Менчукі пра прадукты: Разабраная курыца ўжо коштам амаль свініны!

Як кошты ў Беларусі адмовіліся стаяць на месцы.

«Салідарнасць» наведала ажыўленыя гандлёвыя пункты ў адным са спальных раёнаў сталіцы і паглядзела, як ідуць справы з «таварамі штодзённага попыту» і дэлікатэсамі, і што кажуць пра абмежаванні пакупнікі і прадаўцы.

***

Пра тое, што набліжаецца 8 сакавіка, забыцца цяжка. Шматлікія гандляры кветкамі групуюцца практычна ля кожнага выхаду з метро, ля рынкаў, крам, транспартных прыпынкаў. Асноўны тавар - цюльпаны ў асартыменце, ад 2-2,5 рублёў адзін, ад трох штук у букеце. Але пакупнікі памятаюць – летась быў 1,5 рубля, і налятаць на кветачкі не спяшаюцца.

- Можна было б маму павіншаваць, але 8 рублёў – сумняваецца ўслых хлапчук-студэнт. Ягоны сябар прадказвае: «гэта цяпер 8, а ў «дзень кветкавага спекулянта» менш 10 не знойдзеш».

Адна з гандлярак прыдумала крэатыўны ход. Напісала ад рукі плакат «Чым большы букет, тым ніжэйшыя пацалункі». Мяркуючы з таго, што ў яе адзінай у доўгім шэрагу засталіся на прылаўку лічаныя букецікі, немудрагелістая рэклама працуе.

– А мімозы дзе? - цікавіцца паджылы мужчына. Гандляры разводзяць рукамі: «Ды хто да нас цяпер мімозы павязе, вось, бярыце цюльпаны, паглядзіце, які выбар. А не падабаюцца зрэзаныя - бярыце кветкі ў збанках, шмат гадоў будуць радаваць». Мімозы знаходзяцца толькі ў адной прадавачкі каля метро, якая запэўнівае: кветкі самыя свежыя, «толькі прыляцелі з Грузіі». Праўда, кошт - ад 1 рубля за мізэрную галінку да 10 за пышнае жоўтае воблака – большасць пакупнікоў адпуджвае; то і справа цікавяцца, пачым мімозы, але ніхто не бярэ.

У крамах буйных рытэйлераў на цюльпаны зніжкі - 3,8 рубля за букецік з трох штук, 6,5 - за пяць, амаль 10 - за сем. Але выглядаюць кветкі не занадта бадзёра, таму менчукі шукаюць, «што падарыць не сорамна», і куды ахвотней бяруць фаленопсісы (яны ж архідэі) – гаршчок з высакароднай галінкай каштуе 26-28 рублёў.

***

У спіс Саўміна з 62 сацыяльна значных тавараў першай неабходнасці патрапілі, напрыклад, крупы, хлеб і макароны, ялавічына свініна, курыца, рыба – жывая і марожаная, малочныя прадукты, раслінны алей, гародніна, чай і кава, дзіцячае харчаванне, мыла, падгузкі і нават...соль і запалкі!

Усё гэта ў крамах ёсць, але разнастайнасці на паліцах, прынамсі, у зрокавым плане, стала менш. У бакалейным аддзеле маці і дачка засяроджана вывучаюць крупы. Старэйшая кладзе ў вазок чатыры ўпакоўкі грэчкі, і на заўвагу дачкі, навошта так шмат, нагадвае:

- Летась таксама казалі, нікуды не знікне, ага, а потым пустыя паліцы былі. І цяпер, паглядзі - самая танная грэчка 2,5 рубля, і гэта ўсяго 700 грамаў і на зніжцы! Хай будзе, запас кішэню не цягне.

- А вы не набывалі рапсавы алей? - цікавіцца паджылая жанчына. - Можна на ім смажыць?

Глядзім на паліцу з алеем – нічога сабе! Раней кошт 3 рублі за бутэльку сланечнікавага здаваўся высакаватым, а цяпер і 5 рублёў – не мяжа. Цікава, як хутка вытворцы, каб абыйсці абмежаванні, пачнуць далей памяншаць аб'ём і выкарыстоўваць улюбёныя маркетынгавыя хітрасці, накшталт надпісаў «100% без халестэрыну»?

***

Не надта весела і ў агароднінным аддзеле. Агуркоў «па 5 даляраў» тут няма - ёсць за 6 і 8 рублёў, памідоры - ад 4 рублёў за кілаграм да 6 рублёў за мікраўпакоўку чэры на 250 грамаў, але выгляд у таннай гародніны зусім непрыглядны, а такі, нібы большую частку трэба было выкінуць учора.

