29 сакавiка 2024, Пятніца, 3:44
Падтрымайце
сайт
Сім сім,
Хартыя 97!
Рубрыкі

Экспэрты: Рэжым Лукашэнкі можа атрымаць «іранскія» санкцыі

13
Экспэрты: Рэжым Лукашэнкі можа атрымаць «іранскія» санкцыі
ФОТА «ВЕСТНИК НАФТАНА»

Для «Белнафтахіма» падрыхтаваная спецыяльная «чорная пазнака».

26 красавіка заканчваецца адтэрміноўка санкцый ЗША ў дачыненні да канцэрна «Белнафтахім» і падведамных яму прадпрыемстваў. Мяркуючы з усяго, беларускія ўлады не пойдуць на ўмовы, якія выставіў Дзярждэпартамент ЗША, а менавіта — вызваліць усіх палітзняволеных і спыніць гвалт у дачыненні да беларускага народу, а таму нас чакае новы санкцыйны перыяд. І без таго прахалодныя беларуска-амерыканскія стасункі замарозяцца яшчэ мацней, пішуць Naviny.by.

Як паведаміў 31 сакавіка на брыфінгу ў Вашынгтоне прэс-сакратар Дзярждэпу Нэд Прайс, Міністэрству фінансаў рэкамендавана аднавіць санкцыі ў дачыненні да дзявяці беларускіх прадпрыемстваў.

ЗША не могуць праігнараваць падзеі, якія адбыліся ў Беларусі пасля «сфальсіфікаваных прэзідэнцкіх выбараў», гвалт і рэпрэсіўныя тактыкі супраць мірных дэманстрантаў, наяўнасць больш чым 300 палітвязняў.

«Дзярждэпартамент не можа рэкамендаваць чарговае падаўжэнне прыпынення санкцый. Цяперашняя пастанова аб прыпыненні мінае 26 красавіка», - сказаў Прайс.

Чаму «Белнафтахім»?

Гаворка ідзе аб кампаніях, якія ўваходзяць у канцэрн «Белнафтахім»: «Беларускі нафтавы гандлёвы дом», «Белшына», «Нафтан», «Гродна Азот», «Гроднахімвалакно», «Лакафарба», «Полацк-Шкловалакно», а таксама філіял «Белнафтахіма» ў ЗША.

Спіс не новы. Упершыню ЗША ўвялі санкцыі ў дачыненні да Беларусі яшчэ пасля прэзідэнцкіх выбараў у 2006 годзе. Спачатку супраць службовых асоб (распараджэннем Прэзідэнта Буша №13405 «Блакаванне ўласнасці некаторых асоб, якія падрываюць дэмакратычныя працэсы ў Беларусі»), а ў лістападзе 2007 года Мінфінансаў ЗША адпаведна з тым жа загадам увяло санкцыі ў дачыненні да канцэрна «Белнафтахім» і падведамных яму прадпрыемстваў.

«Мы робім больш жорсткімі санкцыі ў дачыненні Лукашэнкі і ягоных найбліжэйшых памочнікаў, уводзячы абмежаванні супраць найбуйнейшага канцэрна, які знаходзіцца пад кантролем яго рэжыму», — заявіў начальнік аддзела кантролю замежных актываў Мінфіна ЗША Адам Шубін.

Былі замарожаныя ўсе змешчаныя пад юрысдыкцыяй ЗША банкаўскія рахункі дзяржаўнага канцэрна і яго прадстаўніцтваў у Нямеччыне, Латвіі, Украіне, Расеі і Кітаі, рахункі даччынай кампаніі Belneftekhim USA Inc, а амерыканскім бізнэсоўцам было прадпісана ўстрымацца ад кантактаў з беларускім канцэрнам.

Проста не заяўлялася, але многія аналітыкі тады меркавалі, што выбар канцэрна «Белнафтахім» не выпадковы. Маўляў, такім чынам адміністрацыя Буша хацела нанесці ўдар па праекце здабычы Беларуссю нафты ў Венесуэле ў даліне ракі Арынока, якую пасля хацелі прадаваць на амерыканскі рынак.

Аднак у кастрычніку 2015 года Мінфінансаў ЗША прыняло пастанову аб частковым змякчэнні санкцый на паўгода (да 30 красавіка 2016 года), дазволіўшы трансакцыі. Тады амерыканскія ўлады палічылі, што ў Беларусі адбыўся некаторы прагрэс у сферы дэмакратыі і правоў чалавека. Акрамя таго, ЗША вызначылі падтрымаць незалежнасць і суверэнітэт Беларусі ў няпросты перыяд стасункаў з Расеяй пасля анэксіі Крыма.

Гэту пастанову прадаўжалі кожныя паўгода. У кастрычніку 2019-га пастанова аб прыпыненні санкцый было прынятая адразу на паўтара года. Гэта значыць, час апошняй адтэрміноўкі заканчваецца 26 красавіка.

