29 сакавiка 2024, Пятніца, 10:02
Падтрымайце
сайт
Сім сім,
Хартыя 97!
Рубрыкі

Інжынер-электронік: Міліцыянты ператварыліся ў бандытаў

11
Інжынер-электронік: Міліцыянты ператварыліся ў бандытаў
УЛАДЗІМІР КАЙЛЕЎ
ФОТА: DELFI/DOMANTAS PIPAS

Гісторыя беларускага інжынера, які збег у Літву пасля неабгрунтаваных абвінавачванняў.

Літва выдала 792 дазволы на ўезд беларусам, якія пацярпелі ад дзеянняў уладаў. Пасля прэзідэнцкіх выбараў у Беларусі, масавай хвалі пратэстаў і якія рушылі ўслед за імі рэпрэсій літоўскі ўрад стварыў так званы гуманітарны калідор.

Delfi.lt пагаварыла з выхадцам Рэчыцы Уладзімірам Кайлевым. Да свайго вымушанага пераезду ў Літву ён працаваў на заводзе вытворчага аб'яднання (ПА) «Беларусьнафта». Уладзімір - інжынер-электронік першай катэгорыі. 26 кастрычніка ён далучыўся да агульнанацыянальнага страйку, пра які абвясціла былая кандыдатка на пасаду прэзідэнта Святлана Ціханоўская, але ў адказ на гэта сутыкнуўся з ціскам з боку міліцыі. Разам з калегам яны пастанавілі пакінуць краіну, сёння вымушаны перасяленец абжываецца на новым месцы, у Вільні, і шчыра верыць у тое, што з часам у Беларусі ўсё ж наступяць перамены.

Фота: DELFI / Domantas Pipas

Са слоў героя, ноч пасля прэзідэнцкіх выбараў, калі супрацоўнікі АМАП праявілі звярыную лютасць, стала сапраўдным адкрыццём. У адзін міг усе пытанні адпалі – ўсё ўстала на свае месцы.

«Гэта быў такі водападзел паміж дабром і абсалютным злом. Калі вы прыстойны чалавек, у вас не ўзнікне пытанняў, хто мае рацыю, а хто вінаваты. Гледзячы на тое, што адбывалася, усё відавочна. Адразу пасля 9 жніўня – у самую першую ноч - усе мы сачылі за навінамі ў тэлеграм-каналах. У Менску адбываўся беспрэцэдэнтны гвалт з боку сілавікоў. У першыя тры дні супрацьстаянне было вельмі жорсткім. Аднак у Рэчыцы ў першыя дні ўсё было ціха, пазней я стаў выходзіць і ўдзельнічаць у так званых ланцугах салідарнасці. Зразумела, іх сталі разганяць...цягам нейкага часу людзі выходзілі, але паколькі горад у нас маленькі, а ключавым працадаўцам з'яўляецца дзяржава, многія сталі баяцца, убачыўшы, што міліцыя адказвае жорстка, а рызыка пазбавіцца працы вельмі вялікая. Сілавікі пачалі паляваць на тых, хто пратэстуе супраць фальсіфікацый. Пасля гэтага мы сталі ездзіць у Гомель і ў Менск на нядзельныя маршы», - кажа Уладзімір Кайлеў.

Увосень пратэстнае жыццё прадоўжылася.

«Калі Святлана Ціханоўская абвясціла «ўльтыматум», у якім змяшчаўся заклік да агульнанацыянальнага страйку ў выпадку адмовы Лукашэнкі выканаць патрабаванні пратэстоўцаў, я наважыў далучыцца, хоць да гэтага былі сумневы. Але калі я ўбачыў, што рабілася за дзень да гэтага ў Менску, усе сумневы адпалі. Дарэчы, напярэдадні мы таксама з сябрамі збіраліся ехаць у сталіцу, але міліцыя спыніла аўтамабіль і не выпусціла нас з горада, кіроўцу затрымалі. Пазней нам адкрыта было сказана, што выезд з гарадоў блакаваўся, каб спыніць гармідары на мітынгах у больш буйных гарадах, у першую чаргу, у Менску», - тлумачыць герой.

Суразмоўца сцвярджае, што ў правінцыйнай Рэчыцы, у адрозненне ад іншых гарадоў Беларусі, заклік да страйку не меў вялікага эфекту. Агулам, кажа Уладзімір, гэта было зразумела адразу, аднак ён сам і ягоны калега наважылі праявіць ініцыятыву ў надзеі, што за імі пацягнуцца астатнія.