Зрэшты, малалюдна і на раённым рынку, хоць тут выбар багацейшы. Так, грушы, нібы ракі Жванецкага, не па 3 рублі, а па 5-6, але вялікія і духмяныя, памідоры - ад 4,5 рублёў за нягеглыя чырванаватыя да 10 за прыгожы гатунак «Чорны прынц», агуркі тыя ж 5-8 рублёў, але сапраўды бадзёра-агурочныя на выгляд. Тая ж сітуацыя з садавіной: ёсць і айва па 6 рублёў, і вінаград па 12-14, прычым кожная вінаградзіна памерам з памідор, і нават клубніцы - 15 рублёў латок або 30 рублёў кілаграм.

– Клубніцы грэцкія, – папярэджвае роспыты дзяўчына-прадавачка, – буйныя. Але, вядома, дарагія, я б такія яшчэ не брала, хіба што крыху на святочны стол.

Расчараванне чакае і на латках з гарбатай, кавай і прысмакамі – упакоўкі кавы, якія яшчэ ў студзені можна было знайсці па 9-10 рублёў, цяпер каштуюць 12.

- На Камароўцы танней, - незадаволена заўважае адна з пакупніц.

- Было танней, ды сплыло, - не губляецца прадавец. - Я сам пазаўчора там быў, як у лютым усё падаражэла, так і трымаецца.

- Ды калі ў нас што таннела! - уступае ў палеміку ягоная калега з суседняга павільёна. - Вунь, паглядзіце на мясных шэрагах - добрая разборка курыцы ўжо па цане, амаль як свініна! І яйкі, калі таннейшыя за 3 рублі, дык зусім дробныя, глядзець няма на што. А кандытарскія вырабы? Нават тыя прысмакі, дзе пальмавыя алеі і іншая гадасць, падаражэлі. Добры торцік цяпер менш за 15 рублёў не каштуе.

Але мацней за ўсё шакуе пакупнікоў рыба - велізарная, падобная на экспанат з кабінета прыродазнаўства, тушка стронгі па 36 (!) рублёў за кілаграм. Непрыемна падаражэлі многія гатункі рыбы - танных, як мойва, проста няма ў продажы, да дарагіх людзі прымяраюцца з асцярогай.

- Колькі каштуе печань трэскі? 13 рублёў?! Ды гары яно гарам, іншае нешта на стол пастаўлю! – у сэрцах выказваецца паджылая жанчына, разглядаючы кошты ў невялікай краме ў рынку. Касір флегматычна ўдакладняе, што ў суседняй краме, у канкурэнтаў, такі ж слоічак каштуе 16 рублёў. Пакупніца сыходзіць ні з чым, здаецца, ледзь стрымліваючы моцнае слоўца.

***

Адзін з маркераў дабрабыту беларусаў - сэканд-хэнды, з якімі вось ужо не першы год вядзе непрымірымую барацьбу «Беллегпрам». Сёння ў адной з крам акурат новы завоз, але наведвальнікаў няшмат.

– У нас проста невялікае абнаўленне, – тлумачаць прадаўцы. - А вось калі поўная змена тавару, вельмі шмат людзей прыходзіць. Чарга ў прымерачную стаіць праз усю залу.

- Так, - энэргічна ківае дама сярэдніх гадоў – у дзень новага завозу я як ні зайду, заўсёды сабе нешта знаходжу цікавае. Таму што простая матэматыка: вось у * (называе адну з беларускіх марак) джынсы каштуюць не менш за 60 рублёў, і тое яшчэ пашукаць трэба, каб селі як след на мой рост і памер. А тут я магу за тыя ж грошы набыць джынсы сабе, мужу і сыну, прычым мужчынам нават без прымеркі. Памеры заўсёды супадаюць, і носяцца выдатна.

Дык што я буду, «набываць беларускае», проста каб падтрымаць сумнеўную якасць? Няхай спачатку навучацца шыць так, каб насіць не сорамна было. Дайце мне, дзяўчына, ваш графік на сакавік.

***

Дзе не бяднее ручаёк пакупнікоў, дык гэта ў аптэках. За тыя некалькі хвілін, што журналісты вывучаюць асартымент вітамінаў, сюды заходзяць не менш за 10 чалавек. Хтосьці даслоўна па ледзянцы ад кашлю, а хтосьці з вялікім спісам патрэбных лекаў.

- Ох, як добра, што ў вас гэтыя мае таблеткі ёсць! - радуецца адна наведвальніца. - А то дачка ўжо і ў інтэрнэце глядзела, дзе наогул няма, а дзе напісана, засталіся некалькі ўпаковак, прыязджаеш – кажуць, ужо прадалі.

- Так і ў нас апошняя ўпакоўка засталася, - адказвае правізар. - Новую партыю павінны на днях закупіць, але ўжо, вядома, новымі коштамі. А яшчэ паглядзіце вось, у нас да 10 сакавіка зніжкі 15% на ўсю касметычную прадукцыю.

- Дачушка, куды мне тую касметыку закупляць, мне б на самае патрэбнае пенсію размеркаваць так, каб да наступнага месяца дажыць, - адмахваецца жанчына.

Выйшаўшы з аптэкі, пытаецца гандляроў, пачым кветкі і, адмоўна паківаўшы галавой, брыдзе да прыпынку.