Падтрымка дзяржпрадпрыемстваў каштавала Беларусі мільярдаў

У Fitch адзначаюць, што палітыка ўладаў узмоцніць фактары макрафінансавай уразлівасці.

Пра гіганцкія сумы, выдаткаваныя на перафарматаванне пазык у дзяржсектары, паведамляе агенцтва Fitch. Экспэрты пакінулі прагноз аб рэйтынгу РБ негатыўным, піша сайт banki24.by.

Як правіла агенцтва Fitch і S&P абнаўляюць свае ацэнкі крэдытных рэйтынгаў краін не часцей за 2 разы на год. Папярэдні апдэйт рэйтынгу Беларусі адбыўся ў лістападзе 2020 года. Тады Fitch змяніла прагноз рэйтынгу са «стабільнага» на «негатыўны» і пацвердзіла рэйтынг на ўзроўні «B».

У траўні 2021-га Fitch перазапусціла мадэль з улікам новай інфармацыі і паведаміла, што доўгатэрміновы рэйтынг у замежнай валюце затрымаўся на ўзроўні «В» і прагноз застаецца «негатыўным». У тэрміналогіі Fitch паказчык называецца «доўгатэрміновы рэйтынг дэфолту эмітэнта», таму што адлюстроўвае імавернасць дэфолту - спынення выплат крэдыторам.

Рэйтынгі Fitch дзеляцца на дзве вялікія катэгорыі - рэйтынгі інвестыцыйнай групы і рэйтынгі спекулятыўнай групы. У першую катэгорыю ўваходзяць рэйтынгі ААА, АА+, АА, АА-, А+, А, А-, ВВВ+, ВВВ і ВВВ-, у другую - усе рэйтынгі пачынаючы з ВВ+ і да дэфолтнага.

Часцяком удзельнікі рынку называюць спекулятыўныя рэйтынгі «смеццевымі». Гэта тлумачыцца падвышанымі рызыкамі дэфолту эмітэнта. Эмітэнты вымушаныя кампенсаваць вялікія рызыкі высокімі стаўкамі на аблігацыях.

Бягучы рэйтынг Беларусі роўны «В». Да таго ж прагноз аб ім пагоршаны ўжо паўгода. Таму каціроўкі «доўгіх» еўрабондаў краіны даволі нізкія. На 10 траўня еўрааблігацыі Беларусі з выплатай у 2030 годзе катыраваліся ўсяго па 95,3% ад наміналу, а аблігацыі з выплатай у 2031-м - па 94,9% ад наміналу.

Можна сказаць, што рынак еўрабондаў пакуль што закрыты для краіны. Выключэнне складае выпадак, калі ўлады наважацца на размяшчэнне пад рэкордна высокі адсотак. Аднак гэта крайнія меры і продаж папер фактычна любой цаной.

У Fitch адзначаюць, што супрацьстаянне паміж уладай і апазіцыяй пасля выбараў застаецца нявырашаным, а «пагаршэнне даверу ад палітыкі здольна ўзмацніць фактары макрафінансавай уразлівасці». Таксама аналітыкі агенцтва лічаць, што «банкі па-ранейшаму схільныя да рызыкі ваганняў абменнага курсу».

Экспэрты Fitch адзначаюць, што ў 1 квартале 2021 адбылася рэструктурызацыя пазыкі дзяржаўных прадпрыемстваў. Пры гэтым выдаткі бюджэту на гэтыя мэты склалі 1% ВУП і на аналагічны аб'ём павялічылася валютная дзяржаўная запазычанасць.

Паводле афіцыйнага прагнозу ВУП Беларусі за 2021 год можа скласці 158,5 млрд BYN. Такім чынам, сума падтрымкі за кошт бюджэту і павелічэнне дзяржаўнай запазычанасці можна ацаніць на сумы блізу 1,6 мільярда BYN у эквіваленце на кожным кірунку.

Паводле справаздачы жлобінскага БМЗ за 1 квартал статутны фонд прадпрыемства вырас адразу на 1,590 млрд BYN. З гэтай інфармацыі няцяжка здагадацца, на чыю падтрымку пайшлі амаль усе грошы з казённай скарбонкі.