«У расейскім палітычным класе сфармавалася меркаванне пра тое, што Лукашэнка не жылец»

Людзі патрабуюць ягонай адстаўкі.

Мабыць, нават у беларускім кіраўніцтве не засталося ілюзій у дачыненні да магчымасцяў Лукашэнкі навязаць сябе беларускаму народу і ўлада дзейнічае паводле прынцыпу: «Пасля нас хоць патоп». Пра гэта на сайце politoboz.com піша расейскі палітолаг Андрэй Суздальцаў.

Сочы: прэлюдыя

14 верасня на беразе Чорнага мора адбылася сустрэча Уладзіміра Пуціна і Лукашэнкі. Нельга сказаць, што іх размова ў плане дамоўленасцяў была прадуктыўнай або вельмі інфарматыўнай, але ўсё ж вынікі рабочага саміту з аднаго боку прадэманстравалі заклапочанасць Масквы ў дачыненні да палітычнага крызісу ў Рэспубліцы Беларусь, а з другога боку, гутарка Пуціна з Лукашэнкам дазволіла прыйсці да пэўных высноў у дачыненні да палітычных перспектыў беларускага правадыра.

Перш за ўсё, выявілася тое, што Масква мае прэтэнзіі да Лукашэнкі, чыя вар'яцкая палітыка і прывяла да поўнамаштабнага крызісу ў краіне.

Рэпліка

Пры гэтым адразу адзначым, што сваім прызнаннем абрання Лукашэнкі Масква ўзяла на сябе адказнасць за ўсе ягоныя дзеянні ў дачыненні да пратэстаў і іх удзельнікаў. Мабыць, пры гэтым нейкая дамоўленасць паміж Пуціным і Лукашэнкам у дачыненні да вулічных акцый ёсць.

Сведчаннем таго з'яўляецца тое, як Лукашэнка інтэрпрэтаваў на сустрэчы з прэзідэнтам Расеі акцыі ў беларускай сталіцы:

«Так, і ў суботу - у нядзелю частку Менска мы вызваляем, каб людзі маглі, калі ў іх ёсць жаданне, прайсціся па гэтай частцы, але, галоўнае, я гэта пастаянна кажу, не пераходзіць рысу».

Нагадаем, што пры гэтым дзейны беларускі правадыр дзяржавы гаварыў пра акцыю пратэсту ад 13 верасня, падчас якой беларускі АМАП запхнуў у аўтазакі больш за 500 чалавек. Зразумела, што Лукашэнка хлусіў Пуціну аб нейкіх «гуляннях» жыхароў Менска, аточаных калючым дротам і БТРамі, нібы беларуская сталіца - велізарны канцлагер.

Аднак Пуцін, які не мае якіх-небудзь ілюзій у дачыненні да здольнасцяў Лукашэнкі падстаўляць Расею, імгненна ўхапіўся за ўпэўненасць Лукашэнкі ў тым, што ягонай ўладзе нічога не пагражае і неадкладна адправіў дадому рэзерв расейскіх сілавікоў, засяроджаны ў жніўні на мяжы Расеі і Беларусі. У Еўразвязе ўздыхнулі - другога Крыма не будзе.

«Не жылец»

Праблема ў тым, што як бы не паўтаралі беларускія СМІ і расейскія федэральныя каналы пра «несумненную» перамогу Лукашэнкі, дзякуючы вулічным выступам у беларускіх гарадах у расейскім палітычным класе сфармавалася меркаванне пра тое, што Лукашэнка «не жыхар» і асуджаны на катастрофу.

Адсюль і вельмі негатыўнае стаўленне расейскай грамадскасці да якой-небудзь фінансавай падтрымкі прагнілага беларускага аўтарытарнага рэжыму. Нагадаем, што ў Сочы Лукашэнку быў абяцаны крэдыт на 1,5 млрд даляраў, што выклікала абурэнне ў Маскве і расейскіх рэгіёнах.

Рэпліка

Негатыўнае стаўленне ў Расеі да крэдыту Лукашэнку нагадала пра скандал снежня 2013 года, калі Януковіч выпрасіў у Крамля першую рату 15-мільярднага крэдыту - 3 млрд даляраў ЗША. Тады, больш як шэсць гадоў таму, расейскі палітычны клас супакойваў Дзмітрый Мядзведзеў, які сцвярджаў, што крэдыт Віктару Януковічу гэта пазыковыя распіскі, якія ў выпадку форс-мажора можна будзе прадаць на сусветных фінансавых пляцоўках.

Праз год стала ясна, што пазыковыя распіскі Януковіча нікому не патрэбныя і Расея страціла гэтыя грошы.

Святлана Ціханоўская 20 верасня намякнула на аналагічны вынік крэдытавання Лукашэнкі, адзначыўшы, што «ў вачах людзей у Лукашэнкі няма легітымнасці, яны яго не выбіралі. І, калі чалавек бярэ крэдыт, а аддаваць гэты крэдыт павінны беларусы, якія не прызналі і не прызнаюць гэтага чалавека, то пра што можа ісці гаворка?»

