Эканаміст: У адзін выдатны момант стоп-кран можа сарвацца

Над беларускімі банкамі навіс «дамоклаў меч».

Raiffeisen Bank International абмежаваў супрацоўніцтва з Беларусбанкам. Цяпер адная з найбуйнейшых аўстрыйскіх банкаўскіх груп не будзе выконваць міжнародныя пераводы для дзяржбанка Беларусі.

Экспэрт Цэнтра эканамічных даследаванняў BEROC Дзмітрый Крук у інтэрв'ю «Філіну» патлумачыў, якімі могуць быць наступствы такой пастановы.

- Чаму, па-вашаму, Raiffeisen Bank International пайшоў на такі крок?

- Думаю, што на гэту пастанову паўплывалі апошнія падзеі. Беларусь зноў з'явілася на першых палосах еўрапейскіх СМІ ў сувязі са скандаламі ў спорце, эскалацыяй міграцыйнага канфлікту. Гэта паслужыла трыгерам. А базай якраз з'яўляюцца фінансавыя сектаральныя санкцыі, пад якія раней трапілі Беларусбанк, Белінвестбанк і Белаграпрамбанк.

З гэтых санкцый вынікае, як я яго называю, інфармацыйны эфект. З'яўленне ў санкцыйным спісе імёнаў трох канкрэтных банкаў прыводзіць да таго, што часта іх контрагентам прасцей перастрахавацца: не праводзіць дадатковы кантроль або вывучэнне, ці маюць гэтыя банкі права праводзіць адпаведную ўгоду, а таксама ці знаходзіцца ўгода за межамі забароненага пераліку аперацый ці не.

А калі гэтая ўгода для контрагента не такая крытычная і важная, а часцей за ўсё для еўрапейскіх контрагентаў так справы і ідуць, ім прасцей у прынцыпе адмовіцца ад іх вядзення.

- Як пастанова RBI паўплывае на працу Беларусбанка?

- У заяве Raiffeisen гаворыцца аб міжнародных плацяжах на адрас Беларусбанка. Статыстыкі, колькі ідзе пераводаў ад аднаго банка іншаму, у публічным доступе няма. Гэтую інфармацыю не раскрываюць, можна толькі меркаваць, які там аб'ём угод.

Аднак я не думаю, што ён празмерна вялікі і гэта імгненна адаб'ецца на нейкіх фінансавых паказчыках для Беларусбанка. Хутчэй не, чым так.

Але праблема ў тым, што гэты інфармацыйны эфект - паўзучы, але дзейсны. Гэта значыць само паведамленне Raiffeisen можа стаць трыгерам для іншых контрагентаў Беларусбанка, маўляў, лепш не мець з гэтым банкам справы. І такім чынам самаразвіцця эфект можа далей набіраць сілу.

Адпаведна, таксічнасць Беларусбанка для контрагентаў можа ўзрастаць. Рана ці позна, гэта можа закрануць і важныя ўгоды для банка, звязаныя з сур'ёзнымі аб'ёмамі фінансавання, а не проста з пераводамі.

Улічваючы, што Raiffeisen на прасторах Усходняй Еўропы - дастаткова сур'ёзнае імя, гэта адзін з найбольш актыўных заходніх банкаў, такая заява - істотная рэч і за ёй цалкам, як я ўжо казаў, могуць рушыць самаабмежаванні з боку іншых контрагентаў.

Для астатніх банкаў, якія знаходзяцца пад сектаральным фінансавымі санкцыямі, наступствы могуць быць такімі ж. Назваць рысу, за якой пачнуцца праблемы для банкаў, практычна немагчыма, але гэты эфект акумулюецца. І ў адзін цудоўны момант гэта можа адбыцца, як зрыванне стоп-крану.

- Ёсць меркаванне, што пастанова Raiffeisen Bank - пачатак працэсу, які дэ-факта можа мець для беларускай фінансавай сістэмы прыкладна такія ж наступствы, як адключэнне ад сістэмы SWIFT.

- Не, з гэтым не пагаджуся. Гэта розныя маштабам і па ступені ўздзеяння падзеі. Калі пераводзіць у аналогіі, то гіпатэтычнае адключэнне сістэмы SWIFT можна параўнаць з землятрусам з магнітудай 8-9 балаў. А заява RBI - гэта самае сціплае землятрус на 1 бал.

Гіпатэтычнае адключэнне SWIFTа - гэта імгненнае блакаванне ўсіх плацяжоў, маштабныя шок для ўсёй фінансавай сістэмы.

А адмова Raiffeisen - такі вельмі непрыемная пстрычка па носе з далейшымі дрэннымі наступствамі ў будучыні, але без такога разбуральнага ўздзеяння.