У Іране праходзяць маштабныя пратэсты праз нястачу вады

У краіне таксама адбыўся страйк фермераў.

Дзясяткі людзей, якія мітынгавалі супраць дзяржаўнай палітыкі кіравання воднымі рэсурсамі, атрымалі раны падчас жорсткага здушэння пратэстаў у іранскім горадзе Ісфахан. Пра гэта паведаміла газета The New York Times (NYT) са спасылкай на відэазапісы і сведчанні відавочцаў.

26 лістапада паліцыя прымяніла дубінкі і слезацечны газ супраць дэманстрантаў, якія сабраліся ў перасохлым рэчышчы ракі Заендэруд. Афіцыйных звестак аб ахвярах не было, аднак крыніцы выдання паведамляюць аб дзясятках параненых. Акрамя таго, NYT спасылаецца на апублікаваныя ў сацсетках відэазапісы, на якіх бачныя мужчыны і жанчыны са слядамі збіцця на твары. Таксама на кадрах можна ўбачыць мужчыну з чырвонымі плямамі, якія нагадваюць сляды ад гумавых куль, указвае выданне.

Падчас здушэння пратэстаў пацярпелі таксама некалькі паліцыянтаў, адзін з якіх атрымаў шматлікія нажавыя раненні. Акрамя таго, некаторыя мітынгоўцы закідвалі сілавікоў камянямі і скандавалі лозунгі "Ганьба вам", "Смерць дыктатару" і "Смерць Хаменеі". Размова ідзе пра вярхоўнага лідары Ірана аяталу Алі Хаменеі.

Арабскі тэлеканал Sky News Arabia са спасылкай на праваабаронцаў адзначае, што колькасць затрыманых даходзіла да 120. Пры гэтым ён сцвярджае, што ў сутыкненнях з паліцыяй маглі загінуць тры чалавекі.

З паведамленняў жыхароў, у Ісфахане і Хузестане падчас пратэстаў была парушаная праца мабільнай сувязі і інтэрнэту.

Двухтыднёвыя пратэсты

Пратэсты праз нястачу вады праходзяць у цэнтральных правінцыях Ірана больш за два тыдні і ўжо былі пазначаныя сутыкненнямі з паліцыяй. Дзясяткі тысяч чалавек патрабуюць ад урада краіны аднавіць прыток вады ў раку Заендэруд - некалі самую паўнаводную ў рэгіёне, але перасохлую праз засухі і шматгадовага бескантрольнага выкарыстання водных рэсурсаў. Брак вільгаці мацней за ўсё б'е па фермерах, якім няма чым паліваць свае сельскагаспадарчыя палеткі.

Паводле інфармацыі іранскага агенцтва навінаў Fars, фермеры з Ісфахана, якія распачалі свае акцыі пратэсту тыднем раней, закончылі дэманстрацыі 25 лістапада, дасягнуўшы дамоўленасцяў з уладамі. У той жа час дэманстранты, якія ўступілі ў сутыкненні з паліцыяй 26 лістапада, мяркуючы з адзення, на фермераў падобныя не былі. У Fars выказалі здагадку, што гэтыя пратэсты былі арганізаваныя ўжо не фермерамі, а групамі, якія вялі барацьбу супраць іранскага кіраўніцтва.

Фермеры-пратэстоўцы, зрэшты, сказалі карэспандэнту NYT, што заява аб спыненні сядзячага страйку была апублікаваная пад ціскам уладаў. У рэчаіснасці ж, мяркуюць мітынгоўцы, ніякай дамоўленасці дасягнута не было, бо ўрад не распачаў якіх-небудзь крокаў для развязання праблемы з вадой.

Як паведаміў выданню 47-гадовы фермер на імені Хасан Такавалі, узброеныя сілавікі прыйшлі ў лагер пратэстоўцаў у перасохлым рэчышчы Заендэруда ў Ісфахане раніцай. Яны абвясцілі праз мегафон, што ў дэманстрантаў ёсць дзесяць хвілін на эвакуацыю, пасля чаго падпалілі палаткі фермераў, выкарысталі слёзацечны газ і пачалі страляць у паветра.

Засуха і размеркаванне рэсурсаў

Іран сутыкаецца з ростам праблемам праз засуху, змены клімату і дзяржаўнай палітыкі кіравання воднымі рэсурсамі. У выпадку Ісфахана вада з Заендэруда адводзілася па падземных трубах ад сельскагаспадарчых угоддзяў у прамысловыя комплексы ў пустыннай правінцыі Езд і ў святы горад шыітаў Кум для пітных патрэб.

Эколаг і экс-кіраўнік дэпартамента навакольнага асяроддзя Ірана назваў сітуацыю «водным банкруцтвам», якая склалася ў краіне.

«Людзі ўверх і ўніз па плыні Заендэруда просяць вады для ўсіх. Але гэта невыканальная місія», - прызнаў ён.

Паводле ацэнак Метэаралагічнай арганізацыі Ірана, блізу 97 адсоткаў тэрыторыі дзяржавы ў той ці іншай ступені сутыкаецца з засухай. У 2021 годзе краіна перажыла самае засушлівае лета за апошнія 50 гадоў: тэмпература ў Тэгеране перавышала 40°C, а на поўдні Ірана дасягала 55°C. Экстрэмальная спякота выклікала нястачу вады па ўсёй краіне і ў чэрвені справакавала веернае адключэнне электраэнэргіі, праз якое Тэгеран, Рэшт, Бабольсае, Гамшэхр і іншыя гарады на некалькі дзён засталіся без святла.