Лёс «крэдыту Лукашэнку»

Пасля 14 верасня расейскія ўлады, заўсёды чуйна ставяцца да рэакцыі грамадства, у розных формах тут жа ўключыліся ў дыскусію вакол «крэдыту Лукашэнку», запэўніваючы, што з аднаго боку крэдыт носіць стабілізацыйны характар, бо Расея не зацікаўленая ў беларускім дэфолце, а з другога боку, запэўніваючы, што крэдыт не абцяжараны якімі-небудзь палітычнымі ўмовамі.

Апошняя заява з вуснаў Дзмітрыя Пяскова выклікала яшчэ большыя плёткі, бо наогул у Расеі, ды і сёй-той у Беларусі, чакалі своеасаблівай угоды: крэдыт у абмен на канстытуцыйную рэформу. Але гэтага не адбылося.

У выніку, атрымалася, як заўсёды. Крэдыт быццам выдадзены, але яго як бы і няма. 16 верасня Лукашэнка пацвердзіў, што 2/3 крэдыту гэтым годзе застануцца ў Маскве:

«Павінен вам сказаць, што гэта было маё патрабаванне. І прэм'ер, і міністр фінансаў мне прапанавалі выплаціць гэты крэдыт - у гэтым годзе мы мільярд павінны былі ім [РФ] за старую нашу пазыку вярнуць. Пры ўсіх складанасцях мы гатовыя былі вярнуць гэты мільярд. Гэта не новы крэдыт. Гэта была мая просьба да кіраўніцтва Расеі аб тым, што мы гэты мільярд у гэтым годзе вам не выплачваем, пакідаем у сябе і пераносім на будучы год. Адсотак там прымальны. То бок, гэта пытанне рэфінансавання».

Іншымі словамі, ад Антона Сілуанава (міністр фінансаў РФ) «жывых грошай» Лукашэнка не атрымае, бо частка крэдыту, якая застаецца, пойдзе Газпраму ў аплату за ўжо пастаўлены ў РБ расейскі прыродны газ.

Мітусня вакол «крэдыту Лукашэнку» з'яўляецца індыкатарам таго, што вулічныя пратэсты супраць дыктатуры, безумоўна, дапякаюць беларускаму кіраўніцтву, але ёсць праблемы яшчэ больш складаныя і няўхільныя.

Нягледзячы на тое, што Лукашэнка надзімае шчокі, сцвярджаючы, што грошы на разлік з крэдыторамі ў яго ёсць («Пры ўсіх складанасцях мы гатовыя былі вярнуць гэты мільярд»), напраўду Лукашэнка банкрут і крэдыт быў яму патрэбны надзвычай моцна.

Нагадаем, што яшчэ ў лютым гэтага года, г.зн. да эпідэміі каранавіруса і перадвыбарчай кампаніі Лукашэнкі запатрабаваў ад Масквы рэфінансаваць крэдытную запазычанасць.

Такім чынам, выдадзены крэдыт з'яўляецца палітычнай пастановай. Сведчаннем палітычнага фармату з'яўляецца тое, што для таго, каб Мінфін Расеі аформіў крэдыт Менску, у РФ павінны быць зменены некаторыя заканадаўчыя абмежаванні.

Няма сумненняў, што гэтыя абмежаванні будуць знятыя, бо Маскве вельмі не хочацца, каб у Менску папракалі Расею, што яна фінансавай «пятлёй» душыць Лукашэнку, калі ён з «апошніх сіл» адбіваецца ад «каляровай рэвалюцыі».

Іншымі словамі, Масква, павялічыўшы агульную запазычанасць Менска перад расейскім бюджэтам, працягнула тактыку «тупога лобзіка», якая ва ўмовах беларускага палітычнага крызісу ператвараецца ў нясцерпнае для Лукашэнкі катаванне - рэальнай дапамогі з Усходу не прыйшло.

У выніку

Пасля расейска-беларускага саміту палітычная сітуацыя ў Беларусі заблыталася канчаткова. Лукашэнка запэўніў Пуціна, што ў краіне будзе праведзена Канстытуцыйная рэформа, у выніку якой, на пасаду прэзідэнта Беларусі будзе абраны іншы чалавек. Хутчэй за ўсё, у Маскве чакаюць, што на беларускім палітычным полі з'явіцца пераемнік Лукашэнкі.

За тыдзень пасля вяртання з Сочы Лукашэнка паспеў выступіць перад «актывам», дзе ні слова не сказаў пра свае памылкі, але затое раскрыў глабальную змову супраць Беларусі, г.зн. супраць ягонай улады, правёў жаночы шабаш з «жонкамі афіцэраў» і працягнуў тэрор супраць акцый пратэсту (19-20 верасня).

Але вось часу для таго, каб абвясціць пачатак Канстытуцыйнай рэформы ў Лукашэнкі не знайшлося. Іншымі словамі, Лукашэнка з аднаго боку ўжо падмануў Маскву і мае намер і далей падманваць Расею, а з другога боку шукаць апраўдання захавання сваёй улады спасылкамі на ваенную пагрозу з боку блока NАТO.

Узнікае натуральнае пытанне: каму патрэбна ў Беларусі Канстытуцыйная рэформа пад кіраўніцтвам Лукашэнкі? На акцыях пратэсту, якія праходзяць у беларускіх гарадах, людзі не патрабуюць Канстытуцыйнай рэформы, а ў фармаце народнага паўстання намагаюць на адстаўцы Лукашэнкі.

Проста і зразумела...