Выяўлена парадаксальная карысць зялёнай гарбаты ў падаўжэнні жыцця

У чым заключаецца парадокс?

Катэхіны, якія змяшчаюцца ў зялёнай гарбаце, не душаць акісляльны стрэс у клетках, а, наадварот, правакуюць яго. Да такой высновы прыйшлі навукоўцы Вышэйшай тэхнічнай школы ў Цюрыху (Швейцарыя), якія вывучылі, як катэхіны ўплываюць на нематоды Caenorhabditis elegans. Парадаксальным з'яўляецца тое, што ў гэтым выпадку менавіта гэтым тлумачыцца карысць зялёнай гарбаты для здароўя: акісляльны стрэс узмацняе дзеянне антыаксідантнай абароны. Артыкул з вынікамі навуковай працы апублікаваны ў часопісе Aging, коратка пра гэта распавядаецца ў прэс-рэлізе на MedicalXpress.

Вядома, што зялёная гарбата змяшчае эпікатэхін-3-галат (ECG) і эпігалакатэхін-3-галат (EGCG), які належыць да поліфенолаў і, як лічыцца, здольны падаўжаць жыццё. Дагэтуль меркавалася, што катэхіны нейтралізуюць кіслародныя радыкалы, якія ўтвараюцца ў клетках пры акісляльным стрэсе, і тым самым прадухіляюць пашкоджанне клетак або ДНК. Аднак у новым даследаванні навукоўцы выявілі, што катэхіны выклікаюць кароткатэрміновае ўзмацненне акісляльнага стрэсу.

Калі катэхіны павышалі выпрацоўку актыўных формаў кіслароду, адбывалася актывацыя генаў, якія выпрацоўваюць пэўныя антыаксідантныя ферменты, такія як супераксідысмутаза (SOD) і каталаза (CTL), якія абясшкоджвалі кіслародныя радыкалы. Такім чынам, поліфенолы ў зялёнай гарбаце дзейнічаюць як прааксіданты, якія ўзмацняюць магчымасці арганізма спраўляцца з акісляльным стрэсам. У выніку катэхіны ў зялёнай гарбаце падаўжалі жыццё і паляпшалі фізічныя паказчыкі нематод.

Цікава, што спорт і абмежаванне спажываных калорый, якія таксама з`яўляюцца спосабам палепшыць здароўе і падоўжыць жыццё, аказваюць аналагічнае дзеянне. Фізічныя нагрузкі ў кароткатэрміновай перспектыве ўзмацняюць акісляльны стрэс, тым самым паляпшаючы ахоўныя сілы арганізма. Ужыванне меншай колькасці калорый таксама падаўжае жыццё ў мадэльных жывёл з дапамогай тых жа механізмаў.

Аднак навукоўцы не раяць прымаць экстракты ці канцэнтраты зялёнай гарбаты, якія могуць аказваць таксічнае дзеянне. Катэхіны ў высокіх дозах душаць працу мітахондрый да такой ступені, што надыходзіць гібель клетак, што асабліва небяспечна для печані. Хоць вялікая колькасць катэхінаў змяшчаецца ў японскіх гатунках зялёнай гарбаты, іншыя гатункі таксама ўключаюць у сябе дастатковую колькасць гэтых поліфенолаў. У той жа час чорная гарбата ўтрымлівае значна ніжэйшы ўзровень катэхінаў, бо яны ў значнай ступені разбураюцца падчас ферментацыі.