«Хлеба купіць не магу»: крык душы беларускіх вяскоўцаў

Работнікі калгасу ў Віцебскай вобласці яшчэ не атрымалі заробак за снежань.

«Са снежня мінулага года нам не плацяць заробак. Крэдыт ужо пратэрмінаваны. У мяне ідзе запазычанасць па газе. Прыстрашвалі адрэзаць святло, давялося пазычаць грошы, каб заплаціць. Тэлевізія заблакаваная. Нават таблеткі не магу купіць», - распавядае tut.by начны вартаўнік сельскагаспадарчага прадпрыемства «Літусава» ў Сеньненскім раёне Уладзіслава Равяка.

З ейных слоў і іншых работнікаў, частку грошай ім пералічылі ў краму на прадукты, у кошт заробку давалі каўбасу, а ў астатнім ужо трэці месяц кормяць абяцаннямі.

Уладзіслава распавядае, што многія работнікі ААТ «Літусава» ў Сенненскім раёне Віцебскай вобласці яшчэ не атрымалі цалкам заробак за снежань мінулага года, не кажучы ўжо пра заробак за студзень і люты гэтага.

- Я працую начным вартаўніком. Працую без выходных, без святочных, з 8 вечара да 6-й раніцы, гэта значыць па 10 гадзін, - кажа Уладзіслава. - Працую з напарніцай. Мы сочым за 12 аб'ектамі. Там 1060 галоў жывёлы. Мне яшчэ трэба абслужыць 224 каровы - даць корм, падрыхліць, гной счысціць. Па начах яшчэ сама прымаю ацёл. І пры гэтым я атрымліваю мінімальны заробак - 400 рублёў. Гэта бруднымі. Раней я была даяркай, але мне зрабілі аперацыю і цяпер я магу займацца толькі лёгкай працай. Мне ўжо 45-ы год, у дужыя гаспадаркі асабліва не хочуць браць. Там патрэбныя толькі даяркі, а я даіць не магу.

Жыццё, са слоў суразмоўніцы, у яе цяпер «невыноснае». «Мы не жывём, мы выжываем», кажа яна.

- Нам са снежня 2020 года не плацяць заробак. Кіраўніцтва кажа, што прадпрыемства не плацежаздольнае. Дырэктар наш не вінаваты, вядома, не ён грашыма распараджаецца. Ён, дарэчы, ужо ў нас сёмы, - працягвае Уладзіслава. - Даярак нашых неяк разлічылі, у суботу мінулую ім далі нешта за снежань. Яны зусім мала атрымліваюць. У маім хляве адна толькі зарабляе 500 рублёў. Іншыя па 240 - гэта падкрэслю бруднымі, то бок адымаюць падатак і ў пенсійны.

Уладзіслава працуе ў «Літусава» ужо 27 гадоў. Кажа, што перабоі з заробкам бывалі і раней.

- Мне за снежань засталося атрымаць 220 рублёў. Нам у кошт заробку далі каўбасу і 30% перавялі на краму. А крама ў нас таксама дарагая. Булка хлеба чорнага каштуе 1,7 рубля. Ды і што тыя 80 рублёў? Колькі на іх прадуктаў возьмеш? Зараз я нават хлеба купіць не магу, дзеці купляюць. А як вылезці з запазычанасцяў, я наогул не ўяўляю. А яны ўсё нарастаюць. Крэдыт ужо пратэрмінаваныя. У мяне ідзе запазычанасць па газе. Мне гразіліся адрэзаць святло, прыйшлося пазычаць грошы, каб заплаціць. Нязначная сума запазычанасці была - 22 рублі, але ўсё-такі. Тэлевізія ў мяне заблакаваная. Я нават не ў стане сабе купіць таблеткі. У мяне 1 кастрычніка быў інфаркт. Зараз дзеці купляюць мне лекі. Дзіця баіцца пакідаць мяне без сувязі, кладзе грошы на мабільны.

