«Кожны раз ідуць людзі, і кожны раз новыя»

Чаму пенсіянеры не баяцца выходзіць на маршы супраць узурпатара.

Са жніўня 2020 года, калі ў Беларусі пачаліся пратэсты ў адказ на фальсіфікацыю выбараў і міліцэйскі гвалт, на вуліцы выйшлі сотні тысяч чалавек, піша сайт currenttime.tv. Акцыі нязгоды ладзілі рабочыя, настаўнікі, студэнты. Але з пачатку кастрычніка на вуліцы ўсё часцей выходзяць і пенсіянеры, якіх у Беларусі заўсёды ўважалі за надзейным электарат улады. З плакатамі і лозунгамі людзі сталага ўзросту кожны панядзелак ідуць па цэнтры Менска на Маршы мудрасці і патрабуюць адстаўкі Лукашэнкі. Чаму яны гэта робяць? І якія наступствы для іх мае ўдзел у пратэстах?

Пенсіянерка Таццяна Зялко пасля аднаго са снежаньскіх Маршаў мудрасці ў Менску апынулася ў ізалятары на Акрэсціна. У той дзень АМАП затрымаў 90 чалавек. Пенсіянераў атачылі на плошчы, дзе яны вадзілі карагод вакол ялінкі і крычалі: «Ідзі прэч! Ідзі прэч! Ідзі прэч!» Іх запхнулі ў аўтобусы і адвезлі ў міліцыю складаць пратаколы. Для Зялко гэты марш скончыўся арыштам у ізалятары і штрафам на тысячу даляраў.

«Нас прывезлі, аформілі. Звярталіся, хачу сказаць, ну так, нармальна, - распавядае Зялко. - Калі ў РАУС у прыбіральню ледзь-ледзь сталі выводзіць, то тут адразу пусцілі. Я кажу: «У вас прыбіральня ёсць?» Яны ў адказ: «Цяпер, пачакайце. Ой, хадзем».

«Кожны раз ідуць людзі, і кожны раз новыя. Мяне вельмі радуе, дарэчы, што я ўвесь час бачу новыя твары, - распавядае пенсіянерка пра пратэсты. - Памятаеце, раней адны і тыя ж выходзілі на акцыі? А тут... Ёсць розныя прычыны. Калі размаўляеш, чуеш: вось мой сын ці зяць выйшлі па хлеб і не вярнуліся. Вось я хачу, каб мае дзеці жылі, таму я выходжу».

Яшчэ адзін удзельнік пратэстаў, пенсіянер Вячаслаў Галецкі, кажа, што ніколі не падтрымліваў Аляксандра Лукашэнку. А на пратэсты выходзіць, бо яму «сорамна» за сваё пакаленне:

«Сорамна, сорамна Беларусь пакідаць з Лукашэнкам, якога мы прывялі да ўлады, наша пакаленне, - заўважае Галецкі. - Хацелася б пакінуць што-небудзь прыстойнае замест Лукашэнкі».

Першапачаткова беларускія сілавікі не перашкаджалі пенсіянерам збірацца ў цэнтры Менска і шпацыраваць па горадзе. Сітуацыя змянілася ў канцы кастрычніка, калі Лукашэнка запатрабаваў ачысціць Менск ад дэманстрантаў. Ужо праз некалькі дзён супраць пенсіянераў ужылі спецсродкі.

«Усё ўзмацняецца, ідзе зацісканне. Калі раней збіццё пенсіянераў лічылася як нейкае «западло», з тэрміналогіі нашай зладзейскай улады, то цяпер гэта не «западло», - заўважае Галецкі. - Можна штурхнуць, можна ў аўтазак кінуць».

Не прапускае Маршы мудрасці і 84-гадовы Ян Грыб. Яго ў пачатку студзеня сілай забралі з дому і адвезлі ў суд, але пенсіянер адмовіўся ўдзельнічаць у пасяджэнні і выйшаў з залы. У выніку мужчыну прызналі вінаватым ва ўдзеле ў несанкцыянаванай акцыі пратэсту і прысудзілі штраф на 450 даляраў.

«Я кажу: вы ведаеце, што я ведаю вашы суды. Гэта не суды, гэта цырк. Вы не кіруецеся ні Канстытуцыяй, ні законамі. Вы выконваеце тое, што вам сказалі зверху, - распавядае Ян Грыб. - Вось вам сказалі вырываць грошы ў людзей, таму вы не саромеецеся нават ў інваліда, старога чалавека вылічваць апошнюю капейку, забіраць у яго апошні кавалак хлеба».

Са слоў Грыба, людзі ў Беларусі нарэшце зразумелі, якая ўлада кіруе краінай 26 гадоў, прычым зразумелі нават яго аднагодкі, якія заўсёды былі апорай рэжыму Лукашэнкі.

«Паджылыя людзі, на якіх ён практычна стаўку рабіў, яны паглядзелі, што гэта за сістэма, што гэта за ўлада, рэжым. Цынічны рэжым без усякага сумнення, які народ разглядае за быдла, - заўважае ён. - Што хочуць робяць. І таму ўсе падняліся».

За ўдзел у акцыях пратэсту беларускія пенсіянеры атрымліваюць штрафы ў 2-3 разы больш, чым іх пенсія. Выплаціць гэтыя грошы дапамагаюць фонды салідарнасці і проста неабыякавыя беларусы. Але, нягледзячы на рэпрэсіі, пенсіянеры кажуць, што і далей маюць намер выходзіць на вуліцы.

«Цяпер цяжка сказаць, што ўсё пайшло на спад. Але і каранавірус, і зіма - гэта, натуральна, таксама адыгрывае вялікую ролю, - кажа Вячаслаў Галецкі. - Я выходжу і не ведаю, чаго я больш баюся: ці міліцэйскай дубінкі, ці захварэць на каранавірус».

«Чым гэта закончыцца? Я думаю, што эканамічная сітуацыя ў краіне пагаршаецца, я гэта праз маё былое прадпрыемства назіраю, - кажа пенсіянер. - Катастрафічна стала ўсё значна горш. І гэта закране ўсіх флагманаў нашай эканомікі, і ён (Лукашэнка) ва ўладзе доўга не пратрымаецца».

За пяць месяцаў пратэстаў у Беларусі былі затрыманыя больш за 33 тысяч чалавек. Са звестак праваабарончага цэнтра «Вясна», рэпрэсіі ў 2020 годзе сталі самымі масавымі ў найноўшай гісторыі Беларусі.