CNN: Украінскі патрульны катар кідае выклік расейскаму флоту

Рэпартаж з Азоўскага мора.

Размаляваны ў шэра-зялёны лапікавы камуфляж катар 23 украінскай берагавой аховы разразае хвалі бурнага Азоўскага мора. На карме наводчык моцна сціскае ручкі буйнакалібернага кулямёта, прыкручанага да кармы, уважліва разглядаючы гарызонт у пошуках пагрозаў, паведамляе CNN (пераклад – inosmi).

Праз гадзіну прыкладна за пяць марскіх міляў ад украінскага ўзбярэжжа глухі гул дызельных рухавікоў перабівае траскучыя радыяпаведамленні і з'яўляецца лёгкаўзброены карабель. «23-і, я 444-ы», – сказаў суровы голас па-расейску. «Нагадваю, трымайце дыстанцыю», – папярэдзіў ён.

На гарызонце вымалёўваецца карабель расейскай берагавой аховы – плыўны сталёвы вартаўнік ваенна-марскіх сілаў у далёкіх морах.

Пасыл зразумелы: далей не смейце.

«Калі мы не развернемся, будуць праблемы», – кажа капітан марской аховы Украіны Мікалай Лявіцкі.

У Мінабароны Расеі нават не хаваюць, якія непрыемнасці пагражаюць парушальнікам. У ходзе нядаўняй дэманстрацыі моцы ў адным з самых маленькіх мораў свету Расея выпусціла цудоўныя фатаграфіі, як караблі, разразаючы хвалі, выпускаюць з ровам цэлыя залпы ракетаў.

Крэмль настойвае, што гэта ўсяго толькі ваенна-марскія вучэнні, якія нікому не пагражаюць. У паведамленнях гаворыцца, што флатылія з 15 судоў накіроўваецца ў Чарнаморскі басейн з Каспійскага мора, што не мае выхаду да акіяну, па 100-кіламетровым канале з 13 шлюзамі.

Але ўкраінскія ваенныя чыны – усяго за некалькі міляў адсюль – за нарошчваннем ваеннай моцы назіраюць з непакоем.

«За апошнія два тыдні сітуацыя стала яшчэ больш небяспечнай: Расея перакінула некалькі дэсантных караблёў з Балтыйскага і Паўночнага мораў», – кажа капітан ВМС Украіны Раман Ганчарэнка з Марыупаля.

«Афіцыйна гэта вучэнні. Але караблі ўсё яшчэ тут, і мы мяркуем, што гэта небяспечна», – сказаў ён з палубы савецкага «Данбаса», іржавага пошукава-выратавальнага карабля пабудовы 1969 года, прышвартаванага ў порце

Узмацненне на сушы і на моры

Нарошчванне ваенна-марскіх сілаў адбылося ўслед за міжнароднай трывогай у сувязі з нядаўнім перакідам расейскіх сухапутных войскаў да мяжы з Украінай і ў анэксаваны ў 2014 годзе Крым. Дзясяткі тысячаў расейскіх салдатаў пры падтрымцы бронекалоны рухаліся на ўсход Украіны, дзе прарасейскія паўстанцы вядуць жорсткую сепаратысцкую вайну з урадавымі войскамі, якая забрала тысячы жыццяў.

Прэзідэнт Украіны Уладзімір Зяленскі ў мінулым месяцы падаў «Сі-эн-эн» беспрэцэдэнтны доступ у ходзе ўласнага візіту на перадавую на знак падтрымкі ўкраінскіх войскаў.

Крэмль назваў перакід войскаў вучэннямі і ў канцы мінулага месяца абвясціў пра адвод частак, хоць афіцыйныя асобы ЗША кажуць, ягоныя маштабы пакуль няясныя.

Прадстаўнік Пентагона ЗША Джон Кірбі заявіў у панядзелак, што на мяжы з Украінай і ў Крыме застаецца «даволі шмат» расейскіх войскаў.

Дзяржсакратар ЗША Энтані Блінкен прыбудзе ў Кіеў на гэтым тыдні на сустрэчу з украінскім калегам і прэзідэнтам Зяленскім. Дзярждэпартамент заяўляе, што мае намер пацвердзіць падтрымку ЗША «перад абліччам расейскай агрэсіі».

Украіна сцвярджае, што Расея парушае міжнароднае права, перапыняючы доступ да Азоўскага мора, якое Масква і Кіеў падзялілі паводле пагаднення 2003 года.

Украінскія чыноўнікі заяўляюць, што камерцыйнае суднаходства па ключавым маршруце на ўсход зазнае дадатковыя праверкі і затрымкі, аднак Расея сцвярджае, што ніякіх перашкодаў няма.

Расея не першы раз ужывае сваю ваенна-марскую моц супраць Украіны. У 2018 годзе расейская берагавая ахова пратараніла ўкраінскі буксір. Расейскія караблі абстралялі ўкраінскія ваенна-марскія караблі, захапіўшы тры караблі з экіпажам 24 маракі. Тады абодва бакі абвінавацілі адзін аднаго ў парушэнні марскога права.

Выклік кінуты і амерыканскім караблям. Раней расейскі ваенны самалёт праляцеў нізка над палубай эсмінца «Дональд Кук» у Чорным моры.

«Паўзучая акупацыя»

Напружанне ў неспакойных водах Азоўскага мора адбіваецца і на сушы. У Марыупалі тузін украінскіх марскіх пяхотнікаў у баявой форме і балаклавах адпрацоўвае манеўры ў барацьбе з сабатажам, патрулюючы гавань з вінтоўкамі напагатове.

Чыноўнікі ўкраінскіх ВМС кажуць, што ў іх няма іншага выбару, акрамя як рыхтавацца да расейскага нападу, і што ў выпадку нападу будуць кінутыя дадатковыя сухапутныя войскі з рэзерву.

Дзеянні Расеі ў Азоўскім моры яны называюць «паўзучай акупацыяй» рэгіёну.

«Расейскія караблі паводзяць сябе ўсё больш агрэсіўна, заходзячы ў забароненыя зоны або месцы, дзе трэба атрымліваць дазвол ад украінскіх уладаў», – кажа камандзір патрульнага катара Лявіцкі.

Пасля таго як расейскі карабель папярэдзіў украінскі катар берагавой аховы, каб не падыходзіў занадта блізка, мы спыталі яго, што будзе, калі мы не павернем назад. Рулявы крыкнуў: «Будзе вельмі небяспечна».

Лявіцкі паглядзеў на яго няўхвальна і запярэчыў, адрэзаўшы: «Нічога добрага, напэўна, не будзе».