Расея па-за гульнёй: Кітай і ЗША спаборнічаюць за дзяржаўную суднаходную кампанію Судана

Палітыка ў краіне памянялася.

Суданская дзяржаўная суднаходная кампанія Sudan Shipping Line разглядае прапановы China COSCO Shipping. Пра гэта паведаміў Bloomberg кіраўнік кампаніі Абдул-Азім Хасаб, піша neftegaz.ru.

Sudan Shipping Line створаная ў 1960-я гг., мела 13 буйнатанажных караблёў, адзін час была СП з Югаслаўскай кампаніяй; цяпер флот Sudan Shipping Line скараціўся да 1 карабля – пасажырскага, які не эксплуатаваўся ўжо 2 гады; улады Судана разглядаюць магчымасці павелічэння экспарту, каб дапамагчы выратаваць эканоміку краіны; Кітай прапануе абнавіць флот кампаніі; у парты Судана на Чырвоным моры дастаўляецца паліва, пшаніца і мінеральныя ўгнаенні сіламі розных суднаходных кампаній; нацыянальны суднаходны перавознік можа дапамагчы краіне зэканоміць шмат цвёрдай валюты, калі мы дамо яму выключныя правы на транспартаванне ўсяго экспарту і імпарту; аднаўленне Sudan Shipping Line будзе доўгім і цяжкім працэсам; план складаецца ў тым, каб браць караблі ў арэнду і набываць іх праз 5–10 гадоў.

Раней прадстаўнік адміністрацыі Порт – Судана А. Муса дзёрзка заяўляў, што караблі Sudan Shipping Line былі папросту прададзеныя замежным кампаніям на металалом танна, хоць працавалі эфектыўна.

Судан імкліва стаў бедны ў 2011 г, пасля аддзялення Паўднёвага Судана, у якім засталося блізу 75% запасаў суданскай нафты. Паўднёвыя суданцы таксама не атрымалі выгоды, паколькі высветлілася, што адзіны экспартны нафтаправод праходзіць па тэрыторыі Судана. Цалкам магчыма, што абедзве краіны дамовяцца і па нафтаправодзе ў порт Судан пойдзе паўднёвасуданская нафта для пагрузкі на нафтаналіўныя танкеры, у тым ліку Sudan Shipping Line.

Улады Судану адначасова з Кітаем абмяркоўваюць і з Экспартна-імпартным банкам ЗША і іншымі патэнцыйнымі замежнымі інвестарамі спосабы адраджэння Sudan Shipping Line. Судан раней быў у чорным спісе ЗША. Улады Судану прадоўжылі ваеннае супрацоўніцтва з Расеяй. У 1997–2017 гг. Расея экспартавала ў Судан узбраення на суму 997 млн дал ЗША.

Аль-Башыр адзін з нямногіх, хто: афіцыйна падтрымаў акупацыю РФ украінскага Крыма; неаднаразова выказваў падтрымку палітыцы Расеі ў дачыненні да Сірыі пасля ўводу туды расейскага ваеннага кантынгенту ў верасні 2015 года. У 2017 Пуцін цёпла ўзгадніў з прэзідэнтам Аль-Башырам пагадненне на 25 гадоў аб будаўніцтве базы ў Судане ў Порт-Судане на ўзбярэжжы Чырвонага мора, дзе павінны былі працаваць 300 супрацоўнікаў. У пачатку 2019 г. амбасадар Судана ў РФ Н. Бабікер пацвердзіў прыхільнасць сваёй краіны развіццю стратэгічнага партнёрства з Расеяй. Але ўсё змянілася ў 2019 г, калі пры падтрымцы вайскоўцаў народныя масы зрынулі карупцыйнага прэзідэнта О. Аль-Башыра. Са жніўня 2019 г. Судан узначальвала пераходная адміністрацыя, якая імкнулася пакласці канец міжнароднай ізаляцыі краіны.

Палітыка ў краіне памянялася, Судан пагадзіўся нармалізаваць стасункі з Ізраілем, і ўлады ЗША знялі санкцыі. Гэта знервавала ўлады РФ, паколькі захісталася пагадненне аб ваеннай базе ВМФ РФ у Судане.

