29 сакавiка 2024, Пятніца, 8:42
Падтрымайце
сайт
Сім сім,
Хартыя 97!
Рубрыкі

Як пад Клецкам войска ВКЛ разграміла галоўнага хаўрусніка Масквы

Як пад Клецкам войска ВКЛ разграміла галоўнага хаўрусніка Масквы

Клецкая бітва мела вялікае значэнне ў беларускай гісторыі.

5 жніўня 1506 года адбылася знакамітая Клецкая бітва паміж войскамі ВКЛ і крымскімі татарамі, піша planetabelarus.by.

Паводле гістарычных звестак, у траўні 1506 года татарская арда, якую ўзначалілі сыны Менглі-Гірэя Феціх-Гірэй і Бурнаш-Гірэй, выступіла з Крыма. Клецк быў абраны не выпадкова: менавіта тут перасякаліся дарогі, якія вядуць на Вільню, Пінск, Нясвіж і Слуцк. Стаўшы лагерам каля горада, і пакінуўшы там траціну свайго войскі, крымскія царэвічы адправілі астатніх за палоннымі. Колькасць татарскага войскі дагэтуль з'яўляецца прадметам спрэчкі: паводле адных звестак, колькасць татараў набліжалася да 30 тысяч, паводле іншых - да дваццаці, але большасць гісторыкаў схіляецца да лічбы сем тысяч ваяроў.

Вестка аб прыбыцці татарскага войска прыйшла ў Ліду падчас сойма магнатаў і шляхты. Місія знішчэння татараў была ўскладзеная на плечы вялікага гетмана літоўскага Станіслава Кішкі, які быў вядомы перамогай над малдаванамі ў раёне Днястра ў 1497 годзе, і маршалка надворнага Міхаіла Глінскага. Міхаіл Львовіч Глінскі быў нашчадкам знакамітага беклярбека Залатой Арды Мамая. У канцы XIV стагоддзя адзін з яго сыноў перайшоў на службу да вялікага князя літоўскага, атрымаўшы землі на Задняпроўі. Рэзідэнцыя роду Мамаевічаў знаходзілася ў горадзе Глінскі на Суле, які і даў назву новаму прозвішчу.

24 чэрвеня 1506 года сойм абвясціў збор войскаў. За тыдзень пад Лідай сабралася ад 6 да 10 тысяч ваяроў, якія прадстаўлялі пераважна літоўскія, а таксама цэнтральна-і заходнебеларускія землі. Гетман Станіслаў Кішка выступіў насустрач татарам. Ён вырашыў атакаваць непасрэдна іх лагер пад Клецкам.

5 жніўня з раніцы воінаў павёў у бой Міхаіл Глінскі, якому Кішка перадаў камандаванне, спаслаўшыся на хваробу. Войска Вялікага княства Літоўскага падышло да ракі Лань каля Клецка. Там іх ужо чакалі татары.

Яны наважылі прыняць бой у сваім лагеры, выкарыстоўваючы як абарончы рубеж раку Лань, але Міхаіл Глінскі пад прыкрыццём дзвюх гармат і атрада аркебузіраў здолеў навесці грэблі і па іх уварвацца ў татарскі лагер. Татары паспрабавалі было скінуць атрад Глінскага ў Лань, але ў выніку крымчакі не вытрымалі літоўскага напору і пабеглі. Пры адступленні праз балоцістую рэчку Цапра загінула значная частка крымскай арды, аднак самі царэвічы Феціх і Бурнаш Гірэі змаглі пераправіцца і сысці ў Крым, дзе ледзь збераглі галовы ад бацькоўскага гневу. Асноўныя сілы татараў былі разбітыя, але заставаліся яшчэ чамбулы, якія палявалі за палоннымі. Прадбачлівы Глінскі пакінуў у лагеры засаду, у якую і трапілі чамбулы, якія вярталіся са здабычай.

У выніку бітвы пад Клецкам крымска-татарскае войска было цалкам разбітае, крымчакоў і іх заступнікам туркам давялося часова адмовіцца ад сваіх захопніцкіх планаў у дачыненні да Вялікага княства Літоўскага.

Напісаць каментар

Таксама сачыце за акаўнтамі Charter97.org у сацыяльных сетках