Правілы жыцця Віктара Бабарыкі

Чаму можна павучыцца з лістоў палітыка.

Год таму - 18 чэрвеня 2020 года - затрымалі Віктара Бабрыку, былога старшыню ўправы «Белгазпрамбанка», які кінуў выклік Лукашэнку на прэзідэнцкіх выбарах.

Naviny.by паспрабавалі знайсці адказ на пытанне, як Бабарыку ўдаецца захаваць моц духу ва ўмовах няволі ды інфармацыйнага вакууму.

Чаму можна павучыцца ў Бабарыкі з ягоных лістоў

Верыць у людзей і быць удзячным. У студзені ён пісаў: «Праходзячы праз такія сітуацыі, мы больш пазнаем не толькі сябе, але і выяўляем побач людзей, якія становяцца вельмі хутка самымі надзейнымі сябрамі.

За свае 57 гадоў у мяне было толькі два чалавекі, якіх я мог бы назваць сябрамі. А за апошнія 8 месяцаў побач са мной або лепш сказаць разам са мной з'явілася столькі дзівосна смелых і разумных людзей, якіх я ўважаю за блізкіх і надзейных сяброў.

Так што можна смела сказаць - 2020 год не прайшоў дарма. Для мяне было б вялікім гонарам, калі б і з іх хтосьці думаў пра мяне гэтак жа».

Калі пачаўся працэс над мэнаджарамі «Белгазпрамбанка», Бабарыка напісаў дачцэ: «Хоць у мяне няма магчымасці з прысутнымі людзьмі пагаварыць, ды і зрок не вельмі добры, але іх веру і падтрымку я рэальна адчуваю.

Гэта так нязвыкла, калі глядзіш і адчуваеш энэргетыку ўсіх гэтых выдатных людзей. Менавіта такія хвалі і фармуюць эмацыйны настрой. Мне здаецца, што нічога не змянілася ні для іх, ні для мяне. Мы засталіся вернымі адно аднаму і тым маральным прынцыпам, якія былі раней. Нават можа і сталі бліжэйшымі :)»

Захоўваць пачуццё гумару ў чорныя дні. Бабарыка з гумарам выказваўся з нагоды адсутнасці карэспандэнцыі.

«У маіх «дыетолагаў» новы экспэрымент: відавочна яны не выпускаюць маіх адказаў. Ва ўсякім выпадку, да вас павінна было сысці досыць шмат лістоў, але, мяркуючы з адказаў, нічога вы не атрымалі. Правяраюць упартасць і характар маіх карэспандэнтаў», - пісаў ён у чэрвені 2021 года.

А ў канцы траўня пра «дыетолагаў» адзначыў наступнае: «Відавочна, мая дыета (у лістах) перайшла да этапу «галаданне».

Сваёй пастаяннай карэспандэнтцы Марыі ён распавёў у лісце такі анекдот: «Знаёміцца дзяўчына з маладзёнам. Шпацыруюць, размаўляю пра літаратуру. І яна яму кажа: «Вы такі начытаны. Напэўна, у СІЗА доўга сядзелі?».

Чытаць кнігі і чытаць паміж радкоў. Віктар Бабарыка ў СІЗА КДБ чытае шмат. Ён перадаў вось такі спіс кніг, якія, на ягоную думку, варта прачытаць і нам:

«Каласы пад сярпом тваім», Уладзімір Караткевіч

«Хрыстос прызямліўся ў Гародні», Уладзімір Караткевіч

«Цяжка быць богам», браты Стругацкія

«Антыкрохкасць», Насім Талеб

«21 ўрок для 21-га стагоддзя», Юваль Ной Харары

Бабарыка быў падпісаны на большасць друкаваных газет, якія выходзілі. Зараз жа ў Беларусі не выходзяць у друкаваным выглядзе незалежныя грамадска-палітычныя выданні.

Адвакат Бабарыкі, паведамляў ягоны штаб, расказаў пра ўнікальную здольнасць Віктара Бабарыкі:

«Дзіўнае назіранне. У камеры ў Віктара Бабарыкі ёсць тэлевізар з дзяржканаламі. У Віктара Дзмітрыевіча ёсць унікальная здольнасць: яму ўдаецца вылучаць з прапагандысцкіх тэлеперадач, нейкія высновы рабіць, як быццам ён аб'ектыўную інфармацыю меў. Я ўжо не раз такое бачыў. Гэта адмысловы навык. Я да яго прыходжу, ён кажа: «А я вось глядзеў вось гэта». Я пытаюся, якія ён зрабіў высновы. Ён распавядае. Я кажу: «Дзіўна! Я вам прынёс, раздрукаваў тое, што менавіта дазваляе зрабіць гэтыя высновы, але вы гэтага не бачылі, вы бачылі тэлевізар».

Называць рэчы сваімі імёнамі. У студзені Бабарыка напісаў: «...Я нават і ўявіць сабе не мог, што можна паспрабаваць занурыць цэлую краіну ў балота хлусні без магчымасці рабіць глыток свежага паветра.