7 снежня 2012 г міністр інвестыцый Судана Мустафа Асман Ісмаіл у інтэрв'ю Neftegaz.RU расказаў пра жаданне змусіць расейскія кампаніі да супольных геолагавыведных працаў на тэрыторыі рэспублікі, але асаблівага поспеху не здарылася. У кастрычніку 2015 г. суданская Sudapet і расейская GTL падпісалі кантракт на 70 млн дал. ЗША на будаўніцтва GTL – завода для перапрацоўкі спадарожнага нафтавага газу (СНГ) у бензін і дызельнае паліва.

Завод павінен быў быць уведзены ў эксплуатацыю ў 2017 г, але не быў пабудаваны. Маскоўская фондавая біржа размясціла акцыі GTL у сектары кампаній з павышанай інвестыцыйнай рызыкай, калі акцыі кампаніі патаннелі больш чым на 90% з моманту піка ў 2016 г. Са звяржэннем Аль-Башыра пазіцыі ўладаў РФ у Судане саслаблі, а ўладаў ЗША, наадварот, умацаваліся. Цяперашняя сітуацыя сведчыць, што ўлады Кітая спрабуюць пасунуць улады ЗША, якія ў свой час пасунулі ўлады Расеі. Кітай улівае адназначна больш у эканоміку Судана, і ЗША, верагодна, давядзецца пасунуцца. Улады Кітая павольна, але ўпэўнена рэалізуюць ініцыятыву «1 пояс, 1 шлях», нарошчваючы інвестыцыі ў Афрыку.

Паводле звестак МВФ ВУП Судана вырасце на 0,4% у 2021 г. Паводле звестак ЦБ Судана, экспарт вырас амаль на 70% і ў 1 паўгоддзі 2021 г. склаў 2,53 млрд дал ЗША. Улады Кітая актыўна цікавяцца развіццём партоў Судана. Порт Хайдоба, амаль пабудаваны China Harbour Engineering Co. і размешчаны ў г. Хайдобе, за 60 кіламетраў на поўдзень ад Порт-Судана, будзе прызначаны для перавозкі буйной рагатай жывёлы, вярблюдаў і авечак на азіяцкія рынкі.

China Harbour пасля 3 гадоў будаўніцтва, у 2017 г. прыпыніла праект, але вярнулася, аднавіўшы пагадненне з пераходным урадам Судана. Экспарт свойскай жывёлы з'яўляецца патэнцыйнай сферай росту для эканамічна спустошанага Судана. China Harbour Engineering канкуруе з DP World і нейкай катарскай кампаніяй за кіраванне і развіццё аб'ектаў на стратэгічна размешчаным узбярэжжы.

Sudan Airways, адзін з найстарэйшых авіяперавознікаў Афрыкі, рэструктуруе Lufthansa Consulting GmbH. Абмяркоўваецца праект аднаўлення разбуранай чыгуначнай сеткі Судана за 640 млн дал ЗША. Наўрад ці варта чакаць сродкі ад Расеі, хутчэй за ўсё, зноў будзе дапамога Кітая.

У траўні Судан прыпыніў дзеянне заключанага з Расеяй пагаднення аб будаўніцтве базы ваенна-марскога флоту РФ у Порт-Судане, якая мае стратэгічнае значэнне для Масквы з прычыны свайго размяшчэння – у раёне ключавога нафтатранспартнага маршруту з Азіі ў Еўропу. Таксама Масква магла б "прыглядаць" за транзітам нафты з Паўднёвага Судана, якая паступае ў нафтатэрмінал у Порт-Судане па адзіным трубаправодзе. Цяпер гэтыя вагары ціску становяцца перспектывай аддаленай будучыні. Калі Масква зусім не будзе іх пазбаўленая.

Пагадненне пра стварэнне пункта матэрыяльна-тэхнічнага забеспячэння ВМФ РФ у Судане было падпісанае ў снежні 2020 года, з тых часоў урад Судана змяніўся. У чэрвені кіраўнік Генштаба Судана Мухамед Усман аль-Хусэйн паведаміў, што пагадненне з Расеяй аб стварэнні пункта расейскага ВМФ пераглядаецца. Паводле ягоных словаў, яно можа быць прадоўжанае, "калі мы знойдзем карысць і выгаду для нашай краіны". У канцы чэрвеня Расея пачала працэдуру ратыфікацыі пагаднення.