29 сакавiка 2024, Пятніца, 10:38
Падтрымайце
сайт
Сім сім,
Хартыя 97!
Рубрыкі

Эканаміст: Беларусы расчараваліся не ў рублі, а ў сістэме

4
Эканаміст: Беларусы расчараваліся не ў рублі, а ў сістэме

Грошы прадаўжаюць выцякаць з рахункаў фізічных асобаў.

Што адбываецца на дэпазітным рынку? Ці прадоўжылі беларусы забіраць грошы з банкаў? Як паводзяць сябе юрыдычныя асобы? Што будзе далей? На гэтыя пытанні спецыяльна для Myfin.by адказаў старшы навуковы супрацоўнік BEROC Дзмітрый Крук.

Грошы прадаўжаюць выцякаць з рахункаў фізічных асобаў

З лета беларусы месяц за месяцам забіралі грошы з банкаў. Што паказвае свежая статыстыка?

– Я назваў бы сітуацыю замерлай: у лістападзе – снежні адток укладаў фізічных асобаў захоўваецца, хоць ён істотна меншы, чым быў у жніўні – верасні. Тым не менш дынаміка скарачэння як рублёвых, так і валютных укладаў насельніцтва выразна прасочваецца.

Гэта вельмі важна, бо паказвае зніжэнне даверу беларусаў да банкаўскай сістэмы, а не да нацыянальнай валюты.

Таму што ва ўсе папярэднія перыяды, калі ў людзей узнікалі асцярогі датычна сваіх ашчаджэнняў, яны зніжалі рублёвую частку ўкладаў, але практычна на тую ж суму павялічвалі валютную, такім чынам кампенсуючы страты для банкаўскай сістэмы.

Цяпер патэрн паводзінаў змяніўся, – ператоку ўкладаў няма, – гэта прыкмета сумневу людзей у банкаўскай сістэме і падзенні даверу да яе.

Мне здаецца, што тэндэнцыя стрымліваецца тым, што значная частка ўкладаў – безадклікальная. І як толькі іх тэрміны заканчваюцца, людзі, якія прынялі пастанову забраць грошы, яе рэалізуюць. А паколькі многія скарыстацца гэтай опцыяй не могуць, то і хуткасць адтоку ўкладаў паменшылася ў параўнанні са жніўнем – вераснем.

Аднаўленне статус-кво

Што адбываецца з укладамі юрыдычных асобаў? Павелічэнне дырэктыўнага крэдытавання практычна ўтрая (з 740 млн рублёў да 2 млрд рублёў) адбілася на банкаўскай статыстыцы?

– Безумоўна, след ад гэтага восеньскага ўлівання ёсць: банкі дырэктыўна напоўнілі ліквіднасцю рынак, пачаўся рух гэтых грошай, і яны ўрэшце аселі на рахунках.

У выпадку з дэпазітамі кампаній можна ўбачыць нейкі пазітыў – у апошнія два месяцы практычна ўсе яны (незалежна ад валюты і тэрмінаў укладу) растуць. Але што важна разумець – гэта аднаўленчы рост.

Бо практычна ва ўсіх відах сваіх укладаў і рахункаў юрыдычныя асобы выйшлі ў аб'ёмах плюс-мінус на ўзровень пачатку 2020 года.

Выручка кампаній вярнулася да дапандэмійнага ўзроўню, і яны аднавілі статус-кво.

Утворанае становішча характарызуе сітуацыю як нейкую нармалізацыю у іх актуальнай дзейнасці. Але менавіта ашчадныя паводзіны юрыдычных асобаў не дазваляюць казаць пра тое, што вылучыўся нейкі выразны шаблон паводзінаў.

Што далей?

Ці стануць беларусы вяртаць грошы ў банкі або прадоўжаць забіраць уклады з надыходам тэрміну іх вяртання? Ці пачнуць кампаніі (чакаючы дэвальвацыю) канвертаваць рублі ў валюту?

– На будучыню адназначна зададзенай тэндэнцыі, на мой погляд, няма. Выразна відаць асцярогі перш за ўсё насельніцтва ў дачыненні да даверу да банкаўскай сістэмы. Што тычыцца юрыдычных асобаў, то я ахарактарызаваў бы іх пазіцыю як асцярожна-чакальную.

Гэтыя чыннікі не даюць магчымасці казаць пра нейкую перадвызначанасць – я дапускаю любыя варыянты развіцця падзей.

Цалкам магчыма, што фізічныя асобы прадоўжаць забіраць уклады, тэрміны якіх мінаюць. Калі ж сітуацыя стане паляпшацца, ёсць нейкая верагоднасць зваротных паводзінаў. Кампаніі ж могуць змяніць сваю ашчадную палітыку толькі пасля таго, як пабачаць ясныя сігналы пра паляпшэнне перспектываў эканомікі і фінансавага сектара.

Нават на найбліжэйшыя пару месяцаў я не даў бы адназначнага прагнозу, паколькі і ў насельніцтва, і юрыдычных асобаў пераважаюць негатыўныя чаканні.

Напісаць каментар 4

Таксама сачыце за акаўнтамі Charter97.org у сацыяльных сетках