Дні, якія скаланулі Беларусь

Выбары-2020 сталі пачаткам канца эпохі Лукашэнкі.

Калі роўна год таму беларуская «палата прадстаўнікоў» прызначыла прэзідэнцкія выбары на 9 жніўня 2020 года, аналітыкі ў асноўным прагназавалі чарговую сумную, цалкам прадказальную кампанію. Рэвалюцыі ўвогуле непрадказальныя, і ўжо тым больш немагчыма было тады ўявіць беларускую мірную рэвалюцыю 2020 года, піша ў артыкуле для naviny.online палітычны аглядальнік Аляксандр Класкоўскі.

Грамадства сталася больш гатовым да мабілізацыі, чым меркавалі «новыя лідары». Такога размаху пратэстаў не прадбачыў ніхто.

Адкруціць час назад не атрымаецца

Цяпер пытанне ў тым, як доўга рэжым зможа вытрымаць павышанае напружанне. Ягоныя эканамічныя пазіцыі пагаршаюцца, рэсурсы растаюць, вертыкаль можа аказацца не такі маналітнай, як гэта выглядае вонкава.

Але ў прынцыпе вяртанне да той сонна-балотнай сітуацыі, якая была да 8 траўня 2020 года, ужо немагчымае.

І рэжым, і грамадства перайшлі Рубікон. Рэжым наламаў столькі дроваў, што ягоная верхавіна і многія сілавікі наўрад ці спадзяюцца на спакойную старасць у выпадку змены ўлады. А тая частка грамадства, якая ў жніўні ўдыхнула паветра свабоды і чые правы, сімвалы, надзеі цяпер утоптваюць у бруд, сцяла губу.

І гэтыя людзі, трэба думаць, пастараюцца выкарыстаць першае ж новае акно магчымасцяў для змены сітуацыі. Прычым тады, ведаючы, што значыць параза, яны будуць, мякка кажучы, нашмат больш катэгарычныя.

Захад эпохі

Так, лепш бы перамены прайшлі без лішняга драматызму і крыві, культурна. Але гэта ж улады выпускаюць шанцы на больш-менш мяккую трансфармацыю.

Цяпер вось Лукашэнка і прапаганда мусіруюць тэму змовы, абураюцца падступствам абвінавачаных ворагаў. Але, калі ўжо на тое пайшло, змоўніцкія думкі плодзяцца там, дзе не працуе дэмакратычны механізм змены кіроўных элітаў.

Аднак і там, наверсе, мяркуючы з усяго, прадчуваюць захад эпохі. Лукашэнка, хоць ніхто не цягне за язык, раз за разам паўтарае пра замахі, снайпераў, рыхтуе форс-мажорны дэкрэт аб Радзе Бяспекі як калектыўным прэзідэнту на выпадак свайго забойства – гэта значыць фактычна думае пра свой палітычны тастамент.

Сістэмы, якія вычарпалі свой не столькі матэрыяльны, колькі маральны рэсурс (а беларускі рэжым у гэтым плане выглядае банкрутам), могуць распадацца вельмі хутка – так распаўся Савецкі Саюз. Архітэктура палітычнага рэжыму, пабудаванага першым беларускім прэзідэнтам, занадта спецыфічная, занадта завязаная на самога архітэктара, каб доўга выстаяць пасля яго. І выбары-2020 выразна пазначылі пачатак канца эпохі Лукашэнкі і ягонай сістэмы