Пратэст стаў магчымы дзякуючы сацсеткам
2- 25.07.2021, 21:36
- 7,728
Экспэрт - аб масавых акцыях на Кубе.
Куба не бачыла масавых грамадзянскіх пратэстаў апошнюю чвэрць стагоддзя. Мітынгі з удзелам дзясяткаў тысяч людзей, якія 11 ліпеня выйшлі на вуліцы, сталі для ўладаў шокам і поўнай нечаканасцю. Аб ролі сацыяльных мэдыяў у пратэстах на Кубе «Настоящее время» паразмаўляла з Яўгенам Баем – журналістам і экспэртам па краінах Лацінскай Амерыкі.
- Наколькі апраўданыя асцярогі кубінскіх уладаў на адрас інтэрнэту, і сацсетак, прынамсі? Ці сапраўды яны адыгралі вызначальную ролю ў арганізацыі пратэстаў?
- Інтэрнэт з'явіўся на Кубе, ну, даслоўна некалькі гадоў таму. Тры-чатыры гады таму. Спачатку быў доступ у інтэрнэт у пэўных месцах - у Гаване, у Сант'яга-дэ-Куба. Але цяпер ён, у прынцыпе, даступны шматлікім кубінцам і ў іх дамах. Хоць ён павольны, ён агідны інтэрнэт, але тым не менш ён даступны. І вядома ж, вось такая масавая, сінхронная акцыя пратэсту стала магчымай выключна дзякуючы інтэрнэту і сацыяльным сеткам. Як кажа галоўны рэдактар незалежнай газеты на Кубе, «14 з паловай» - такая назва газеты – што вось дзякуючы сацыяльным сеткам і інтэрнэту загарэлася ўся сухая трава па ўсёй краіне, у момант наогул - ад Гаваны да ўсходніх правінцый.
- Незалежная газета на Кубе? Рэжым яе не закрывае, а людзі чытаюць?
- Усе аўтары газеты «14 з паловай» - яны знаходзяцца на Кубе. І сур'ёзная сіла гэтай газеты палягае ў тым, што, па-першае, яе вельмі многія чытаюць, сапраўды, дзясяткі тысяч праз інтэрнэт, – палягае ў тым, што яна канкрэтна, скрупулёзна разглядае ўсе дзеянні ўлады ў рэгіёнах: у муніцыпіях, у рамках правінцый. Умоўна кажучы, схапілі там нейкага апазіцыянера ў горадзе Артэміса - пра гэта піша газета «14 з паловай». Усе пра гэта ведаюць. Гэта не проста нейкае «ля-ля, які нядобры гэты Мігель Дыяс-Канель», а канкрэтныя падзеі.
- Зразумелая асцярожнасць. А ці ёсць у кубінцаў доступ да іншых, больш адкрытых, медыя?
- Усё гэта крыніцы, якія знаходзяцца ў інтэрнэце. У ЗША выдаецца вельмі папулярная, вельмі аўтарытэтная і кампетэнтная такая, дасведчаная газета, як El Nuevo Herald. Гэта гішпанскі варыянт Miami Herald.
- Доступ на старонкі гэтых выданняў уладамі Кубы не блакуецца?
– Не. Яны не могуць заблакаваць. У сілу існавання альтэрнатыўных шляхоў. Пытанне ў тым, што ў некаторых газет проста ёсць падпіска. Кубінцы не могуць заплаціць такі кошт. Умоўна кажучы, 12 даляраў на El Nuevo Herald - для іх занадта шмат. Але калі ёсць магчымасць - можа быць, ім дапамагаюць сваякі з Маямі. Цяпер Белы дом сур'ёзна заклапаціўся магчымасцю надання кубінцам бясплатнага інтэрнэту. Ідэі самыя разнастайныя. Губернатар-рэспубліканец Фларыды, Рон Дэсантас, прапануе выкарыстоўваць метэаралагічныя шары, якія будуць лётаць вакол выспы з адпаведнымі антэнамі. Некаторыя яшчэ больш гарачыя галовы прапануюць усталяваць антэну проста на амерыканскім пасольстве ў Гаване. Іншыя кажуць - не, навошта ж у Гаване, давайце зробім у Гуантанама.
