У Лукашэнкі сканчаецца валюта

Рэзервы Беларусі на мяжы крытычнага мінімуму.

Нацбанк Беларусі прадаўжае страчваць золатавалютныя рэзервы на фоне новай хвалі падзення беларускага рубля, які ў красавіку прабіў «дно» летніх пратэстаў і ўстанавіў новы гістарычны мінімум.

За пяць кварталаў са студзеня 2020 года да красавіка 2021-га аб'ём ЗВР Рэспублікі Беларусь скараціўся на 25% – з 9,2 да 6,9 млрд даляраў.

З пачатку 2021 году рэзервы Нацбанка схуднелі на 310 млн даляраў праз выплату знешняй дзяржпазыкі і падзенне коштаў золата.

Да канца года ў беларускіх ЗВР застанецца толькі 6 млрд даляраў «з улікам прагназаваных паступленняў і выплатаў», папярэдзіў на прэс-канферэнцыі ў чацвер старшыня кіравання Нацыянальнага банка Павал Калавур.

«Гэта будзе пакрываць блізу двух месяцаў імпарту тавараў і паслуг», – сказаў ён. У выніку наяўная ў Менска сума сыдзе ўжо ніжэй за крытычны мінімум, згодна з нарматывам МВФ, які рэкамендуе трымаць у рэзервах сродкі прынамсі на тры месяцы закупак за мяжой.

Рэальнай валюты ў беларускага ЦБ – яшчэ менш, вынікае з ягонай статыстыкі. Больш як палова рэзерваў прыпадае на золата і крэдыты рэпо, у той час як запасы ліквідных валютных актываў складаюць толькі 2,8 млрд даляраў. З гэтай сумы 2,1 млрд размешчана на банкаўскіх дэпазітах, а рэшта – у замежных паперах.

Знешняя пазыка Беларусі перавышае рэзервы ў замежнай валюце ў 15 разоў і складае 42,1 млрд даляраў (на 1 студзеня).

Крыху больш за трэць гэтых абавязальніцтваў «вісіць» на прадпрыемствах, пераважна дзяржаўных (15,4 млрд даляраў), а 44% прыпадае на непасрэдна дзяржаўную пазыку (18,5 млрд даляраў). Прычым апошняя, у адрозненне ад карпаратыўнай большае – на 1,4 млрд даляраў за мінулы год.

З ростам рэзерваў беларускі рубель коціцца ўніз, інфляцыя паскараецца, а Лукашэнка, які «ўседзеў на штыках», зноў шукае валюту ў традыцыйных крэдытораў. У канцы лютага Лукашэнка ездзіў у Сочы на перамовы з Пуціным, дзе, паводле звестак «Коммерсанта», меў намер папрасіць 3 млрд даляраў з грошай, раней вылучаных на будаўніцтва БелАЭС.

У Маскве, як сцвярджалі крыніцы «Коммерсанта», былі гатовыя даць Менску да 3,5 млрд даляраў.

Але сам Лукашэнка катэгарычна адмаўляў просьбу пра грошы, і істотных дамоўленасцяў паводле вынікаў візіту не было.

Пуцін толькі пагадзіўся адтэрмінаваць выплату беларускай пазыкі на два гады (гэта вызваліла ЦБ Беларусі 906 млн даляраў), а таксама знізіць адсоткавую стаўку, што раўнасільна «падарунку» на 19 млн даляраў.

Гэта, зрэшты, мала дапамагло ЦБ і беларускаму рублю, які з пачатку года ўпаў на 5%, а 4 красавіка паставіў новы абсалютны мінімум – 2,68 за даляр. Інфляцыя тым часам паскорылася да 8,5%, пры тым што мэта цэнтрабанка патрабуе трымаць яе блізу 5%.

Праблема ў тым, што блізу 45% тавараў на ўнутраным рынку – гэта «тавары так званага крытычнага імпарту», абвесціў у чацвер міністр антыманапольнага рэгулявання і гандлю Уладзімір Каўтовіч.

«Кошты іх залежаць ад курсаў валютаў і сусветных коштаў на прадукты харчавання. Сусветныя кошты растуць, тэмпы не зніжаюцца, і пакуль прагнозы не вельмі добрыя на харчовым рынку», – канстатаваў ён.

Каўтовіч паведаміў, што праз паскарэнне інфляцыі ў Беларусі ўведзенае дзяржрэгуляванне 55% спажывецкіх коштаў. Гэта часовы парадак, мэта якога – зніжэнне інфляцыйнага ўсплёску, звязанага з увядзеннем ПДВ, ростам сусветных коштаў прадуктаў харчавання і сыравіны, – сказаў Каўтовіч. – Сёння такія захады – усвядомленая неабходнасць, якая носіць часовы характар».