Словы Уладзіславы пацвердзіла яшчэ адна работніца ААТ «Літусава» Святлана. Яна сцвярджае, што за снежань ім дагэтуль пералічылі блізу 12% заробку.

- Выплацілі іх у мінулую суботу. Грошай за студзень і люты мы яшчэ не бачылі. На гэтым тыдні абяцалі-абяцалі што дадуць нейкія працэнты, але так і не далі, - распавядае Святлана. - Заробкі ў нас маленькія. У некаторых па 70-80 рублёў - гэта ў жывёлагадоўлі. 100-120 рублёў, у даярак 200-250. Мінімалка рэдка ў каго. Я атрымліваю нават крыху больш за мінімалку. Частку заробку ў пачатку месяца пераводзяць у краму на прадукты. Гэта 20-30%, калі як. За студзень ужо на прадукты суму перавялі. А камуналку чым плаціць? Туды прадукты не панясеш жа.

Са слоў Святланы, ёй цяпер таксама дапамагаюць дзеці. Таму што больш грошай узяць наогул няма адкуль.

- Не мы дзецям дапамагаем, а яны нам. Пералічваюць мне нейкую суму на картку, я за нешта плачу. Некаторыя ўвогуле яшчэ не па якіх рахунках не плацілі, лісты стосамі ляжаць пра тое, што калі не заплацяць да вызначанай даты, ім адключаць святло, - распавядае Святлана. -У мінулыя гады бывалі затрымкі. Але ўлетку заробкі плацілі своечасова, восенню таксама не было такіх затрымак. У калгасу няма грошай. Нас хочуць далучыць да ААТ «Студзёнка». Некалькі дзён таму наш дырэктар сышоў, зараз будзе хтосьці ўпраўляючы. Увогуле ў нас за апошні год змянілася з паўдзясятка дырэктараў.

На сайце kartoteka.by, на якім сабрана інфармацыя аб розных прадпрыемствах і арганізацыях, напісана, што ААТ «Літусава» - з'яўляецца неплацежаздольным сельскагаспадарчым прадпрыемствам, што падлягае пад фінансавае аздараўленне ў перыяд з 2019 да 2027 года на пастанову ад 5 красавіка 2019 г. №176.

На сайце Віцебскага аблвыканкама таксама размяшчаўся у 2019 годзе спіс неплацежаздольных сельскагаспадарчых арганізацый Віцебскай вобласці, якія падлягаюць фінансаваму аздараўленню. У ім было 75 арганізацый, у тым ліку ААТ «Літусава». Больш актуальную інфармацыю па ААТ «Літусава». Для гэтай арганізацыі распрацавалі бізнэс-план паводле фінансавага аздараўлення з 2019 да 2027 года. Пры гэтым 7 арганізацый тады вырашылі не ўключаць у гэты пералік і рэкамендавалі ім звярнуцца ў суд з заявай аб сваёй эканамічнай неплацежаздольнасці.

У спісе завінавачаных па ўзносах у ФСАН на пачатак гэтага года ААТ «Літусава» не значылася. Аднак не выключана, што гэта звязана з указам №70 «Аб развіцці аграпрамысловага комплексу Віцебскай вобласці», па якім даецца растэрміноўка выплаты запазычанасці па плацяжах у бюджэт фонду. Менавіта сельгаспрадпрыемствы Віцебскай вобласці былі на пачатак мінулага года ў лідарах па суме запазычанасці ўзносаў у ФСАН. Нагадаем, работнікі арганізацый, у якіх ёсць запазычанасць па ўзносаў у ФСАН, могуць страціць частку працоўнага стажу і пенсіі.

Журналісты паспрабавалі звязацца з кіраўніцтвам гаспадаркі «Літусава». Нумары тэлефонаў, якія пазначаны на сайце Сенненскага райвыканкама ў якасці кантактаў ААТ «Літусава», некалькі дзён пастаянна занятыя. У прыёмнай райвыканкама нас перанакіравалі ва ўпраўленне сельскай гаспадаркі і харчавання, аднак там таксама ніхто не зняў слухаўку.