Адзінае, што магу выказаць, дык гэта пажаданне не страчваць жаданне выбрацца з гэтай сітуацыі. Не вер, не бойся, не прасі! Страшны прынцып выжывання ў лагеры цяпер становіцца агульным для жыхароў асобна ўзятай нацыі».

У лютым цытаваў юрыста свайго штаба Максіма Знака, які таксама знаходзіцца пад вартай: «Мне перадалі вельмі добрую думка Максіма, сугучную з уласным жыццём. Ён пісаў, што калі ведаеш «Дзеля чаго», то вытрымаць можна амаль кожнае «Як». Я ведаю «Дзеля чаго» заўсёды задаваў гэтае пытанне перш, чым пачынаць кожны праект. І летась гэта было адное з самых важных пытанняў у нашай сям'і. Таму цяпер ад «вонкавага космасу» будзе залежаць працягласць і складанасць «Як». Так што не расслабляйцеся».

У красавіку Бабарыка адрэагаваў на закрыццё выставы «Машына дыхае, а я - не»: «Шчымліва балюча чытаць пра выставу «Машына дыхае, а я – не». Як жа хочацца, каб мы маглі жыць у краіне, дзе людзі напраўду з'яўляюцца самай вялікай каштоўнасцю, а не ў прапагандзе. Няма паняцця краіны або дзяржавы. Ёсць людзі і грамадзяне. Вось гэта заўсёды забываюць. «Абаронім краіну» павінна азначаць «абаронім чалавека». Не бывае багатай і шчаслівай краіны або дзяржавы з беднымі і няшчаснымі людзьмі».

Пасля блакавання tut.by у траўні Бабарыка пісаў: «Гэта ўжо тычыцца кожнага, незалежна ад палітычных перакананняў. Пераслед кіраўніцтва і журналістаў tut.by і блакаванне доступу да партала, які штодня чыталі мільёны беларусаў, - гэта ўдар па магчымасці і праву кожнага чалавека сфармаваць сваё меркаванне, у праве кожнага чалавека думаць.

Гэта крок не проста ў эпоху "да інтэрнэту". Гэта - скачок у Сярэднявечча. Пытанне пастаўлена аб пазбаўленні нас друкаванага слова. Альтэрнатыўнае меркаванне проста перастае існаваць, вынішчаецца іншы пункт гледжання. Гэта ўжо тычыцца кожнага беларуса, незалежна ад палітычных перакананняў і пераваг. Таму што ў такіх умовах немагчымая нічыя бяспека і дабрабыт».

Не спаць, калі трэба дзейнічаць, і верыць у сваю зорку. «Меркаванне пра тое, што маленькае дзеянне лепшае за ўсякую бяздзейнасць, (цытата ад Вас), усяляе аптымізм. Пра надвор'е мне таксама думаецца ў кірунку і чаканні лепшага. Хоць больш за ўсё не падабаецца слова "чаканне". Вобраз «пачакуна» адштурхвае. Лепш - маленькімі крокамі, але да мэты.

І, вядома ж, ход часу нельга спыніць, але заўсёды трэба памятаць: час толькі адзін са складнікаў нашага жыцця. Бо ёсць яшчэ месца (прастора) і сам «назіральнік». Так што ў нашых руках - мяняць і фармаваць навакольную прастору, рабіць саміх сябе лепшымі. Таму засынаць не трэба». (Студзень 2021-га)

У траўні Бабарыка пісаў пра шчасце: «... У мяне рэальна было шчаслівае жыццё з 1987 года: былі сябры дзяцінства і юнацтва, сустрэча з каханнем і сям'я, а таксама праца, якую заўсёды любіў. І вось цяпер у мяне часам узнікаюць думкі наконт ацэнкі сённяшняга жыцця. Усе мае сябры - «за кратамі», і іх віна толькі ў тым, што яны сябры. Каханы чалавек сышоў, і дзеці выраслі.

Справа, якой я займаўся апошнія 25 гадоў, раскідваецца, і ёсць вялікія сумневы, што адновіцца.

Але потым я выразна ўсведамляю, што ўсё зусім не так.

Сябры засталіся, і толькі адзін з іх захістаўся. Але колькасць людзей, якіх я хацеў бы назваць гэтым словам, надзвычай вырасла. Іх стала ў разы больш, чым за ўсе мае 50 з гакам гадоў.

Сям'я прадэманстравала фантастычную згуртаванасць і цэласнасць. Яна нікуды не сышла, нягледзячы на выпрабаванні і цяжкасці.

А патэнцыял новых праектаў, якія ўзніклі пасля 20-га года, настолькі цікавы і велізарны, што да канца не толькі майго жыцця яго досыць.

Так што, відавочна, я застаўся шчаслівым чалавекам. І такія людзі, як Вы, як тыя, хто ў зале і ў чытачах, толькі ўмацоўваюць ўва мне гэта пачуццё. Шчыра усім дзякую!

Мы разам»!