«Да страйку далучыліся шэсць чалавек, але прыцягнуць большую колькасць людзей не здолелі. Ужо на наступны дзень па нашу душу прыйшлі сілавікі. Да аднаго прыходзілі міліцыянты, да іншага – супрацоўнікі пракуратуры, нікога не абышлі бокам. Больш таго, на прахадную да заводу прыгналі цэлы атрад. Нас чакалі, каб затрымаць на месцы, а ў гэты час з аддзела кадраў тэлефанавалі з патрабаваннямі забраць працоўныя кніжкі. Як вы разумееце, за праяву грамадзянскай пазіцыі нас звольнілі адразу - ніхто не цырымоніўся», - уздыхае былы супрацоўнік ПА «Беларусьнафта», якое ўважаецца за адно з горадаўтваральных прадпрыемстваў.

Служыцелі правапарадку - вяршыцелі бясчынстваў

Першапачаткова Уладзімір Кайлеў не падумваў аб тым, каб з'ехаць. Ён прызнае, што сесці ў турму ні за што ў яго не было ні сіл, ні жадання.

«Мы не збіраліся (з калегам – Д. К.) з'язджаць, але калі паўстала пытанне аб тым, што мы можам трапіць у турму не паводле адміністрацыйнага, а паводле крымінальнага абвінавачвання, трэба было вызначацца. Мяне шукалі не проста міліцыянты, а дзяржабвінаваўцы. Я ведаю пра гэта, бо з пракуратуры прыходзілі да маёй былой жонкі. Паколькі мяне дома не было, яны наляцелі да яе. Стала зразумела, што справа вельмі сур'ёзная, бо да гэтага я сутыкаўся толькі з участковым. Акрамя таго, як я ўжо казаў, сілавікі дзяжурылі ля завода ў надзеі, што мы прыйдзем забраць працоўныя. Там бы яны нас і павязалі. Вельмі прыкра, што кіраўніцтва павяло сябе такім чынам...пасля абвяшчэння аб далучэнні да страйку загад аб звальненні быў падпісаны ў той жа дзень», - разводзіць рукамі суразмоўца.

Фота: Reuters / Scanpix

«Што да тэмы аб становішчы ў Рэчыцы, зноў хачу сказаць, што ў нашым горадзе людзі баяліся выходзіць на вуліцы, хоць падчас выбарчай кампаніі тут праходзіў мітынг у падтрымку пазіцыі Ціханоўскай, і людзей было нямала. Калі ж жыхары ўбачылі, што рабілася на ўчастках, які маштаб парушэнняў і фальсіфікацый, што адбывалася потым з тымі, хто выйшаў на вуліцы, большасць проста ўсвядоміла – закон у нашай краіне не працуе, таму выходзіць і заклікаць палітычныя ўлады да адказу банальна страшна. Проста страшна. Пасля падзей у ноч з 9 на 10 жніўня ў Менску ўсе мае знаёмыя знаходзіліся ў стане шоку, усе кінуліся да тэлефонаў і спрабавалі ўсвядоміць тое, што адбываецца... Такую жывёльную жорсткасць з боку ўладаў зразумець немагчыма. Больш за тое, калі я меў гонар гутарыць з участковым, спрабуючы зразумець, за што мяне прыцягнулі да адказнасці, той недвухсэнсоўна даў зразумець, што з улікам абставінаў пры жаданні прыцягнуць могуць кожнага, хто выйшаў на вуліцу – для прафілактыкі. Звяртаю вашу ўвагу - гэта мне сказаў прадстаўнік закона», - з горыччу адзначае жыхар Рэчыцы.

Уладзімір не ўважае, што жыхароў Рэчыцы справядліва вінаваціць за пасіўнасць.

«Па-першае, гэта не так. Па-другое, жыхары маленькага горада баяцца страціць працу і адчуваюць страх. Уявіце сабе, што тыя, да каго вы павінны звяртацца па дапамогу, хто павінен вас абараняць - міліцыя, супрацоўнікі праваахоўных органаў - ператварыліся ў бандытаў, якія могуць цябе пакалечыць, збіць і нават забіць, і ім за гэта, хутчэй за ўсё, нічога не будзе».

