29 сакавiка 2024, Пятніца, 15:26
Падтрымайце
сайт
Сім сім,
Хартыя 97!
Рубрыкі

Калектыўная цешча для калектыўнага Валенсы

4
Калектыўная цешча для калектыўнага Валенсы
ІРЫНА ХАЛІП

Страйкуй, зяцёк!

Першым прэзідэнтам свабоднай Польшчы стаў рабочы, электрык Лех Валенса.

Першым чалавекам, якія аддаў жыццё за свабоду падчас жнівеньскага путчу 1991 года, стаў рабочы, кіроўца аўтапагрузчыка Дзмітрый Камар.

Беларускім героем украінскай Нябеснай сотні стаў рабочы, газазваршчык Міхаіл Жызнеўскі.

Аб ролі працоўных у барацьбе за свабоду можна казаць доўга. Успамінаць асобныя імёны смельчакоў і рабочых лідараў або нават цэлыя прафзвязы і прадпрыемствы. У Беларусі, дарэчы, і раней актыўна працавалі незалежныя прафзвязы. А вось рабочага руху, фактычна, і не было. Летась у жніўні ён нарэшце з'явіўся. Разам з усведамленнем непазбежнасці перамогі.

Мы ўсе памятаем, як смяротна спалохаўся Лукашэнка ў жніўні, калі на заводах пачаліся страйкі і сфармаваліся страйкамы, а ў незалежных медыях з'явіліся інтэрв'ю з рабочымі - адважнымі, разумнымі, харызматычнымі, якія прагнуць свабоды і сумленных выбараў. І калі раней прапаганда палохала дзяцей на ноч апазіцыянерамі, якія адарваныя ад народа, жывуць на заходнія гранты і прадаюць радзіму за грошы Дзярждэпу, то з рабочымі гэтыя прыёмчыкі ну ніяк не спрацуюць (яны, дарэчы, наогул не працуюць, але навошта абцяжарваць рэжым лішнімі ведамі - хай думаюць, быццам у іх хоць бы прапагандысцкія штукі добра атрымліваюцца). Паспрабуй распавесці на тэлевізіі пра фрэзероўшчыка, які балюе на заходнія грошы, - ды ўвесь завод будзе рагатаць з калегамі разам. Таму і з'явіліся тады, у жніўні, каля прахадных натоўпу бескаляровыя дзядзькі ў цывільным. Таму і дзяжурыў каля заводаў АМАП разам з ГУБАЗіК - паасобку побач з рабочымі ім было страшна. Таму і падпільноўвалі аўтазакі па начах цэлыя брыгады, якія вяртаюцца з начной змены. Таму і ляцеў Лукашэнка на МЗКЦ на гелікаптэры, каб наогул пазбегнуць кожнага, нават выпадковага, кантакту з рабочымі на іх тэрыторыі, - ужо лепш з неба ўпасці, чым зрабіць хоць бы дзесяць крокаў па заводзе.

Баіцца Лукашэнка рабочых. І правільна робіць. Дастаткова ўспомніць Сяргея Дылеўскага, які ўзначаліў летась у жніўні страйкам МТЗ, салігорскіх шахцёраў, рабочых «Гродна Азот», «Нафтана», БМЗ - і становіцца зразумела: такія хлопцы здольныя сцерці абрыдлы ўсяму свету рэжым з твару зямлі. Не ведаю, ці стане першым прэзідэнтам новай, постлукашэнкаўскай Беларусі рабочы. Але ўжо можна гаварыць пра тое, што ў Беларусі з'явіўся нейкі калектыўны Валенса, без якога немагчымая перамога. Беларусы заўсёды былі здольныя супрацьстаяць і супраціўляцца. Масавыя акцыі - гэта тое, што нам удавалася, пачынаючы са знакамітага «Чарнобыльскага шляху» 1996 года. Але страйк заўсёды быў адсутным звяном, без якога да перамогі, здавалася, застаецца зусім крыху, пару гадзін або метраў, - але менавіта без яго перамога ўвесь час адсоўвалася на няпэўны час і адлегласць. Зараз гэта звяно нарэшце сфармавалася.

Дарэчы, калі мы гаворым пра польскую рэвалюцыі, то заўсёды ўспамінаем імёны інтэлектуалаў - Яцэка Куроня, Браніслава Герэмека, Адама Міхніка. Але лакаматывам перамен быў усё ж электрык гданьскай суднаверфі Лех Валенса. І гэта адзін з тых урокаў гісторыі, якія трэба памятаць заўсёды.

Тры гады таму я брала інтэрв'ю ў Валенсы. Яго словы я добра запомніла: «Салідарнасць - гэта не назва нашага прафзвязу. Салідарнасць - гэта простая філасофія. Не можаш давалачы цяжкі груз - звярніся па дапамогу, папрасі, каб хтосьці разам з табой яго данёс. Для нас цяжкім грузам быў Савецкі Саюз і камунізм. Цяжар жахлівы. Я разумеў, што адной толькі Польшчы для таго, каб пазбавіцца ад гэтага грузу, мала. І нават еўрапейскай салідарнасці мала. Вось сусветная салідарнасць – сама тое, гэта тое, што трэба».

Сёння ўвесь свет салідарны з беларусамі. Справа за малым - за намі. Таму што без нас з вамі ніякага страйку не будзе. І сказаць што-небудзь накшталт «ну ўсё, мы волю народа ўжо прадэманстравалі, паўмільёна на вуліцы вывелі, ды і цяпер партызанскія акцыі праводзім, так што цяпер ваша чарга, дарагія рабочыя, страйкуйце ўжо нарэшце» - азначае адсунуць перамогу яшчэ далей. Адзіны правільны прынцып страйку быў напісаны на плакаце, які падчас восеньскіх акцый пратэсту трымала ў руках адна з удзельніц: «Страйкуй, зяцёк! Цешча падтрымае». Дык вось, мы павінны стаць калектыўнай цешчай для калектыўнага Валенсы. Страйкуй, зяцёк!

Ірына Халіп, адмыслова для Charter97.org

Напісаць каментар 4

Таксама сачыце за акаўнтамі Charter97.org у сацыяльных сетках