19 сакавiка 2024, aўторак, 5:07
Падтрымайце
сайт
Сім сім,
Хартыя 97!
Рубрыкі

Правілы маскавання для вертыкалі, якая адыходзіць

6
Правілы маскавання для вертыкалі, якая адыходзіць
УЛАДЗІМІР ХАЛІП

Рэжыму, які саступіў, спатрэбіўся тэрміновы камуфляж.

Лісты шчасця даўно сталі звыклым сродкам камунікацыі ўлады з народам. Усе іншыя спробы ненадзейныя і выпадковыя. Але ў гэтыя вясновыя дзянькі кагосьці раптам ахінула: а ці не выкарыстоўваць у якасці такога сродку ў дадатак і рахунак. Савецкі правадыр меў рацыю: калі ўдумацца, гэтая калектыўная задума мацнейшая, чым «Фауст» Гётэ. Мала хто выкіне рахунак без прагляду. А раптам там папярэджанне аб увядзенні каменданцкай гадзіны або інфармацыя аб татальным адключэнні вады.

Аднак гэтым разам рахунак за камунальныя паслугі прынёс у дадатак і чыесьці гаротныя разважанні пра бел-чырвона-белы сцяг, БНР і нават генерала Булак-Балаховіча. Бурная плынь дацзыбаа часоў культурнай рэвалюцыі перад гэтым шэдэўрам афіцыйнай прапаганды проста сканфузілася і адступіла кудысьці ў глыбіню пустыняў. Шукаць у пасланні камунальны след недарэчна. Меркаваць, што такімі разважаннямі мог падзяліцца з народам сантэхнік з савецкіх анекдотаў або шараговы неандэрталец некарэктна. Гэта нават не паўсядзённы ліст шчасця. Гэта вертыкальны крык уночы: людзі, дзе вы?.. Аднак не ўсё так проста. Актывізацыя прыдворнай думкі на ідэйным фронце, вядома, не выпадковая.

Рэжыму, які саступіў, спатрэбіўся тэрмінова камуфляж. Не той, вайскова-тылавы, які даўно і шматлікім моцна надакучыў. Яго проста зацягалі і апошлілі рыбаловы, зборшчыкі грыбоў і ўсе, каму не лянота. Аднак праблема тут далёка не бытавая. Краіна ўцягнулася паступова ў эпоху суцэльных спецаперацый. Што ні дзень, то нейкія сакрэтныя вылазкі разнастайных і незлічоных сілавікоў. Выявілася, што нават ваеннае становішча няма сэнсу абвяшчць. І без таго ўсе зразумелі даўно, дзе жывуць, і што яшчэ можа прыдумаць гэтая незгаворлівая ўлада.

А таму рэжыму проста да зарэзу і тэрмінова патрэбны новы камуфляж. Хвацкі. Пажадана імпартны. Высокай якасці. Каб звычайныя амапаўцы, распластаўшыся на лужку, здаваліся дэманстрантам усяго толькі кратовымі купкамі або нясмелым зараснікам нявінных дзьмухаўцоў. Ды і высокім чынам, калі ў гэты непрадказальны час раптам замаячыць выпадковая замежная камандзіроўка, без камуфляжу ніяк не абысціся. Рэпутацыя не тая, абломы непазбежныя. Умелая мімікрыя ў цяперашніх варунках-адзіны варыянт поспеху. Зваротнага шляху, відавочна, няма. Так што без добрай маскіроўкі ніяк не абысціся.

Палітолагі даўно і беспаспяхова спрабуюць зразумець феномен гэтай дзіўнай улады. Высветліць прычыну яе неадэкватных учынкаў і няўхільнага спаўзання да нястрымнага азвярэння. Аднак усе намаганні марныя. Таму што тут няма ніякай загадкі. Звычайны біялагічны працэс. Барацьба за выжыванне. Аб чым красамоўна сведчаць вядомыя ўсім лічбы. Пасля злапомных выбараў 34 607 схопленых, затрыманых, 1038 крымінальных спраў, 522 асуджаных да рэальных турэмных тэрмінаў. Гэта самыя масіўныя рэпрэсіі ў Еўропе за апошнія сорак гадоў.

