але Крэмль не можа нічога зрабіць. Вядома, Пуціну не патрэбная дэмакратычная Беларусь. Але цяпер ён не можа вось так проста навязаць там сваю волю. Расея - не тая дзяржава, якая ў гэты момант ў стане акупаваць еўрапейскую краіну, такую як Беларусь.

Але Пуцін вядзе цяпер стратэгічную гульню з Еўропай і NATO, сцвярджаючы, што ў цэнтры Еўропы разыгрываецца геапалітычны крызіс, і каб яго развязаць, трэба дамаўляцца з ім. Але гэта не геапалітычны крызіс, а крызіс у Беларусі. Мірнае паўстанне супраць чалавека, які не быў пераабраны, але сыходзіць у адстаўку тым не менш не збіраецца. У рэчаіснасці Беларусь блізкая да таго, каб выйсці з зоны ўплыву Масквы, так як гэта ўжо зрабілі Украіна і Грузія.

- Цяпер шмат кажуць аб супольнай еўрапейскай рэакцыі. Але яе не было і раней. Чаму цяпер павінна здарыцца па-іншаму?

- Не разумею, чаму ЕЗ увесь час крытыкуюць. Еўропа адрэагавала правільна і хутка. Усе асудзілі гвалт і фальсіфікацыю вынікаў, а таксама запатрабавалі адстаўкі Лукашэнкі, каб пракласці шлях для новых выбараў. Адначасова з гэтым Брусэль спрабуе падтрымліваць дыялог з Расеяй, і гэта правільна.

- Аднак менавіта прэзідэнт Францыі Эмануэль Макрон у мінулым стараўся ўсімі сіламі палепшыць дачыненні з Расеяй.

- На шчасце, цяпер гэтаму канец. Шкада, што для скасавання запланаванай Елісейскім палацам французска-расейскай сустрэчы ў верасні спатрэбіліся спачатку крызіс у Беларусі, затым рэпрэсіі, а таксама атручванне крытыка Крамля Аляксея Навальнага. Дыялог з Масквой, які хацеў весці Макрон, - дрэнная стратэгія. Як чалавек, які добра ведае Расею, магу сказаць, што Пуцін ніколі не быў гатовы весці сапраўдныя перамовы або ісці на кампраміс з якой-небудзь нагоды, і перш за ўсё аб Данбасе. Макрон быў вельмі наіўным, мяркуючы, што яму ўдасца дасягнуць з Пуціным сапраўднага кампрамісу.

- Цяпер відавочна, што супраць Беларусі, а таксама супраць Расеі праз атручванне Навальнага будуць уведзеныя новыя санкцыі. Вы ўважаеце санкцыі за дзейсны сродак?

- Санкцыі былі адносна эфектыўным сродкам, як паказвае прыклад Украіны з 2014 года. Эканамічныя санкцыі супраць асобных персон - вельмі дзейсны інструмент. І гэта адзіны метад, які не з'яўляецца ваенным контрударам. Санкцыі часта крытыкуюць, але якія іншыя варыянты магчымыя? У найбліжэйшыя тыдні будуць прынятыя далейшыя санкцыі супраць Расеі і былых кіраўнікоў Беларусі, у тым ліку і супраць Аляксандра Лукашэнкі.