На поўнач - на мяжу, на захад - ад рэпрэсіўнай машыны

Улічваючы сітуацыю, пастанову аб пераездзе ён прыняў хутка. Збіраліся прыхапкам, радню апавясцілі ўжо пасля ад'езду, не выключалі, што памежнікі не выпусцяць з краіны, кажа ўраджэнец Рэчыцы.

«Нікога папярэдзіць мы не паспелі. Я сказаў толькі бацькам - яны ўспрынялі гэтую навіну з разуменнем. Было цяжка, але калі перад табой стаіць выбар, свабода ці турма, разважаць не даводзіцца», - з сумнай усмешкай кажа Уладзімір.

«У ноч з 27 на 28 кастрычніка мы выключылі тэлефоны і выехалі ў бок Літвы. Я - адзін, калега - з сям'ёй. Да гэтага мы пагаварылі з прадстаўнікамі фонду «Краіна для жыцця», якія распавялі нам, што рабіць. Раніцай мы былі на мяжы. Паколькі ў базах мы яшчэ не фігуравалі, мелі права выехаць з краіны. Праўда, беларусы трымалі нас на мяжы блізу гадзіны - ім было незразумела, як мы можам выехаць без віз. Зрэшты, да іх працы гэта стаўлення не мела. У канчатковым выніку мы проста сказалі, што едзем да сяброў, якія аформяць нам дакументы на месцы», - успамінае герой.

На літоўскім баку праблем не ўзнікла.

«Літоўскія памежнікі сустрэлі нас вельмі добра. Адразу патлумачылі, што працэдура афармлення будзе доўжыцца даволі доўга, паказалі, куды паставіць аўтамабіль, потым мы запоўнілі паперы і сталі чакаць, калі нам зробяць гуманітарную візу. Стаўленне было вельмі добразычлівым - гэта асабліва добра адчувалася пасля беларускай мяжы».

Фота: DELFI / Domantas Pipas

Не сакрэт, што абсалютная большасць вымушаных перасяленцаў з Беларусі прыязджаюць менавіта ў Вільню. Уладзімір Кайлеў - не выключэнне. На першым часе яму дапамаглі абжыцца прадстаўнікі беларускіх дабрачынных фондаў, а сёння ён ужо працуе па спецыяльнасці на адным з літоўскіх прадпрыемстваў. З улікам таго, што інжынеры ў Літве заўсёды ў пашане, доўга сядзець без працы яму не давялося. Няведанне мовы - не перашкода.

«Цяпер я ўжо ўладкаваўся на працу, працую па спецыяльнасці ў кампаніі Sigma Telas. Працэс пошуку прайшоў складна: я склаў рэзюмэ, унёс яго ў базу звестак на вядомых літоўскіх платформах, у некаторых выпадках адпраўляў дакументы працадаўцам наўпрост. У выніку мне паступіла нават некалькі прапаноў, таму можна было выбіраць. Праблем з расейскай мовай у Вільні няма, усе мяне разумеюць, у маёй фірме таксама абсалютная большасць валодае расейскай, таму размаўляем добра», - дзеліцца ўражаннямі Уладзімір.

З ягоных слоў, найбліжэйшым часам вяртацца ў Беларусь ён не плануе - пакуль гэта небяспечна. Між тым бліжэй да лета палітычная сітуацыя ў краіне можа памяняцца. Ён цвёрда перакананы, што ўлада адмовілася ад якога-небудзь дыялогу з народам. Сёння мільгаюць навіны аб будаўніцтве канцлагераў для пратэстоўцаў - сістэма становіцца яшчэ бязлітасней і больш жорсткай, але ў канчатковым выніку гэта яе і загубіць.

«Нам пагражае эканамічны крызіс - ён ужо ідзе, але сёння ён добра маскуецца фатаграфіямі і рэпартажамі з шэрагу паспяховых дзяржкампаній. Калі праехацца па глыбінцы, вы ўбачыце шмат закінутых вёсак і прадпрыемстваў. У адным толькі нашым горадзе закрыліся амаль усе некалі прыбытковыя прадпрыемствы, засталіся толькі адзінкі. Акрамя таго, улады ціснуць на прыватны сектар, прадпрымальнікаў душаць падаткамі і праверкамі, таму цяжкасці будуць вельмі вялікія. Гэта таксама можа паўплываць на хвалю пратэстаў - праблемы ў эканоміцы - гэта балючы нарыў, які цяпер можа прарваць», - рэзюмаваў суразмоўца.

Напісаць каментар 11

Таксама сачыце за акаўнтамі Charter97.org у сацыяльных сетках