29 сакавiка 2024, Пятніца, 3:46
Падтрымайце
сайт
Сім сім,
Хартыя 97!
Рубрыкі

Афіцэр, які стаў на бок народа афіцэр: Убачанае на маршах моцна паўплывала на вайскоўцаў тэрміновай службы

19
Афіцэр, які стаў на бок народа афіцэр: Убачанае на маршах моцна паўплывала на вайскоўцаў тэрміновай службы
ФОТА: REUTERS

Пасля 9 жніўня чацвёра афіцэраў у частцы, дзе служыў Аляксандр, напісалі рапарты аб звальненні.

Аляксандр - афіцэр, які пасля выбараў звольніўся з унутраных войскаў МУС праз палітычныя погляды. Ён адкрыта распавёў «Салідарнасці» пра тое, што бачыў па той бок барыкад пасля прэзідэнцкай кампаніі, і пра настроі ў частцы.

На прэзідэнцкіх выбарах ён галасаваў за Ціханоўскую датэрмінова, таму што 9 жніўня быў на службе.

- Усё было як звычайна, - успамінае Аляксандр (імя зменена на просьбу героя публікацыі - заўв.). - Усе часткі перад выбарамі пераходзяць на ўзмоцнены варыянт службы і рыхтуюць да спынення сапраўдных масавых беспарадкаў, а не таго, што было...

Нам паставілі задачу: ахова грамадскага парадку ў Менску. Раніцай мы прыбылі ў горад. Што характэрна, была поўная цішыня: ні машын, ні людзей, ні міліцыі. Дзень правялі, седзячы ў аўтамабілях. Вечарам далі каманду выйсці з машын і накіравацца ў бок Нямігі.

Ніякага пекла там я не ўбачыў. Ішлі ланцужкі вайскоўцаў, міліцыі. Павольна адыходзілі людзі. Эпіцэнтр падзей быў бліжэй да стэлы. Чуў, як гранаты выбухалі і вадамёты ехалі.

Па словах Аляксандра, у тую ноч пасля выбараў ён бачыў дваіх людзей, якія кідалі плітку ў бок вайскоўцаў. На яго вачах адзін былы высокапастаўлены сілавік біў затрыманых людзей.

- Для мяне гэта было незразумела. Апынуўшыся паміж вайскоўцамі і міліцыяй, ніхто не супраціўляўся. Навошта біць?

Да чатырох раніцы наша падраздзяленне ўдзельнічала «у спецаперацыі для спынення масавых беспарадкаў». Людзі, якія былі ў горадзе, крычалі нам: «Фашысты! Звяры! Што вы робіце?»

Са слоў Аляксандра, у ноч з 9 на 10 жніўня такіх было няшмат, градус нянавісці да сілавікоў вырас ў наступныя дні.

На працягу двух тыдняў пасля выбараў афіцэраў з часткі дадому не адпускалі. Па графіку вайскоўцы выязджалі ў горад і сядзелі ў машынах.

- Ідэолагі спрабавалі стварыць у частцы святочную атмасферу - уключалі музыку па радыё. Цікавы момант: да 9 жніўня ніхто не ставіў задачу выкарыстоўваць сілу, а пасля выбараў нам сказалі (не ў форме загаду) пры затрыманні выкарыстоўваць сілу. Прасцей кажучы, біць усіх, каб больш не выходзілі на мітынгі.

Тады Аляксандр упершыню падумаў пра звальненне.

- Важна разумець, што ў кожнага чалавека ёсць выбар. Ніхто не можа цябе прымусіць ніякім загадам даганяць кагосьці і біць. Я праінструктаваў падначаленых з нагоды выкарыстання сілы: толькі ў выпадку пагрозы сабе і рэальнага злачынства. Калі людзі проста ідуць - нікога не біць.

Я думаў, што карысці будзе больш, чым калі я пайду і хтосьці будзе кіраваць па-іншаму. Праз месяц я ўсвядоміў, што падтрымліваю гвалт, застаючыся ў частцы.

Не ўсе афіцэры прытрымліваліся такой пазіцыі. Я бачыў, як намеснік камандзіра ўнутраных войскаў нагамі збіваў чалавека, які ляжаў на зямлі. Ведаю, што адзін з начальнікаў паставіў задачу сваім падначаленым выкарыстоўваць камяні, каб кідаць у аўто, якія сігналяць на знак салідарнасці з удзельнікамі акцый.

Звальненне Аляксандра зацягнулася на два месяцы.

- Начальства мне казала, што я пашкадую, многае страчу ў матэрыяльным плане і не знайду такой працы больш. Уся ідэалогія там скіраваная на тое, што за межамі войскі вас ніхто не чакае. Але людзі сыходзяць, і ніхто не паскардзіўся, што яму горш, чым было. Кантракты ў многіх заканчваюцца летам, і не ўсе плануюць іх падаўжаць.

Дарэчы, пасля 9 жніўня чацвёра афіцэраў у частцы напісалі рапарты аб звальненні. Тады на нарадзе ў вярхах закранулі гэтую тэму, маўляў, не трэба нікога трымаць, няхай сыходзяць. Іх звольнілі на працягу месяца - гэта мінімальны парог.

Кажучы пра настроі сярод вайскоўцаў, Аляксандр адзначае, што ў тым калектыве, дзе ён служыў, адсоткаў дзесяць афіцэраў-кантрактнікаў прытрымліваюцца адэкватнай пазіцыі і разумеюць, што выбары прайшлі несумленна.

- Адсоткаў 30 разумеюць, што адбываецца, дапускаюць, што выбары фальсіфікавалі, але іх пазіцыя «мая хата з краю, няхай разбіраюцца самі». І палова - такіх, як палкоўнік Крываносаў з Гомельскай вобласці, які зарад энэргіі атрымаў ад Лукашэнкі.

Што тычыцца салдат тэрміновай службы, то на іх лягчэй уздзейнічаць, чым на міліцыянта, які кожны дзень дадому ходзіць. У тэрміновай службы інфармацыі нуль, тэлефоны забаронены, чытаць яны могуць «СБ», «На варце» і «Вайсковы веснік».

Частка салдат верылі, што пратэстуоўцаў 20 чалавек, ім заплацілі, і яны выйшлі на вуліцу пакрычаць. Памятаю, як у цэнтры Менска на адной з вераснёўскіх акцый салдат убачыў частку калоны і кажа: вунь, ідуць жа 20 чалавек. А праз паўгадзіны ўбачыў велізарную калону каля Палаца спорту і быў моцна здзіўлены, калі зразумеў, што яго падманваюць. Убачанае на маршах моцна паўплывала на вайскоўцаў тэрміновай службы.

У новым восеньскім наборы сустракаліся тыя, хто сядзеў на Акрэсціна або быў аштрафаваны паводле артыкуле 23.34. На асабістых справах такіх жаўнераў тэрміновай службы ставяць чырвоную пазнаку.

На працягу месяца пасля звальнення Аляксандр у сацсетках паступалі прапановы займацца продажам наркотыкаў, рабіць закладкі.

- Натуральна, я адмовіўся. Як і меркаваў, потым з'явілася інфармацыя што, хутчэй за ўсё, гэта правакацыя.

Зараз Аляксандр шукае новую працу і набывае новую прафесію.

Напісаць каментар 19

Таксама сачыце за акаўнтамі Charter97.org у сацыяльных сетках