- Злучаныя Штаты і мясцовыя медыя відавочна падтрымліваюць пратэстны рух на Кубе, а як ідзе сітуацыя з краінамі Паўднёвай Амерыкі? Ці праўда, што папулярны хэштэг #SOSCuba - справа рук аргенуінцаў?
- Не, што тычыцца абвінавачванняў аргенцінскіх правых - па-мойму, гэта поўнае глупства, і ніхто гэта пацвердзіць дакладна не можа. Цяпер рэакцыя ў дачыненні да кубінскіх падзей - яна праходзіць выключна па палітычных пазіцыях урадаў. Скажам, вельмі актыўна цяпер выступаюць левыя ўрады Мексікі і Аргенціны. Мы бачым, да іх далучыцца цяпер яшчэ і новы прэзідэнт Перу. Ну і як вядома, Расея ў асцярожнай форме таксама выказала сваю салідарнасць з Гаванай, сапраўды гэтак жа як і некаторыя іншыя краіны - Кітай…
- Салідарнасць з уладамі Гаваны. Салідарнасць з рэжымам Кастра.
- З рэжымам, так, салідарнасць з рэжымам, вядома. Ну а ў Лацінскай Амерыцы ідзе вось такое перацягванне ліны.
Пратэсты на Кубе актыўна абмяркоўваюць медыя не толькі суседніх краін Лацінскай Амерыкі, але і сусветных.
«Самыя маштабныя і жорсткія антыўрадавыя пратэсты за многія дзясяткі гадоў», - CBS (ЗША)
«Гэтыя кадры абляцелі ўвесь свет. Тысячы кубінцаў выйшлі на вуліцы з патрабаваннем пераменаў і свабоды», – Telemundo (ЗША)
«Пратэстоўцы крычалі» Свабода!», «Прэч, дыктатура!» і «Канец камунізму!» - TVN 24 (Польшча)
Калі заходнія СМІ распавядаюць пра «дэмакратычныя пратэсты» і «імкненне да свабоды», то ў краінах-хаўрусніцах Кубы медыя называюць пратэсты «беспарадкамі» і разважаюць пра ролю ў іх ЗША.
«На вуліцы выйшлі тысячы людзей, некаторыя паводзяць сябе агрэсіўна, месцамі ўспыхваюць бойкі», - 1 канал (Расея)
«Пайшлі граміць крамы, вынеслі з супермаркетаў усе прадукты», – «360» (Расея)
«Прэзідэнт Мігель Дыяс-Канель выступіў на мясцовай тэлевізіі і абвінаваціў ЗША ў распальванні пратэстаў», - CGTN (Кітай)
«У сацыяльных сетках вядзецца інфармацыйная кампанія супраць Кубы, закліканая дэстабілізаваць грамадства», – teleSUR tv (Венесуэла)
Расейскія і кітайскія медыя даволі асцярожныя - абвінавачваюць Штаты толькі ў блакадзе, якая выклікала эканамічны крызіс і вывела людзей на вуліцы. У Венесуэле праўладныя СМІ сцвярджаюць, што Вашынгтон свядома распальвае беспарадкі. Пра гэта ж кажа і дзяржтэлевізія Кубы.
«Не ўсе выходзяць на вуліцы з адных і тых жа матываў. Пэўная група людзей рэалізуе сцэнар, напісаны за мяжой. Іншыя за імі ідуць. А некаторыя проста хочуць перажыць момант славы, адчуць сябе героямі», - Canal Caribe (Куба)
У хэштэга # SOSCuba мільёны рэпостаў па ўсім свеце - і для Гаваны гэта доказ спланаванай кампаніі ў сацсетках.
«Кубінскія ўлады кантралююць мясцовыя СМІ, таму сацыяльныя сеткі адыгрываюць важную ролю ў распаўсюдзе інфармацыі пра антыўрадавых пратэстах», – T13 (Чылі)
«Кубінскія ўлады праз дэманстрацыі абмежавалі доступ да сацыяльных сетак», - RED MÁS (Калумбія)
Пад падставай барацьбы з дэзінфармацыяй на Кубе спачатку адключаюць увесь мабільны інтэрнэт, затым аднаўляюць сувязь, але без доступу да сацсетак.