«Набыў ахоўныя камбінезоны і акуляры ў будаўнічым ОМА»

Медыкі ўспамінаюць, што рабілася ў лякарнях, калі ў Беларусь прыйшоў каранавірус.

Роўна год таму, 27 лютага 2020-га, у Беларусі быў зарэгістраваны першы выпадак каранавірусу. Тады яшчэ ніхто не здагадваўся, як складана будзе беларускім лекарам, таму што ўлада назаве кавід «псіхозам» і прапануе людзям лячыцца «трактарам». Тэлеграм-канал «Белыя халаты» апублікаваў аповеды медыкаў пра тое, як яны перажылі гэты год – як даводзілася вучыцца ў працэсе, як недавер пераўтвараўся ў страх і як дапамога прыйшла не ад дзяржавы, а ад валанцёраў.

«Набыў ахоўныя камбінезоны і акуляры ў будаўнічым ОМА»

«У лютым 2020 да нас на хуткую паступіў выклік: “Дзяўчына з тэмпературай, прыляцела з Кітая”. Дыспетчарка падчас апытання даведалася, што і мама вандроўніцы таксама затэмпературыла, праз пару дзён пасля прылёту дачкі. Гэта была пятніца, вечар. Не дачакаўшыся інструкцый і загадаў ад Міністэрства аховы здароўя, мы самі пачалі праводзіць заняткі з супрацоўнікамі ў правільным надзявання сродкаў індывідуальнай аховы (ПЧК – процічумнага касцюма), нашым дзеянням на выкліках і аператыўнай перадачы інфармацыі ў лякарні. І ў раніцу гэтай бяздольнай пятніцы гэта былі ўжо трэція заняткі.

Мы апранулі брыгаду, якая на той момант ужо ўсе адрэпетавала дзень таму, на выклік. Далі інструктаж. Звязаліся з усім кіраўніцтвам і пачалі дзейнічаць. Як я даведаўся ў панядзелак, з нас усе смяяліся. Не на хуткай – у паліклініцы. Маўляў, што мы тут за маскарад зладзілі. Гэтай пацыенткі нават не было ў спісах кантактных, якія прыляцелі з Кітая. Мяне гэта вельмі моцна здзівіла і раззлавала. Як жа так? У Кітаі ва ўсю шалее кавід, а ў нас тут смяюцца, што супрацоўнікі хуткай апрануліся на выклік. Добра, што ноч была. Бо кіраўніцтва так баялася, што мы справакуем паніку ў горадзе, паказаўшы сябе ў ПЧК.

Пасля гэтага выкліку ПЧК мы ўтылізавалі. І ў нас засталося блізу дзесяці камплектаў – разлічаных на цэлы год (гэта таксама асобная гісторыя). Бачачы, што загадчык нічога не прадпрымае, давялося дзейнічаць самому. Балазе, у мяне былі знаёмыя пацыенты, сярод якіх было дастаткова заможных і свядомых людзей.

Я памятаю той дзень, калі наступіў на свой гонар і пайшоў да аднаго трымальніка кавярні і іншых пунктаў грамадскага харчавання ў горадзе, каб папрасіць грошы на рэспіратары для сваіх супрацоўнікаў. На той момант я ўжо напісаў куды толькі можна. ByCovid толькі пачынаў сваю працу. І Андрэй Стрыжак ужо пералічыў мне невялікую суму, на якую я набыў ахоўныя камбінезоны і акуляры ў будаўнічым «ОМА».

Гаспадар кавярні не адмовіў. І мяне гэта натхніла. Атрымалася падключыць усе больш і больш прадпрымальнікаў горада, звычайных людзей. У нас на хуткай было больш індывідуальных сродкаў, чым у любой іншай УАЗ горада. Нам кожны тыдзень за капейкі адшывалі сотні камбезаў і мы маглі дазволіць сабе іх выкарыстоўваць як аднаразовыя пасля кожнага выкліку.

У канцы красавіка ў нас сталі з'яўляцца адзінкавыя захварэлыя супрацоўнікі. У сярэдзіне траўня іх стала больш. На бальнічны сталі сыходзіць і з адміністрацыі. Але хуткая не траціла сваю боегатоўнасць. Пенсіянераў і цяжарных мы адправілі ў адпачынак. Маладых папрасілі перанесці свае адпачынкі і застацца працаваць.

Многім супрацоўнікам было страшна. Хтосьці адмаўляўся ехаць на выклікі нават у абароне. Даводзілася з імі больш гутарыць і працаваць, каб страху было менш. Калі большасць медыкаў, адміністрацыі ва УЗ горада былі на бальнічных, хуткая прадаўжала працаваць на знос, як і нешматлікая рэшта медыкаў у лякарнях. Да канца траўня захварэў сам. Дыхавіца, моцны кашаль і кісларод 85%. Лячыўся дома. Але хваля пайшла на спад. І мы змаглі трохі выдыхнуць.

За першую хвалю мы нікога з супрацоўнікаў не страцілі. Хоць нацярпеліся. Многія цяжка перахварэлі. Дзякуй людзям, валанцёрам, усім, хто нам дапамог у першую хвалю. Дзякуй супрацоўнікам хуткай, але дзяржавы там практычна не было».

«Дзяржава нас кінула»

«Цяжкі год. Ніколі не забудуся першую пацыентку з кавідам. І тую паніку, менавіта паніку, а не прадуманасць і пісьменныя дзеянні. Адсутнасць сродкаў індывідуальнай абароны. Бо першую пацыентку лячылі і абследавалі ў адной марлевай масцы, шапачцы і пальчатках. Фактычна – звычайная форма.

Адчай. Тупасць кіраўніцтва. Страх. Так, быў страх. Першая самаізаляцыя. Першыя страты. Як хварэла сама і мая сям'я. Чаканне вакцыны. Канчатковае расчараванне ў сістэме аховы здароўя і злосць на неадэкватныя дзеянні. Вялікая ўдзячнасць валанцёрам. Ім нізкі паклон да зямлі. З цеплынёй у сэрцы ўспамінаю хлопца, які прывёз рэспіратары. Як мы ім радаваліся! І шчыткі. Да слёзаў. Дай Бог ім здароўя!

Мы ратавалі самі сябе і людзей. Самі. Дзяржава нас тады кінула. Яна адмаўляла эпідэмію. Яна сведчыла, што ўсё ёсць, усім забяспечаныя. Яна вяшчала прыгожыя карцінкі, а рэальнасць была як пекла. Гэта цяпер мы ўжо не баімся, ведаем, як лячыць. Нават сродкі абароны ёсць. А год таму мы самі шылі сабе марлевыя маскі, самі набывалі рэспіратары, самі шукалі валанцёраў.

Хіба магла я, маладая дзяўчына, падумаць, вывучаючы эпідэміялогію, што стану ўдзельніцай такой пандэміі? Здавалася, што мы перамаглі ўсе і гэта ў мінулым людзі паміралі ад воспы, грыпу, поліяміеліту... Дзякуй усім, хто дапамагаў. І светлая памяць калегам, якія адышлі».