У чым прычына такога ўсплёску пячорнай нянавісці да людзей? Ды ўсё той жа банальны страх, які ўразіў вертыкаль пасля правальных выбараў. А спосаб выжыць у такіх стрэсавых варунках адзін - той, што і ў прыродзе. Мімікрыя, спрытнае прыстасаванне да змянення ўмоў навакольнага асяроддзя. Якія тут могуць быць перамовы, дыялогі, кампрамісы? Вертыкаль змагаецца за сваё прэстыжнае месца ў харчовым ланцужку. І усё тут проста і зразумела. Зазяваешся - зжаруць. Звычайны парк Юрскага перыяду. І норавы тыя ж. Дык чаго наракаць і здзіўляцца?

Ды ніхто і нічому тут ужо даўно не здзіўляецца. Чым больш гнюсная атмасфера, тым вышэйшая ступень рэжымнага прытворства. І таму ў адказ на ўсе прэтэнзіі, папрокі, санкцыі злога Захаду наважылі нанесці ў адказ зруйнавальны ўдар. З таго боку, адкуль ніхто не чакаў падвоху. Генеральная пракуратура распачынае справу аб генацыдзе беларускага народа ў гады мінулай вайны. Задума проста страшэнная. Адным махам адказаць на ўсе інтрыгі. Вы там выкрывальныя здымкі публікуеце, знаходзіце наўпроставыя паралелі з часамі акупацыі, а тут магутнай сцяной насустрач усім ворагам устаюць антыфашысты апошняга прызыву.

Як вам гэты камуфляж? Найвышэйшае дасягненне прыдворнай думкі. Найноўшы ўзор татальнай маскіроўкі. Камбала і каракаціцы збянтэжана адступаюць у цень. У рэйхсканцэлярыі поўная паніка - не чакалі! Новая хваля эміграцыі ў Паўднёвую Амерыку. Нават у пекле пачаліся масавыя звальненні бачных функцыянераў, якія дапусцілі найменшы спад тэмпературы ў асабліва адыёзных катлах. І заслужана – расслабіліся, не прадугледзелі, што адплата будзе.

Вось толькі на фоне будучай урачыстасці справядлівасці і агульнай эйфарыі міжволі пытанні ўзнікаюць. А чаму для выспявання ідэі рэжымнай адплаты спатрэбілася доўгіх дваццаць шэсць гадоў? Раней пракуроры не ведалі, што было на той вайне? І гэта яшчэ не ўсё. А верхавіне вертыкалі вядома, што быў Нюрнбержскі працэс? Ці тэрмінова спатрэбіўся свой, Драздоўскі?

Пустыя пытанні. Адказ лёгка знайсці ўсё ў тым жа няшчасным рахунку, які разнёс у масы адчайны стогн вертыкалі. Гэтай уладзе ніяк не атрымоўваецца здушыць супраціў народа і знішчыць бел-чырвона-белы сцяг. А таму такая вялікая спакуса ўсіх пратэстоўцаў і абураных агіднасцю гэтага рэжыму абвясціць фашыстамі, і адным махам забяспечыць сабе доўгую бесклапотнае жыццё ў звыклых крэслах. Ды ці мала хто пра што марыць!

Толькі самым прастадушным магло здацца, што дыктатура - справа простая і нават прымітыўная. Як там у гісторыкаў? Прыйшоў. Убачыў. Перамог. І закочвай з такой нагоды бяседу. А ў рэальнасці - гэта цяжкая праца. Катаржная, дакладней. Камусьці пашанцавала праслізнуць па лязе нажа і шмыгнуць у норку. Але ці варта было мітусіцца? Большасць з гэтых небарак рана ці позна былі схопленыя за хвост і прыведзеныя ў пачуццё.

А калгаснаму няўдачніку, які атрымаў у дзень скандальных выбараў ад свайго падступнага лёсу чорную пазнаку, на нейкі рэванш нават у далёкай перспектыве разлічваць смешна. Нават калі б Фартуна выкінула чарговы фінт і наважыла яшчэ трохі пазабаўляцца, гэта ж колькі чорнай і бессэнсоўнай працы давялося б пракруціць. Перш за ўсё - здушыць пратэсты. Лёгка сказаць! Потым паспрабаваць умела ўжыць найноўшы камуфляж, каб пазбегнуць непрыстойнай паставы, седзячы на штыках. І нарэшце, спыніць час. Слаба?

Пакуль яны толькі спрабуюць пераканаць саміх сябе: пратэсты здзьмуліся. А то як жа! Бура праляцела, аціхла мора. Вось яно ля берага лапоча і варкоча. Цішыня і нават ласка. Але гэта ж мора!..

А таму-пачакаем да заўтра.

Уладзімір Халіп, спецыяльна для Charter97.org

Напісаць каментар 6

Таксама сачыце за акаўнтамі Charter97.org у сацыяльных сетках