«Замарожванне коштаў у Беларусі вядзе да дэфіцыту, талонаў і чорнага рынку»

Улады не засвоілі базавы лікбез у эканоміцы.

Учора прэм'ер Беларусі Галоўчанка пахваліўся тым, чаго напраўду ў сённяшніх абставінах варта было б саромецца. Паводле ягоных слоў, летась урад накіраваў на падтрымку прадпрыемстваў 2 мільярды рублёў. І сам жа прызнаўся, што «ва ўмовах дэфіцыту бюджэту, выкананне абавязанняў у дзяржаўнай запазычанасці - гэта беспрэцэдэнтная падтрымка». Але ж прэм'ер яшчэ сціпла нічога не сказаў пра грошы, якімі ў імя забеспячэння сацыяльнай справядлівасці з заводамі падзяліліся банкі, піша тэлеграм-канал «Лісты да дачкі».

Ну, і, вядома, палітыка стымулявання прывяла да заканамернага выніку. Па выніках года завінавачанасці прадпрыемстваў пабілі рэкорды і выраслі да за 158 мільярдаў рублёў пры запланаваным на гэты год аб'ёме ВУП на 157 млрд. Урад, праўда, ужо прыдумаў спосаб развязаць гэтую праблему. І мы гэты спосаб ведаем. Бачылі ў студзені, калі яны канфіскавалі з банкаў 600 мільёнаў даляраў, каб дапамагчы БМЗ і трошачкі дзяржаўнай запазычанасці. Забраць і падзяліць ў адпаведнасці з прынцыпамі «сацыяльнай справядлівасці».

А ніякая «сацыяльная справядлівасць» немагчымая, пагадзіся, без «справядлівых коштаў». Так што з сённяшняга дня (цэны 62 тавару і 50 медыкаментаў) будуць выключна «справядлівымі». Мяне вось, напрыклад, асабліва парадаваў у гэтым пераліку пункт пра запалкі. Ну, ты разумееш, у 2021 годзе гэта ж галоўны стратэгічны тавар. Вось, напэўна, прэм'ер Галоўчанка запомніў, што ў СССР інфляцыі не было, таму што запалкі ўвесь час каштавалі адну капейку і надумаў прымяніць гэты ўніверсальны рэцэпт манетарнага рэгулявання ў беларускай практыцы. Ну, сапраўды - якая яшчэ інфляцыя, калі ты заўсёды можаш купіць запалкі адным і тым жа коштам.

Я не буду праводзіць зараз лікбез пра тое, што замарожванне коштаў вядзе да дэфіцыту, талонаў і чорнага рынка. Я гэта ведаю, ты гэта ведаеш, усё гэта ведаюць. Гэта толькі беларускі ўрад забывае і кожны раз радасна здзіўляецца. Апошні раз улады спрабавалі ўводзіць «справядлівыя» кошты год таму, але ўрад тады быў зусім іншым і імгненна адумаўся.

Год таму наогул многае было іншым. Інфляцыя была ніжэйшая за 5%, а ўзровень даверу да ўрада - наадварот, вышэйшы за 3%. А ў бягучых абставінах можа здарыцца так, што першыя наступствы справядлівых цэн мы адчуем раней, чым яны паспеюць ўвесці талоны. Таму што год таму можна было спадзявацца, што адным спісам усё рэгуляванне і скончыцца. А зараз мы маем ўрад, якому не вельмі цікавыя эканамічныя тэорыі, але затое цікавая сацыяльная справядлівасць. І гэта разумеем не толькі мы з табой, але і людзі, ад якіх цэны залежаць (я маю на ўвазе не міністэрства гандлю, а прадаўцоў і вытворцаў). Так што калі прадаўцы і вытворцы разважаць, што цяперашні пералік быў проста спробай пяра, то найперш вынікам замарожвання цэн сацыяльна значных тавараў можа стаць рост коштаў ўсяго астатняга. У прэвентыўных, як той казаў, мэтах. Пакуль замарозіць не паспелі.