«З 450 дэпутатаў Дзярждумы Пуціну здрадзяць 460»

Палітолаг Леанід Гозман - аб новым складзе расейскага парламента.

Пасля апрацоўкі 95% пратаколаў на выбарах у Дзярждуму прапрэзідэнцкая партыя «Адзіная Расія» набірае 49,63%. Партыя ўжо заявіла аб сваёй перамозе. Праўда, яе лідар Дзмітрый Мядзведзеў у штаб не прыехаў - захварэў, лідары федэральнага спісу Сяргей Шайгу і Сяргей Лаўроў таксама адсутнічалі [пазней «Інтэрфакс» са спасылкай на сваю крыніцу паведаміў, што яны, хутчэй за ўсё, адмовяцца ад мандатаў дэпутатаў Дзярждумы], прэзідэнт Пуцін раней самаізаляваўся ў сувязі з выпадкамі COVID-19 у ягоным асяроддзі.

Палітолаг Леанід Гозман у эфіры «Настоящего времени» пракаментаваў перамогу «Адзінай Расеі» і выказаў здагадку, чаму Мядзведзеў, Лаўроў і Шайгу не з’явіліся ў штабе.

- Якая будзе новая Дума, на вашу думку?

- Новая Дума будзе такая ж, як і раней, можа быць - яшчэ трошкі горшай. Але тут не варта на гэтую тэму турбавацца, бо Дума не мае суб'ектнасці. Хто ў яе ўваходзіць - не мае істотнага значэння, бо гэта не парламент, у ёй не прымаюцца законы. Законы прымаюцца прэзідэнтам і яго адміністрацыяй, а Дума проста падпарадкоўваецца. У гэтым сэнсе нічога асабліва не зменіцца. Важна, ці будуць у Думе хаця б два-тры прыстойныя смелыя чалавекі, якія могуць нешта такое пярэчыць і неяк даваць іншае меркаванне, іншую пазіцыю, парушаць гэту аднагалоснасць. Але гэта пакуль, на жаль, незразумела.

Але ведаеце, што сапраўды важна? Выбары, асабліва выбары ў федэральныя парламенты, якім Дума, зразумела, не з'яўляецца, маюць дзве мэты: фармаванне органа ўлады і некаторае зніжэнне грамадскага напружання. Органы ўлады ў нас фармуюцца адміністрацыяй прэзідэнта - у гэтым сэнсе гэта не мае ніякага дачынення да выбараў. А вось пэўнае зніжэнне грамадскага напружання [у плане]: «Пачакайце, хлопцы, вы былі незадаволеныя? Не задаволеныя. Вось вам далі магчымасць выказацца», - мне здаецца, што нічога такога цяпер не адбылося. Я думаю, што хутчэй апазіцыйная частка грамадства, а яна стала расце, будзе яшчэ больш незадаволеная, яшчэ больш абрураная, чым была да гэтага.

У гісторыі было ўжо шмат прыкладаў - і ў нашай краіне, і ў іншых краінах, - калі так, нахабна маніпулюючы, фармавалі тое, што называецца парламентамі. А потым, калі нешта адбывалася, ніхто пра гэтыя парламенты не ўспамінаў. Калі да канца 80-х - пачатку 90-х стала ўсё разбурацца ў Савецкім Саюзе, то ніхто чамусьці не ўспомніў: «Хлопцы, у нас жа ёсць Вярхоўны савет. Няхай Вярхоўны савет абмяркуе, вызначыць. Мы ж за яго галасавалі». Усе разумелі, што ніякага Вярхоўнага савета няма наогул. Гэта не толькі ў нас. Тое ж самае было ў Партугаліі, калі там была Рэвалюцыя гваздзікоў - там таксама быў абраны парламент, але пра яго таксама ніхто не ўспамінаў. Тое ж самае і тут.

Мне здаецца, што тое, што цяпер адбылося - мы казалі пра фальсіфікацыі і іншае, - яно не зніжае грамадскае напружанне, а павялічвае яго, не адсоўвае канец, а набліжае.

- Шмат хто кажа, што цяперашнія выбары - гэта рэпетыцыя перад 2024 годам. І Пуціну цяпер важна забяспечыць падкантрольную большасць у парламенце. Як вы мяркуеце, ці развязаў Крэмль цалкам гэтую задачу цяпер?

- Вядома, так. Гэта і так было зразумела, што ён развяжа. З іншага боку, трэба разумець вось што. Людзі, якія ўваходзяць у Дзяржаўную Думу, у значнай ступені абсалютна нікчэмныя і ганебныя. І калі нешта хіснецца, яны не будуць праяўляць лаяльнасць прэзідэнту. Калі яны адчуюць, што ім выгадна цяперашняму прэзідэнту Пуціну здрадзіць, то яны яму здрадзяць. Я б не стаў на такіх людзей моцна разлічваць. Напэўна, вакол Пуціна ёсць 10-30 чалавек, якія яму асабіста шчыра адданыя і якія будуць яго бараніць. Але тое, што з 450 дэпутатаў Дзяржаўнай Думы яму здрадзяць 460, - гэта відавочна, мне здаецца.

- Напярэдадні ў штаб «Адзінай Расеі» адзначаць перамогу не прыехаў Мядзведзеў. Яго і на выбары не вылучалі, і цяпер ён нібыта захварэў. Але там, што цікава, не было і Шайгу, Лаўрова. Як вы думаеце, на гэта варта звярнуць увагу?

- Мядзведзева даўно адсунулі. Пра ягоную хваробу ходзяць чуткі, што гэта традыцыйная расейская хвароба. Але я не ведаю, праўда гэта ці не, - я не маю гонару быць знаёмым.

Што тычыцца адсутнасці Лаўрова і Шайгу, гэта сапраўды вельмі цікава. Я не ведаю, з чым гэта звязана. Можа быць, з тым, што нават гэтыя людзі разумеюць, што гэта настолькі нейкі няварты фарс, што яны, бо яны, зразумела, не збіраюцца далей сябе звязваць ні з гэтай так званай партыяй «Адзіная Расія», ні з Думай, проста не хочуць больш з гэтым мець справу. Яны выканалі тое даручэнне, якое ім даў прэзідэнт, а далей - гары яно агнём.