Беларусь рызыкуе атрымаць «іранскія» санкцыі

Некаторыя экспэрты мяркуюць, што амерыканскія санкцыі ўяўляюць сабой не больш чым спробу маральнага ціску на афіцыйны Менск. Адсылка да санкцый супраць «Белнафтахіма» ў 2007 годзе гэта меркаванне пацвярджае - да кардынальнай змены ўнутрыпалітычнай сітуацыі ў Беларусі тыя абмежаванні не прывялі.

Аднак калі санкцыі будуць не толькі размарожаныя, але і пашыраныя - мяркуецца, што абмежаванні будуць распаўсюджвацца не толькі на прадпрыемствы з беларускага спісу, але і на ўсе кампаніі, якія супрацоўнічаюць з імі — яны стануць нашмат больш адчувальнымі за еўрапейскія і балюча ўдараць па эканоміцы краіны.

Замежныя кампаніі будуць пазбягаць усялякіх стасункаў з таксічнымі прадпрыемствамі «Белнафтахіма». А калі ўлічыць, што істотная частка беларускай нафтахіміі ідзе на Захад, гэта прывядзе да зніжэння валютных паступленняў і ўдарыць па курсе беларускага рубля з усімі вынікаючымі наступствамі.

На думку эканамічнага інвестыцыйнага экспэрта Даніэля Крутцыны, калі санкцыі будуць дзейнічаць толькі супраць прадпрыемстваў «Белнафтахіма», то гэта не будзе мець значных эканамічных наступстваў, бо доля экспарту нафты і нафтапрадуктаў у ЗША невялікая - у агульным аб'ёме леташняга беларускага экспарту яна была роўная 0,7%.

«Але калі санкцыі будуць падобныя на іранскія, то тут сітуацыя будзе іншая. Тады яны распаўсюдзяцца на ўсе юрыдычныя асобы і арганізацыі, якія маюць дачыненне да «Белнафтахіма». У гэтым выпадку гаворка пойдзе не толькі аб рэпутацыйных выдатках, а страты будуць канкрэтна эканамічныя. Наўрад ці буйныя контрагенты-нафтатрэйдары на Захадзе захочуць мець справу з дзяржканцэрнам», - сказаў Крутцына ў каментары для Naviny.by.

Страта нафтавага экспарту істотна адаб'ецца на эканоміцы краіны. Доля нафты і нафтапрадуктаў у беларускім экспарце тавараў складала ў 2020 годзе 48%.

«Альтэрнатыва паставак застанецца зусім невялікая. У гэтай частцы Беларусь рызыкуе застацца толькі з расейскімі партнёрамі. Экспартаваць нафтапрадукты ў Расею? Там яны не зусім патрэбныя», - падкрэсліў Крутцына.

Мадэрнізацыя прадпрыемстваў нафтахіміі пад пагрозай

Экспэртка ў энэргетычнай галіне Таццяна Манёнак таксама мяркуе, што эфект санкцый будзе залежаць ад дыяпазону іх дзеяння.

На думку экспэрткі, канцэрн «Белнафтахім» можа стаць настолькі таксічным, што з ім будуць адмаўляцца супрацоўнічаць усе структуры ў свеце, бо ў гэтым выпадку санкцыйныя захады могуць закрануць і іх. Прычым, гэта тычыцца не толькі кампаній, але і прыватных асоб.

У каментары для Naviny.by Манёнак таксама звярнула ўвагу яшчэ на адзін аспект: цяпер многія беларускія прадпрыемствы нафтахіміі актыўна займаюцца мадэрнізацыяй, і ў іх могуць узнікнуць праблемы яшчэ і пры куплі абсталявання і тэхналогій.

«Нафтаперапрацоўчыя заводы цяпер закупляюць для мадэрнізацыі ключавых этапаў новае абсталяванне ў транснацыянальных кампаній на еўрапейскім рынку. Многія з іх нацэленыя на экспарт прадукцыі за мяжу і павінны мець новыя тэхналогіі, каб канкурыраваць на сусветных рынках. Для іх гэта вельмі негатыўны сігнал. Калі санкцыі будуць размарожаныя, узнікнуць пэўныя праблемы для супрацоўніцтва, для партнёрства, перш за ўсё, аб імпарце абсталявання», - адзначыла Манёнак.

Хоць, з іншага боку, досвед працы пад санкцыямі ў беларускіх прадпрыемстваў ужо ёсць, і яны навучыліся шукаць варыянты, як абыйсці абмежаванні, дзейнічаючы, напрыклад, праз пасярэднікаў.

У сакавіку 2014 года ўрад вывеў са складу дзяржканцэрна Беларускую калійную кампанію, патлумачыўшы гэта імкненнем да наўпроставага кіравання прадпрыемствам, нагадала Манёнак: «Зразумела, гэты крок быў абгрунтаваны тым, каб вывесці прадпрыемства з-пад дзеяння санкцый ЗША».

Аднак агулам аднаўленне і пашырэнне санкцый - гэта «вельмі нядобрая гісторыя» для «Белнафтахіма», упэўненая экспэртка.

Напісаць каментар 13

Таксама сачыце за акаўнтамі Charter97.org у сацыяльных сетках