«Хто захоча працаваць у такіх умовах?»

Замест таго, каб заахвочваць легальныя заробкі, улады заганяюць прыватныя прадпрыемствы ў цень.

Лукашэнка зноў наперадзе планеты ўсёй: за выплату заробкаў у канвертах хоча пазбаўляць суб'екты гаспадарання ўласнасці.

Аднак узмацненне рэпрэсіўнага механізму без стварэння механізму стымулаў нясе ў сабе некалькі рызык.

"З заробкамі ў канвертах мы без вас не абыдземся. Трэба раз і назаўсёды спыніць гэтую гадзіну, каб гэтая гідра ніколі галаву ў нас не падняла. Я не скажу, што ў нас гэта квітнее, але гэта ёсць. І нават на мяне выходзяць камерсанты асобныя , бізнэсоўцы і скардзяцца: мы вось плацім паводле ведамасці, усё як мае быць (і ад гэтага ж налічэнне ідзе ў сацыяльныя фонды). А вось там не плацяць. Нават канкрэтныя называюць фірмы", - даў наказ Лукашэнку старшыні Камітэта дзяржаўнага кантролю Васілю Герасімаву.

"У адваротным выпадку страціш уласнасць. Тут штрафамі не абыдзешся. Трэба ўводзіць сур'ёзную адказнасць. Добра, ты там патрапіў у першы раз - заплаціў добры штраф. Ну, а потым і ўласнасці пазбавішся. Нам такія бізнэсоўцы не патрэбныя, якія не плацяць падаткі. Гэта бязладдзе", - абурыўся беларускі правадыр.

"БП" звярнуўся па каментар да старшыні Асацыяцыі малога і сярэдняга прадпрымальніцтва Сяргею Балыкіна.

- Змагацца з заробкам у канвертах і іншымі ценявымі выплатамі трэба не столькі суровымі санкцыямі, колькі стымуламі і заахвочваючы легальную выплату заробкаў.

Я ніколькі не аспрэчваю тэзіс пра неабходнасць караць за ўхіленне ад падаткаў, вядома, але ўзнікае пытанне адпаведнасці пакарання і парушэння.

І перш за ўсё хачу падкрэсліць важнасць стымулявання, заахвочвання легальнай выплаты. Людзям павінна быць выгадна плаціць заробак легальна, чым выдаваць яго праславутымі канвертамі.

Для таго, каб людзям было прасцей плаціць белы заробак, трэба стварыць умовы, заахвочваць іх да гэтага. Зрабіць гэта можна, перш за ўсё, зніжаючы падаходны падатак і падаткі на фонд аплаты працы, у тым ліку плацяжы ў фонд сацыяльнай абароны.

Бо сёння на кожны выплачаны рубель зарплаты прыпадае 13% падаходнага падатку, 35% адлічэнняў у Фонд сацабароны і яшчэ некалькі адсоткаў больш дробных адлічэнняў, такіх як страхаванне ад няшчасных выпадкаў на вытворчасці і іншае і іншае.

Акрамя таго, выплату заробкаў у канвертах правакуе таксама немагчымасць аднесці на сабекошт усе выплаты работнікам.

Да гэтага часу ў нашай краіне існуюць нарматывы, пры перавышэнні якіх заробак даводзіцца выплачваць за кошт чыстага прыбытку, які абкладаецца падаткам паводле стаўкі 18%.

Плюс да ўсяго наёмны работнік павінен быць сам зацікаўлены ў атрыманні белага заробку. Бо ў эканамічна развітых краінах менавіта да легальных даходах прывязаны сацыяльны статус чалавека, магчымасць атрымання спажывецкіх крэдытаў, іпатэкі, магчымасць набыцця пэўнай нерухомасці.

У нас жа ўсе гэтыя фактары альбо слаба ўплываюць на жыццё чалавека, альбо не ўплываюць на яго жыццё зусім.

І апошняе. Узмацненне рэпрэсіўнага механізму без стварэння механізму стымулаў нясе ў сабе некалькі рызык. Перш за ўсё, рызыка ператварэння кантралёраў у нейкае падабенства саранчы, здольнай знішчыць парасткі суб'ектаў гаспадарання, але не здольнай нічога вырасціць на гэтай глебе.

Другое - калі стаўкі падаткаў на заробак будуць вялікія, то і плаціць заробак па-беламу будзе вельмі дорага, праз гэта бізнэс, нягледзячы на ўсе магчымыя рызыкі і праблемы, будзе шукаць спосабы абысці ўсе устаноўленыя абмежаванні.

Ухіленне ад падаткаў будуць масавымі, і дзяржава проста не зможа выявіць усе выпадкі, нават калі будзе ўтрымліваць непад'ёмную сціжму кантралёраў.

Сапраўды, з ухіленнем ад выплаты падаткаў трэба змагацца, з выплатамі ў канвертах трэба змагацца несумненна. Але рабіць гэта трэба ў першую чаргу не рэпрэсіўнымі метадамі, а ствараючы ўмовы для нармальнага функцыянавання сумленных суб'ектаў гаспадарання.

- Але ў краіне, у якой "часам не да законаў", можа з'явіцца закон аб канфіскацыі уласнасці за выплату заробкаў ў канвертах?

- Я спадзяюся, што да гэтага не дойдзе. І што значыць - забраць уласнасць: усю ўласнасць або яе частку? Можна людзей саджаць і на кол, але ўзнікае пытанне: а хто ж захоча ў такіх умовах працаваць? Усё ж такі не настолькі ў нас прывабная "краіна для жыцця".