Найшла каса на камень: У кастрычніку ІП на рынках можа стаць прыкметна менш

На беларускіх рынках ізноў неспакойна.

На гэты раз падставай для перажыванняў стала пастанова пра тое, што ўсе прадпрымальнікі з 10 кастрычніка абавязаныя мець на працоўным месцы касавыя апараты. За іх адсутнасць прадугледжаныя велізарныя штрафы. Іпэшнікі кажуць, што апараты не падыходзяць для працы на адкрытым паветры, і рыхтуюцца да горшага. Журналісты «Вячэрняга Гродна» абышлі рэчавыя рынкі і распыталі прадпрымальнікаў, чаго яны чакаюць і як сітуацыя адаб'ецца на пакупніках.

У чым сутнасць новага правіла

У пастанове Cавета Міністраў і Нацбанка № 203/4 гаворыцца, што з 10 кастрычніка ўсе, хто гандлюе нехарчовымі таварамі на рынках, кірмашах і гандлёвых месцах, абавязаныя мець касавае абсталяванне. Па-простаму гэта азначае, што касы павінны быць ва ўсіх прадпрымальнікаў, хто гандлюе на рэчавых рынках...

...На гарадзенскіх рынках хуткі пераход на касавыя апараты – тэма нумар адзін. Хто не заняты ля прылаўка, збіраецца ў групкі двое-трое і актыўна абмяркоўваюць новыя правілы. На Цэнтральным рынку мужчыны збіліся ў кола, і адзін зачытвае з смартфона:

– «Пры жаданні кліент можа з уласнага жадання змяніць банк, які абслугоўвае касавы апарат і заключыць дамову на абслугоўванне з любым іншым банкам на сваё меркаванне».

На гэта быў адказ, што ўмовы ва ўсіх банках прыкладна аднолькавыя, так што ўсё роўна не лягчэй.

Хтосьці з іпэшнікаў, седзячы на стэлажах з таварам, уважліва ўчытвацца ў рэкламныя буклеты, дзе надрукаваная інфармацыя аб касавых апаратах. Ім прапаноўваліся прылады з выдатнымі характарыстыкамі – магутны акумулятар, яркі дысплэй, невялікія памеры, надзейнасць. Але на тварах чыталася заклапочанасць.

– У мяне толькі негатыўныя эмоцыі, – кажа прадпрымальніца Галіна. – Нам гэтыя апараты ніхто бясплатна не аддасць. Толькі каса каштуе ад ста рублёў. Дадайце штомесячнае абслугоўванне ў банку, абаненцкую плату, зноў жа рахунак у банку трэба адкрыць.

«Хтосьці спадзяецца, што касы ніхто не будзе правяраць»

Пакуль прадпрымальнікі знаходзяцца на раздарожжы, у банках зарыентаваліся і прапаноўваюць гандлярам пакеты паслуг. Гэта адкрыццё рахунку, устаноўка касы і абслугоўванне абсталявання. На Паўднёвым рынку прадпрымальнікаў наведалі прадстаўнікі некалькіх банкаў, а супрацоўнікі аднаго бухгалтарскага прадпрыемства хадзілі па шэрагах у нядзелю.

Умовы падлучэння такія: каса каштуе 99 рублёў, штомесячная абаненцкая плата – 4,9 рубля за месяц, за кожны плацеж на рахунак будзе брацца 2,5 рубля. Калі на рахунак класці гатоўку, то камісія банка – 0,15 адсотка ад сумы. Многіх такія расцэнкі не задавальняюць, але ва ўсіх банках яны прыкладна аднолькавыя.

– Гандаль вось ледзь ідзе, а нам яшчэ праблемаў падкінулі. Бо ўстаноўка будзе за наш кошт. За тое заплаці, за гэта... Таму ўвесь Паўднёвы катэгарычна супраць касаў, так і напішыце, – кажа адна з прадпрымальніцаў.

Незадаволенасць выклікаюць не толькі выдаткі. Турбуюць тэхнічныя асаблівасці касаў. Як правіла, іх нельга выкарыстоўваць пры тэмпературы ніжэй за мінус дзесяць градусаў. Некаторыя працуюць ад сеткі, але ў павільёнах на Паўднёвым няма электрычнасці. Ёсць мадэлі на акумулятарах, але іх хапае на чатыры гадзіны і на марозе яны вельмі хутка разраджаюцца.

– Нам што, акумулятары пяць штук набываць, каб цягам дня каса працавала, а потым дадому забіраць на падзарадку? Цяпер шмат хто хоча прадаць тавар і сысці ў бестэрміновы адпачынак. Нехта спадзяецца, што касы ніхто не будзе правяраць, – кажа прадпрымальніца Алена і дадае, што некаторыя задумваюцца пра закрыццё.

Пакупніка пазбаўляюць выбару

Старшыня рады прадпрымальнікаў Паўднёвага кірмашу Андрэй Кляпацкі мяркуе, што ад укаранення касаў у першую чаргу пацерпяць тыя, каму да пенсіі засталося два-тры гады. Яны не захочуць штомесяц выдаткоўвацца на абслугоўванне касы і зачыняцца. Пагаршае становішча сітуацыя з забаронай набываць тавар за мяжой за гатоўку. З 9 ліпеня разлікі вядуцца толькі паводле безгатоўкавага разліку.

– Калі казаць пра касы, то яны не адпавядаюць спецыфіцы працы на адкрытым паветры. Нават пры мінус пяці іх проціпаказана выкарыстоўваць. У мароз увесь рынак апынецца паралізаваны. Прайдзіцеся – вы не пачуеце ніводнага станоўчага водгуку пра касы, – кажа Андрэй.

Выклікае здзіўленне, чым не дагадзілі звыклыя талоны-квітанцыі, якія выконваюць ролю чэка. Іх выпісваюць на першае жаданне пакупніка, але папулярнасцю яны не карыстаюцца. Як кажа Андрэй, за апошні год талон у яго папрасіла выпісаць два чалавекі.

– Гэта вынікуе павелічэнне коштаў – паступова, не адразу. Калі бачаць падаражанне, пакупнікі лаюць прадпрымальнікаў. Але хіба толькі на рынках рэчы даражэюць? Усё гэта падобна на прасоўванне інтарэсаў вялікіх сетак, якія апанавалі гандлёвыя цэнтры. Я не супраць буйных гульцоў, але дайце і дробным удзельнікам працаваць. Звычайнага грамадзяніна пазбаўляюць выбару, – рэзюмуе Кляпацкі.

Што будзе, калі не ўсталюеш касы ў тэрмін?

У Міністэрстве падаткаў і збораў тлумачаць, што пасля 10 кастрычніка маюць намер строга сачыць за наяўнасцю касаў у прадпрымальнікаў. Калі ў ІП няма абсталявання або яго не выкарыстоўваюць, супрацоўніка, якога наняў ІП, чакае штраф да 50 базавых велічыняў (1450 рублёў), індывідуальнага прадпрымальніка пакараюць на суму да 100 базавых (2900 рублёў), юрыдычную асобу – да 200 базавых (5800 рублёў).

Касы патрэбныя рэпетытарам і тым, хто здае жыллё

Прадпрымальнікі з рынкаў не адзіныя, хто з 10 кастрычніка павінен выкарыстоўваць касавае абсталяванне. Апаратамі трэба абзавесціся рэпетытарам, прадаўцам садавіны і агародніны ў палатках, тым, хто здае на доўгі тэрмін або падзённа жыллё ці іншую нерухомасць. Праўда, новаўвядзенне закране толькі тых, хто займаецца названым у якасці ІП або арганізацыі.